Financiële markten zijn steeds meer afhankelijk van computermodellen en algoritmen. Handelaren en bankiers komen ver van de werkelijkheid af te staan.

In deze les leert de student aan de hand van drie fragmenten dat de wereld van de handelaar en bankier ver van de werkelijkheid af is komen te staan. De handel in effecten en derivaten is door computers overgenomen en gaat met de snelheid van het licht. Computermodellen en algoritmen proberen een onzekere werkelijkheid in harde getallen uit te drukken. De relatie tussen de waarde van producten en de prijs waarmee deze wordt verhandeld, komt steeds meer op losse schroeven te staan.

In deze les leert de student de begrippen high frequency trading, quants en arbritrage kennen. Verschillende bankiers, programmeurs en wiskundigen vertellen over hun ervaring met het snelle handelen, dat de prijs centraler is komen te staan dan de waarde van het product en over de risico’s die hierbij komen kijken.

Fragmenten

1. Gevolgen van High Frequency Trading
2. Uitleg High Frequency Trading
3. Geld verdienen met arbitrage

FRAGMENT 1: Gevolgen van High Frequency Trading

Onderzoeksjournalist Matthew Goldstein en quant Paul Wilmott vertellen over de gevolgen van high frequency trading. De financiële markten zijn onbegrijpelijk geworden voor normale mensen. Er komen bijna geen mensen te pas aan de handel en de prijs is belangrijker geworden dan de onderliggende waarde.

Dit fragment komt uit de aflevering Quants. In deze aflevering is te zien hoe onze financiële markten zich steeds meer afhankelijk hebben gemaakt van modellen en algoritmen en wat de gevolgen zijn van deze ontwikkeling.

FRAGMENT 2: Uitleg High Frequency Trading

De helft van de transacties op de beurs wordt naar schatting gedaan door computers. Fondsbeheerder Rishi Narang legt uit dat deze computers in milliseconden kunnen kopen en verkopen. De snelheid van informatie en de afstand tussen beurs en handelaar is daarom belangrijk voor High Frequency Trading (HFT). Wie informatie als eerste heeft, kan als eerste handelen. 

Dit fragment komt uit de aflevering Money and Speed. Aan de hand van gesprekken met direct betrokkenen en datavisualisaties tot in de milliseconde, laat deze aflevering zien hoe de geautomatiseerde financiële wereld werkt.  

FRAGMENT 3: Geld verdienen met arbitrage

Veel aandelen van multinationals worden op verschillende beurzen verhandeld. De koersen van deze aandelen staan niet altijd gelijk. Hierdoor is het mogelijk om aandelen voor minder geld te kopen op de ene beurs en op de andere beurs door te verkopen voor meer geld. Dit heet arbitrage en door de flitshandel met computers kan op grote schaal geld verdiend worden zonder waarde aan producten toe te voegen. Verschillende personen zoals quant Paul Wilmott, fondsbeheerder Rishi Narang en data-analist Eric Hunsader leggen uit hoe dit werkt. 

Dit fragment komt uit de aflevering Money and Speed. Aan de hand van gesprekken met direct betrokkenen en datavisualisaties tot in de milliseconde, laat deze aflevering zien hoe de geautomatiseerde financiële wereld werkt.  

Opdrachten

De fragmenten kunnen in de klas behandeld worden met de volgende opdrachten.

Discussie
1. Quants zijn verantwoordelijk als flitshandel misgaat.
2. Wie razendsnel handelt met computers is zelf verantwoordelijk voor grote verliezen binnen enkele seconden.
3. Aandelenhandel zou voor iedereen net zo toegankelijk moeten zijn, onafhankelijk van locatie en technische middelen.
4. High Frequency Trading en algoritmisch handelen moeten worden afgeschaft, deze manier van handelen heeft niets met de werkelijkheid te maken. 

Essay
Begin een essay met de volgende zin:
"High Frequency Trading moet in Europa niet aan banden gelegd worden, want..."

Beschrijf waarom flitshandel ook in Europa vrijelijk ingezet moet worden op financiële markten. Binnen het Europees parlement is sprake geweest van beperkingen voor HFT. Studenten beschrijven waarom dat een slecht idee is en wat de voordelen zijn van flitshandel. Met deze opdracht worden studenten gedwongen een eigen visie op flitshandel te formuleren die niet direct uit de aflevering is te halen. Ze moeten onderzoek doen naar de voorstellen van het Europees parlement en het biedt mogelijkheden om de Europese situatie te vergelijken met de Amerikaanse en Aziatische markt.

Praktijk
Studenten doen onderzoek naar flitshandel in Nederland. Er zijn Nederlandse bedrijven die zich hebben toegelegd op computergestuurd handelen en daarin grote spelers zijn. Welke bedrijven zijn dit, op welke beurzen handelen ze en welke vormen van computerhandel passen ze toe? De student neemt contact op met één van deze bedrijven, doet een kort interview en verwerkt dit tot een verslag. Door deze opdracht komt de student directer in aanraking met flitshandel en kan het beeld uit de fragmenten/afleveringen worden aangevuld met eigen ervaring.  

afleveringen in deze les