Maleisië is een intrigerende smeltkroes van culturen en religies. Waarom hebben vrouwen in deze multiculturele samenleving zo’n bijzondere rol?

Met 50 procent van het inwonersaantal zijn de Maleisiërs de grootste etnische groep. De tweede grote etnische groep zijn de Chinezen, met ongeveer 24 procent. De Chinezen in Maleisië zijn altijd erg actief geweest in de economie van het land. Qua religie is de meerderheid van de bevolking is islamitisch: 60.4 procent. Daarnaast is 20% boeddhistisch en een ander, nog kleiner deel, christen of hindoe.

Maleisië heeft één van de meest levendige economieën in Zuidoost-Azië. Het is een gevolg van tientallen jaren industriële groei en politieke stabiliteit. De BBC schrijft dat, vergeleken met andere landen in Zuidoost-Azië en de wijdere islamitische wereld, Maleisische vrouwen een prominente rol spelen in zowel het openbare als het zakelijke leven.

Omdat het bankwezen nog altijd gedomineerd wordt door mannen, is het relatief hoge aantal topfuncties bezet door vrouwen in landen zoals Maleisië, China en India bijzonder.

Over de situatie in India schrijft de NYT in het artikel Female bankers in India earn chances to rule dat van de topvrouwen in India niet wordt verwacht dat ze zich gedragen als 'one of the boys'. Dus konden vrouwen deelnemen aan het arbeidsproces met het behoud van hun vrouwelijkheid. Zo dragen de meeste vrouwen een sari en praten op hun werk over hun echtgenoot en de kinderen. In India worden HSBC, JPMorgan Chase, Royal Bank of Scotland, UBS en Fidelity International gerund door vrouwen. Het contrast is vrij sterk: geen enkele Amerikaanse of Europese bank werd geleid door een vrouw en geen enkele vrouw heeft ooit een Wall Street investeringsbank gerund.

De situatie van topvrouwen in het bankwezen in India is vergelijkbaar met de situatie in Maleisië. 

De vrouwen in topfuncties in Maleisië werken voornamelijk in het islamitisch bankieren. Zoals in de uitzending "Allah, vrouwen en de bank" is te zien zijn de vrouwen erg succesvol. Toch ligt de positie van de vrouw ten opzichte van de man in Maleisië nog altijd achter. Volgens de wereldwijde Gender Gap Index van de Word Economic Forum staat Maleisië op de 98ste plek.

Ondanks de grote verschillen tussen mannen en vrouwen in Maleisië  is er een groeiende populatie van succesvolle vrouwelijke bankdirecteurs in Maleisië. Wat maakt deze ontwikkeling mogelijk?

Dr. Linda Eagle, president van de Edcomm Group Banker’s Academy, een consulting bureau uit New York, schreef een artikel over de speciale positie van vrouwen voor het bankwezen in islamitische landen. Afgelopen jaren hebben volgens Eagle banken en financiële instituties een grote groei doorgemaakt in het verkrijgen van vrouwelijke klanten. Deze vrouwelijke klanten willen hun bankzaken zelf regelen.

De reden waarom islamitisch bankieren zo succesvol is, is volgens Eagle dat vrouwen met hun bankzaken niet teveel risico’s willen nemen en dat ze verantwoordelijk omgaan met hun schulden. Om die reden is er volgens Eagle meer vraag ontstaan naar banken en investeringsmaatschappijen die gerund worden door vrouwen.

In het New York Times artikel A path to equality in Malaysia spreken een aantal Maleisische vrouwen over de bijzondere positie van vrouwen in het Maleisische bankleven. Volgens Fozia Amanulla komt het doordat meisjes en vrouwen in Maleisië al lang dezelfde kansen als mannen krijgen om een goede opleiding te volgen.

Volgens Engu Rabiah Adawiah, de eerste vrouwelijke sharia-adviseur in Maleisië, is het cultureel niet vreemd dat juist nu vrouwen topposities bekleden omdat Maleisische vrouwen al veel langer actief zijn in handel en commercie (NYT).

Raja Teh, die ook aan bod komt in de uitzending Allah, vrouwen en de bank, schrijft het succes van de Maleisische vrouw toe aan de toegankelijkheid van goedkope huishoudkrachten. Volgens haar maken zij het mogelijk voor vrouwen om door te groeien en een carrière te hebben. Raja Teh denkt ook dat het belangrijk is dat vrouwen zelf hun persoonlijke financiën regelen. Als je dat op vroege leeftijd leert dan helpt het de positie van de vrouw later in het gezin en in de gehele samenleving , aldus Raja Teh (NYT).

Waarom deze topvrouwen juist in landen als Maleisië, China en India zo succesvol zijn blijft een beetje onduidelijk. Wellicht heeft het iets te maken met de Aziatische cultuur, aangezien juist in deze regio de interessante ontwikkeling van vrouwen op topfuncties in het bankwezen is te zien*. Hier kan het Westen nog wat van leren. Aan de andere kant is de Gender Gap in het Westen lager en daar kan het “Oosten” weer van leren.

* In Scandinavische landen zijn er ook relatief veel vrouwen in topfuncties, dit komt door een verplichte quota (40%) die door de overheid van landen zoals Noorwegen is opgelegd. En komt, zoals in Zuidoost-Azië, niet vanuit het bedrijfleven zelf. Meer info

Meer informatie over de positie van de vrouw in Maleisië:

In maart 2007 presenteerden in de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur 250 wetenschappers en activisten uit 48 moslimlanden het actieplan Musawah, waar twee jaar aan is gewerkt. Deze beweging is begonnen vanuit de activiteiten van de ‘Sisters in Islam’, een  vrouwenbeweging in Maleisië. De beweging gaat ervan uit dat gelijkheid van  moslimvrouwen en moslimmannen mogelijk moet zijn op basis van de islamitische leer, universele mensenrechten, en grondwettelijke rechten (Tûmba).

Er zijn bijvoorbeeld in het openbaar vervoer van Maleisië speciale bussen voor vrouwen. In april 2010 deed de regering een proef met roze treinwagons die for ladies only bestemd zijn. Dat beviel zo goed dat er ook bussen ingezet worden waar enkel vrouwen gebruik van kunnen maken. In het tijdschrift Opzij staat dat "op deze manier vrouwen niet meer geconfronteerd worden met ongewenste seksuele intimiteiten van de mannen in het land".