Bernie Sanders is politicus en decennia lang voorvechter van mensenrechten. In 2016 stelde hij zichzelf kandidaat voor het presidentschap van de Verenigde Staten.

Sanders (1941) groeit op in het New Yorkse stadsdeel Brooklyn als de zoon van een Poolse immigrant en een Joodse New Yorkse. Breed heeft het gezin het niet: Bernie en zijn oudere broer Larry brengen veel tijd door in de straten van Brooklyn, terwijl hun ouders hard werken om de jongens van voedsel en kleren te voorzien. De omstandigheden waarin hij opgroeit blijken later in zijn leven een grote drijfveer te zijn voor zijn politiek activisme.

student-activist

Na de dood van zijn moeder in 1960 verlaat de 19-jarige Sanders New York om te gaan studeren aan de Chicago University. Hij sluit zich aan bij de Young People's Socialist League en staat aan het hoofd van meerdere studentendemonstraties. Hieronder valt ook het eerste zitprotest ooit in Chicago, waarbij Sanders en medestudenten zich verzetten tegen de rassenscheidingsregels op de campus van Chicago.

Dit is niet de enige keer dat hij solidair is met zijn donkere medemens: Sanders wordt in 1963 gearresteerd tijdens protesten van de burgerrechtenbeweging van Martin Luther King, waar hij actief aan meedoet. Datzelfde jaar vertrekt hij naar Israël, waar hij zich aansluit bij een kleine socialistische kibboets. Na enkele maanden verhuist hij naar Burlington in de kleine Amerikaanse staat Vermont; het begin van zijn politieke carrière.

burgemeester sanders

Sanders sluit zich in 1971 aan bij de kleinschalige linkse Liberty Union Party, die zich verzet tegen de Vietnam-oorlog. Namens de partij stelt hij zich in de jaren zeventig kandidaat bij de senaats-en gouverneursverkiezingen, zonder al teveel succes. Twee jaar na het verlaten van de partij, wordt hij in 1981 tegen alle verwachtingen verkozen tot burgemeester van Burlington. Hij verslaat daarbij de democraat Gordon Paquette, die daarvoor al vijf keer op rij was gekozen door de inwoners van de stad.

Als burgemeester zet Sanders zich in voor de armen en zorgt hij ervoor dat de minst bedeelden in Burlington betaalbaar kunnen wonen. Zijn progressieve politiek slaat aan: hij wordt drie keer herkozen, tot hij zich in 1989 niet meer verkiesbaar stelt. Zijn populariteit blijft niet lokaal: volgens de U.S. & News Report wordt hij uitgeroepen tot een van de beste burgemeesters in de V.S. 

de landelijke politiek in

Sanders wordt in 1990 door de inwoners gekozen als vertegenwoordiger in het Huis van Afgevaardigden. Hij schrijft hiermee geschiedenis: voor het eerst sinds veertig jaar is er weer een partijloze politicus in het lagerhuis van het Amerikaanse Congres. Als afgevaardigde verzet hij zich tegen de oorlog in Irak, de toenemende economische ongelijkheid en milieuvervuiling door grote bedrijven. Hij uit kritiek op de laksheid en corruptie van vele politici, zowel Democraten als Republikeinen.

Zijn populariteit blijft groeien en in 2005 wordt hij door de inwoners van Vermont gekozen tot Senator in het Amerikaanse Congres, de hoogste wetgevende instantie in het land. Doordat hij een recordaantal wetswijzigingen weet door te voeren, krijgt hij de bijnaam Amendment King.

gooi naar het presidentschap

In 2015 wordt hij lid van de Democratische Partij om zichzelf daarna verkiesbaar te stellen als presidentskandidaat. Tot verbazing van velen krijgt zijn campagne een groot aantal volgers, mede door slim gebruik te maken van apps en sociale media als Facebook, Twitter en Reddit. Speerpunten van zijn campagne zijn de strijd tegen klimaatverandering, een eerlijke economie en betaalbare gezondheidszorg voor elke inwoner van het land. Zijn boodschap doet het vooral goed bij de jonge generaties, die teleurgesteld zijn in de gevestigde politieke orde.

Maar het mag niet baten; zijn tegenstander Hillary Clinton wint de Democratische nominatie. Dit tot teleurstelling van zijn supporters, die claimen dat Sanders werd gesaboteerd door de top van de Democratische Partij, bestaande uit vooral Clinton aanhangers. Later bleek uit gelekte e-mails, uitgebracht door Wikileaks, dat dit klopt.

"In elke staat waar ik me verkiesbaar stel, moeten we constant opboksen tegen politici van de gevestigde orde van de Democratische Partij."

Bernie Sanders over de verkiezingsstrijd, tijdens een toespraak in Santa Clara County Fairgrounds, 17 mei 2016

Sanders besluit ondanks dit verraad om campagne te voeren voor Hillary Clinton tegen de Republikeinse kandidaat Donald Trump. Het is een win-win situatie: Clinton krijgt steun van Sanders en daarbij ook van miljoenen stemmers, terwijl Sanders' progressieve plannen zijn opgenomen in het programma van de Democratische Partij. Hij roept zijn volgers dan ook op om Clinton te steunen, maar ook ervoor te zorgen dat ze naar het volk blijft luisteren.