Steeds meer vruchtbare landbouwgrond in ontwikkelingslanden komt in handen van buitenlandse investeerders. Sinds 2001 werd wereldwijd een gebied ter grootte van West-Europa - 227 miljoen hectaren - verkocht of verpacht, meldt Oxfam Novib. ‘Investeerders negeren de mensen die op dat land wonen en er voor hun bestaan afhankelijk van zijn.’

Internationale investeerders willen in de ontwikkelingslanden voedsel en biobrandstoffen verbouwen zodat het buitenland daarvan kan profiteren, vermoedt Oxfam. Doordat de vraag naar voedsel stijgt wordt de strijd steeds harder. Oorspronkelijke bewoners worden - soms met geweld - verdreven, zonder enige compensatie. In Uganda verloren minstens 22.500 mensen hun huizen en land om plaats te maken voor activiteiten van het Britse houtbedrijf New Forest Company (NFC).

Geheimzinnig

Door het gebrek aan openheid en de geheimzinnigheid waarmee de landovereenkomsten worden omringd is het moeilijk om precieze cijfers te bemachtigen. Tot nu toe zijn 1.100 overeenkomsten onderzocht. Hierin gaat in totaal om 67 miljoen hectaren. De helft daarvan ligt in Afrika en beslaat een gebied dat bijna zo groot is als Duitsland.

Tegenlicht volgt investeerder

Tegenlicht vond een Amerikaanse investeerder bereid om zich te laten filmen. In de aflevering “Onze man in Zuid-Soedan” volgen we Phil Heilberg, een vroegere grondstoffenhandelaar op Wall Street, bij zijn zoektocht naar land in Zuid-Soedan en Somaliland. Meer dan vijftien jaar geleden stapte hij uit de virtuele grondstoffenhandel en ging hij zich richten op tastbare investeringen. In landbouwgrond en grondstoffen erkende hij het nieuwe 'groene goud'.

Heilberg gruwelt wanneer hij het woord “landgrabber” hoort en ziet zichzelf helemaal niet als landjepikker. Hij beschouwt zichzelf als een rechtmatige investeerder, al hoopt hij hier natuurlijk zelf rijker van te worden. Zuid-Soedan is pas sinds juli 2011 onafhankelijk en het is nog onduidelijk aan wie welk stuk grond toebehoort. Verschillende partijen hopen dan ook hun slag te slaan in dit nieuwe land. Heilberg stortte zich al meer dan tien jaar geleden op dit – toen nog niet officieel erkende land – en hoopt nu dat zijn informele deals werkelijkheid worden. In deze aflevering volgen wij de Amerikaanse pioniersinvesteerder in zijn pogingen zijn beloofde deals met de huidige machthebbers te formaliseren. Een portret van een man in een net tot stand gekomen land, waar chaos heerst en kansen lonken.