Wat hebben eigenwijze burgers al aangepakt en wat moet er nog gebeuren? De Tegenlichtredactie is op zoek naar succesvolle burgerinitiatieven.

Niet langer wordt er hulpeloos naar de overheid gekeken. In tijden van crisis nemen de burgers samen het initiatief om de wereld om hen heen te verbeteren. Bent u zelf betrokken bij een dergelijk initiatief? Of kent u goede voorbeelden in uw omgeving? We zijn ook nieuwsgierig naar waar u nog gaten in de markt ziet. Ter inspiratie de vijf voorbeelden die in de uitzending voorbij komen.

Thuisafgehaald

Thuisafgehaald.nl is een online platform dat het mogelijk maakt om eigen kookkunsten te delen met de buurt. Het initiatief wil de individualisering van de buurt tegengaan. Wie kent zijn buren nog? Het delen van eten vergroot de interactie in de buurt, stimuleert het zuiniger omgaan met eten en geeft geïsoleerde buurtgenoten de mogelijkheid om wat meer betrokken te raken bij de eigen omgeving. Na het invoeren van de postcode kan men op de site zien wat er in de buurt aan eten wordt aangeboden.

Initiatiefnemer: Marieke Hart en Jan Thij Bakker
Waarom: Rook het eten van de buren en vroeg zich af wie die mensen eigenlijk waren die zo lekker kookten.
Succesvol: Het initiatief is inmiddels gegroeid tot meer dan 26.000 deelnemers en er worden 150 maaltijden per dag afgehaald.

 

Therapeuten voor Jongeren (TeJo)

TeJo is een groep jeugdtherapeuten uit Antwerpen. De oprichters maakten zich zorgen over het alsmaar groeiend aantal jongeren met psychische klachten en de lange wachtlijsten voor de zorg. Als burger en therapeut wilden ze wat doen. In maart 2010 ging TeJo van start. Het initiatief biedt zo laagdrempelig mogelijke therapeutische hulp aan voor jongeren tussen 10 en 20 jaar. Gratis, anoniem en zonder afspraak. De meer dan zeventig therapeuten werken er op vrijwillige basis en zijn gemotiveerd en geëngageerd. Zij doen het naast hun eigen werk of studie. De therapeuten halen grote voldoening uit het werk. Ze hebben meer tijd voor de behandeling van de jongeren en een grotere vrijheid in het zoeken naar een geschikte oplossingen.

Initiatiefnemer: Ingrid de Jonghe
Waarom: Grote wachtlijsten voor de psychische zorg. Ook wanneer deze urgent is.
Succesvol: Er melden zich zoveel therapeuten aan dat er tegenwoordig een wachtlijst is om te mogen werken bij TeJo.

Singelpark Leiden

Een van de meest succesvolle burgerinitiatieven is het Singelpark Leiden. Initiatiefnemer Jeroen Maters, zelf ondernemer en journalist, maakte een plan voor de ontwikkeling van de Leidse historische binnenstad. Hij zag het tot zijn eigen verbazing goedgekeurd worden door de Gemeenteraad. Juist doordat hij het plan belangeloos bedacht had gingen er veel deuren voor hem open. Een belangrijk onderdeel van het plan was de ontwikkeling van een zes kilometer lang park langs de Leidse singels. Zowel de lokale overheid, als andere lokale partijen toonden zich erg bereid om mee te werken. Uit het initiatief is 'Vrienden van Singelpark' ontstaan: een groep bevlogen Leidenaren die samen hun stad aantrekkelijker willen maken en meedenken over de financiering en inrichting van het park.

Initiatiefnemer: Jeroen Maters
Waarom: Wil een mooier Leiden voor zijn kinderen.
Succesvol: Zijn plan wordt gerealiseerd en burgers reageren enthousiast op de oproep om actief mee te denken over hoe het Singelpark ingericht moet worden.

Ouderparticipatiecrèche De Oase

Kinderopvang wordt alsmaar duurder en de zedenzaak waarmee het Hofnarretje wereldnieuws werd ligt nog vers in het geheugen. Kinderopvang moet goedkoper en beter. Wie kunnen de opvang van hun kinderen nu beter regelen dan de ouders zelf? Bij het Utrechtse kinderdagverblijf De Oase, gelegen in de Vogelaarwijk Kanaleneiland, werkt geen betaald personeel. Deze crèche is kortgeleden opgericht, maar het principe bestaat al meer dan 35 jaar, vooral in Utrecht: Ouders dragen samen de zorg voor goede en veilige opvang van hun kinderen. Niemand is er de baas en er wordt samengewerkt op basis van duidelijke afspraken en goed vertrouwen. De ouders zijn verplicht om minimaal een dagdeel per week ‘draaiouder’ te zijn en leren van elkaar over opvoeden.

Initiatiefnemer: Wiesje Monster
Waarom: Kinderopvang is duur, er zijn lange wachtlijsten of juist veel faillissementen en de kwaliteit staat ter discussie.
Succesvol: Het initiatief laat zien dat ouders die op zoek zijn naar betaalbare en kwalitatief goede opvang bereid zijn daar zelf aan mee te werken.

WeHelpen.nl

Wehelpen.nl is een marktplaats die vraag en aanbod rondom informele hulp coördineert. Hulp nodig bij behangen, de administratie, het uitlaten van de hond of bij vervoer richting het ziekenhuis? WeHelpen gaat ervan uit dat er altijd wel iemand is die wil helpen. Mede-oprichtster Maaike Schnabel had borstkanker en ging op zoek naar hulp. Zij kwam erachter dat er nog geen plaatsen bestonden om informele hulp te organiseren. Zij zag dat veel mensen graag wilden helpen, maar die niet zo goed wisten hoe zij dit moesten organiseren. Op WeHelpen.nl is het mogelijk om hulp te vragen en om hulp aan te bieden. Een uurtje helpen levert 6 credits op. Hiermee kan men zelf hulp 'betalen', maar de credits kunnen ook gedoneerd worden aan iemand die de hulp harder nodig heeft. De initiatiefnemers streven ernaar om over 5 jaar de stekker uit WeHelpen te trekken. Het vinden van elkaar zou dan weer zo vanzelfsprekend moeten zijn dat de website zichzelf overbodig heeft gemaakt.

Initiatiefnemer: Maaike Schnabel
Waarom: Formele hulp krijgt het door vergrijzing en bezuinigingen steeds lastiger. Er zijn echter genoeg mensen die als vrijwilliger willen helpen in de eigen omgeving.
Succesvol: Het initiatief wordt inmiddels ondersteund door marktpartijen en er draaien honderden mensen in mee.

Oproep

Bent u geïnspireerd geraakt door bovenstaande voorbeelden? Kent u vergelijkbare initiatieven of loopt u rond met een goed nieuw plan? De Tegenlicht redactie is benieuwd naar uw inbreng. Deel ze via Facebook, Twitter met hashtag #gatenmarkt, in de comments onder dit artikel, of via de mail op pioniers@vpro.nl.

Na de uitzending Gaten in de markt geven wij aandacht aan een aantal van uw inzendingen op de site. De meest bijzondere initiatieven krijgen een plek op het Pioniers Platform.