Radio à la Carte
Vincent Bijlo: De dood geneest van alle kwalen
De dood geneest van alle kwalen- Door Vincent Bijlo
Laatst had ik het met een vriend over Gerrit Komrij. Hij had een televisiedocumentaire over Komrij gezien en bij de aftiteling tot zijn schrik geconstateerd dat Komrij dood is.
Ik moest lachen, dat leek ongepast, maar dat was het niet.
Meteen klonk de stem van de oude Komrij in mijn oor. Mooi vibrerend, beetje neuzerig, niet te omschrijven, die stem moet je horen. Dat kan. In interviews, in zijn zelf voorgedragen poëzie en in een hoorspel, door hemzelf geschreven.
Het heet: De Dood Geneest Van Alle Kwalen. Hij nam het in 1979 op, op zijn 35ste. We horen hier de mensenhater Komrij, de minachter Komrij, de honer Komrij, God zal me nagelen wat hoont hij hier, in dit hoorspelhoorspel, want dat is het.
Het is uiteraard niet een ambachtelijk hoorspel, met keurig gemonteerd geluid, Komrij, solipsist als hij was, staat in het centrum van zijn eigen gecomponeerde wereld.
De mensheid neemt Komrij niet serieus. Er zit maar één ding op, hij gaat dood, want pas als hij doodgaat, nemen de mensen hem wel serieus.
Hij roept de hulp van een verteller in, wie anders dan de sonore Cor Galis, de man met de mooiste dictie die een VPRO-stem ooit heeft gevoerd.
Komrij is dood, zijn zuster, bij wie hij inwoont, waarschuwt de dorpsdokter, gespeeld door Johan te Slaa. Johan te Slaa ja, een acteur met een mooie, oude hoorspelstem, deze rol zou zijn laatste zijn, in 1980 overleed hij.
De dokter speelt het spel mee, Komrij houdt zich dood, er wordt een kist besteld en Komrij wordt ten Grave gedragen. Eindelijk, denkt hij, vanuit zijn kist, zullen de boerenkinkels hem serieus nemen.
Maar dat zal nog lelijk tegenvallen. Meer verraad ik niet, neenee, luister en gij zult horen.
Het komt uiteindelijk met de arme Komrij allemaal goed, want de dood geneest van alle kwalen.
Johan te Slaa richt met zijn stem een feest aan aan het eind: “Vul de schalen, laat schuimen de bekers, hoooog het glas, hooooooooooooog het glas, het leven is het waard om geleefd te worden, neem dat maar aan van een dokter.”