Wie in de regio van de baardmannen rijk wil worden, trekt het liefst vandaag nog naar Dubai. Tegenlicht onderzocht wat het betekent als een moderniseringsproces in tien jaar tijd wordt uitgevoerd.

door: Pieter Klok

Het schijnt dat de bejaarden van Dubai in grote verwarring verkeren. Nog geen veertig jaar geleden woonden ze in een stoffige nederzetting, waar het straatbeeld gedicteerd werd door trage kamelen en even trage Arabieren. Nu wonen ze in een glimmende metropool, die sneller groeit dan welke stad ook. Het emiraatje is onder de bezielende leiding van sjeik Mohammed in een paar decennia uitgegroeid tot een stad met meer dan 2 miljoen inwoners. En dat moeten er over een paar jaar 10 miljoen zijn, als het aan de sjeik ligt.

Nu India en China steeds machtiger worden, komt Dubai steeds meer in het midden van de wereld te liggen. Het emiraatje heeft straks de enige luchthaven ter wereld waar vandaan elke bestemming ter wereld zonder overstappen te bereiken is en is dus in de ogen van de sjeik heel geschikt om de nieuwe hoofdstad van de aardbol te worden. Of op zijn minst van de regio die zich uitstrekt van Marokko tot Pakistan.

En dat lijkt te lukken. Wie in Soedan, Ethiopië, Libanon, Bangladesh of Pakistan woont en een beetje talent en ambitie heeft, trekt liefst vandaag nog naar Dubai om rijk te worden. Het emiraat is een oase van economische groei in een regio die wordt geteisterd door baardmannen die eeuwen terug willen in de tijd.

Artikel over het moderniseringsproces in Dubai uit de VARA-gids 36.

Het recept van sjeik Mohammed is eenvoudig: er is maar een baas (hijzelf), belasting bestaat niet, ondernemers wordt geen strobreed in de weg gelegd en iedereen krijgt het loon dat ze ook in hun thuisland zouden krijgen of hooguit iets meer. Vooral dat laatste werkt goed. Indiërs, Pakistani en Chinezen komen met honderdduizenden tegelijk naar Dubai om aan een van de ontelbare wolkenkrabbers te werken. Ze nemen genoegen met zo’n 200 euro per maand. Bouwen is dus spotgoedkoop en dankzij de hoge olieprijs is er geld genoeg.

Als de sjeik zegt: er komt een snelweg, dan ligt er een paar weken later een snelweg. Als de sjeik zegt er zijn te veel files we moeten rekeningrijden invoeren, dan staan er de volgende maand tolpoortjes. Als de sjeik zegt ‘ik wil dat jullie de waterwoningen zo plaatsen dat ze samen een van mijn gedichten vormen’, dan staan de waterwoningen kort daarna zo gerangschikt, dat iedereen vanaf de maan kennis kan nemen van de poëtische gaven van de sjeik.

Democratie bestaat niet, althans niet naar Westerse maatstaven. Dubai hanteert nog steeds hetzelfde systeem als vroeger toen de Dubaianen nog nomaden waren, en de voorvaderen van de sjeik hun stamhoofd. Autochtone inwoners — die zich direct laten herkennen aan hun smetteloze witte gewaden, hun theedoeken op het hoofd en hun arrogante smoelwerk — mogen zich eens per week bij de sjeik melden voor een ouderwets kringgesprek. De sjeik zorgt goed voor zijn 200.000 onderdanen. De overige 1,8 miljoen inwoners hebben niets te zeggen en ook weinig rechten. De sjeik kan ze desgewenst op elk moment het land uitzetten.

Iedereen wil inmiddels op Dubai lijken. Ook Abu Dhabi. Dit buuremiraat heeft veel meer olie en is dus veel rijker, maar de ontwikkeling werd jarenlang tegengehouden door heerser Sjeik Zayed, een natuurliefhebber die al zijn energie nodig had om midden in de woestijn een bos te creëren. Zijn opvolgers houden wel van glimmende wolkenkrabbers en race-auto’s — zo hebben ze een groot deel van de aandelen in Spyker gekocht — en zijn aan een inhaalrace begonnen.

Om zich van Dubai te onderscheiden, zet Abu Dhabi in op cultuur. Ze hebben het Louvre en het Guggenheim gevraagd om dependances te openen. In Dubai wordt de gemiddelde cultuurliefhebber gezien als een viezerik, het emiraat ziet liever bezoekers die zoveel mogelijk geld willen uitgeven en niet gehinderd worden door enige smaak. Sportliefhebbers zijn ook welkom, want sjeik Mohammed is gek op sport. Hij deed al eens een bod op de voetbalclub Liverpool en zijn dochter is een grootheid in karate en taekwondo. Mohammed zelf en zijn zoons hebben zich bekwaamd in het racen te paard en te kameel.

In het emiraat lijkt alles te kunnen, maar dat is een misvatting. De sjeik treedt wel degelijk op tegen het toenemend verval der zeden. Een Ajax-fan, die per ongeluk nog een brokje hasj op zak had, werd begin dit jaar zonder pardon voor een paar maanden naar een kerker overgebracht. En deze zomer werd een Brits stel opgepakt, terwijl ze ’s nachts op het strand dronken de liefde bedreven. Ze riskeren een gevangenisstraf van zes jaar.

Deze maatregelen dienen vooral om buurland en belangrijkste geldschieter Saudi-Arabië te vriend te houden. Er zijn tegelijkertijd duizenden Saudi’s die elk weekend het verstikkende fundamentalistische milieu in hun land ontvluchten en naar Dubai komen om eindelijk eens ongestoord alcohol in te nemen en prostituees (liefst een paar tegelijk) te bestellen.

Bron: VARAgids #36, 6-12 september