Volgens de Nederlandse filmregisseur Alexander Oey, die geregeld met Tegenlicht werkt, moet er een big bang komen voordat er iets verandert. “Misschien is de huidige financiële crisis wel die grote klap. Mensen beginnen nu de noodzaak in te zien van een andere manier van leven. Zodra we het straks echt zwaarder krijgen, zullen we de eigen luxe opgeven en meer op onszelf zijn aangewezen. Dan wordt er naar alternatieven gezocht en zullen er kleinere economieën ontstaan, die op maat zijn gemaakt en daardoor beter werken.”

Alexander Oey maakte voor de Boeddhistische omroep de documentaire Off the Grid. Op zaterdag 10 maart gaat in Rialto in Amsterdam deze documentaire in première. In de film volgt Oey Amerikanen, die naar alternatieve vormen van leven op zoek zijn gegaan. Sommigen wonen uit noodzaak bij elkaar in tenten, anderen hebben er bewust voor gekozen hun oude leven achter zich te laten en zoveel mogelijk buiten het systeem om verder te leven. Ze zijn zichtbaar bang voor het huidige systeem dat ervoor zou kunnen zorgen dat hun kinderen later in armoede zullen moeten leven, zonder de kansen die zij zelf vroeger gehad hebben. “Ook heerst er onder veel Amerikanen boosheid.” zegt Oey. “Wall Street is gered met hún belastinggeld. Dit vinden veel Amerikanen niet te verkroppen.”

Alternatieve vormen van wonen, werken en leven zijn op dit moment booming. Niet alleen in Amerika, maar ook in Nederland zijn geitenwollen sokken er niet langer alleen voor de ‘geeks’, maar juist ook voor de yuppen. Groen is hip. Biologische supermarkten en restaurants schieten als paddenstoelen uit de grond en massaal zoeken mensen hun heil in yoga en meditatie, omdat oorspronkelijkheid en authenticiteit belangrijker zijn dan ooit. Misschien doordat het huidige leven niet meer voorspelbaar is. “De zekerheden die we dachten te hebben, zoals een goed pensioen, blijken schijnzekerheden te zijn.” zegt Oey. “In reactie hierop willen veel mensen terug naar de basis, terug naar de natuur, de oorsprong.”

Off the Grid echter alleen op Amerika gericht. “De effecten van de recessie waren in de Verenigde Staten het eerst merkbaar. Hier kwamen de eerste lokale munteenheden en ook de kleine, lokale systemen op. Er komt in Amerika meer uit de mensen zelf. In Europa overheerst het idee dat de overheid het wel oplost, doordat de overheid hier veel meer aanwezig is. Het is interessant om te bekijken welke initiatieven zich in Amerika ontwikkelen; hier kunnen wij, Europeanen, nog veel van leren.” zegt Oey.

Oey komt onder andere terecht in Great Barrington, Massachussets, waar hij kennismaakt met Susan Witt, hoofd van het New Economics Institute. Het New Economics Institute wil een nieuwe economie ontwikkelen. Volgens het instituut staan we op een keerpunt in de geschiedenis: de verschillen tussen arm en rijk zijn groter dan ooit en daarnaast hebben we te kampen met grote milieuproblemen. De huidige economie heeft gefaald en zal daarom plaats moeten maken voor een nieuwe economie, waarin gelijkheid en duurzaamheid voorop komen te staan.

Volgens Oey hoeven burgers zich niet neer te leggen bij de door de financiële sector gedomineerde wereld. “Wij kunnen er wel wat aan veranderen. Namelijk via ‘off the grid’-gedrag (wat letterlijk betekent: ‘buiten’ het elektriciteitsnet). Dit vinden bedrijven heel beangstigend. Want wat gaat er gebeuren als iedereen ‘off the grid’ zou gaan leven? Of wat zou er gebeuren als iedereen zou gaan ruilen? Dan ontrek je miljarden aan de wereldeconomie.”

Oey is bezorgd over de macht van de grote instituties, zoals een Goldman Sachs, doordat overheden de laatste decennia steeds meer macht hebben weggegeven aan de private sector. Hij maakte voor Tegenlicht Goldman Sachs en de vernietiging van Griekenland. Oey ziet een ‘off the grid’-leven als enige optie en wil met zijn film hoop geven: “Door op kleine schaal samen te werken, kunnen we aan de macht van de grote instituties ontkomen en krijgen we weer controle over ons eigen bestaan en daarmee meer zekerheid.”

'Off the Grid'
gaat op 10 maart in première in Rialto, Amsterdam.