Reactie regering

In de aflevering 'Advocaat van de aarde' noemt Polly Higgins ons land als één van de vier landen die tegenhield dat ecocide werd aangenomen als internationaal misdrijf tegen de menselijkheid. Ze refereert aan verslagen van VN-rapporteurs over een besloten bijeenkomst in 1996 van de VN-werkgroep voor milieumisdrijven. Amerika, Engeland, Frankrijk en Nederland zouden de landen zijn die het strafbaar maken van ecocide hebben voorkomen.

Al eerder in 1993 bij de oprichting van een internationaal strafhof werd ook gesproken over het strafbaar stellen van "moedwillige en ernstige schade aan het milieu". Destijds waren het opnieuw Amerika, Engeland en Nederland die geen voorstander waren van het strafbaar stellen van ecocide. De Nederlandse regering sloot ecocide niet expliciet uit (zoals Amerika en Engeland), maar ondersteunde slechts de vier andere misdrijven tegen de menselijkheid.
 

Het is ook voor de ministeries even puzzelen wie hier nou het best een reactie op kan geven. Inhoudelijk gaat het over het milieu en lijkt het Ministerie van Infrastructuur en Milieu de aangewezen partij. Rechtspraak is echter weer het domein van Veiligheid en Justitie. Na wat geharrewar komen we voor internationale rechtspraak uiteindelijk uit bij de woordvoering van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

"De Nederlandse regering was in de periode dat gesproken werd over de oprichting van een internationaal strafhof van mening dat alleen misdrijven die aan een drietal criteria voldoen aan de rechtsmacht van een internationaal (straf)hof onderworpen zouden moeten worden", luidt de officiële reactie van het ministerie. "Het voorgestelde misdrijf van grensoverschrijdende schade aan het milieu voldeed volgens de Nederlandse Regering destijds niet aan die criteria (net als een aantal andere destijds voorgestelde misdrijven)."

"Die criteria waren dat het moest gaan om misdrijven die de door de internationale gemeenschap onderschreven fundamentele humanitaire beginselen schonden (1), misdrijven die vanwege hun aard alleen op internationaal vlak kunnen worden berecht (2) en misdrijven waarvoor een individu persoonlijk aansprakelijk kan worden gesteld (3)."

De woordvoerster van het ministerie van Buitenlandse Zaken laat weten dat het "goed is dat er aandacht wordt gevraagd voor een duurzaam gebruik van de aarde". Dat betekent niet dat de Nederlandse regering inmiddels wel van mening is dat ecocide erkent moet worden als vijfde misdrijf tegen de menselijkheid.

"Nederland kijkt naar andere manieren om de massale vernietiging en beschadiging van ecosystemen strafbaar te stellen, bijvoorbeeld door het maken van internationale afspraken over het duurzaam gebruik van de aarde en het bevorderen van maatschappelijk verantwoord ondernemen door bedrijven", zo laat de woordvoerster weten. Mocht ecocide dus besproken worden tijdens de klimaattop in Parijs, zal het initiatief daarvoor in elk geval niet van Nederland komen.