Argos
Het nieuwe Nederlandse asielbeleid
Reportage over het aanmeldcentrum in Zevenaar, gesprekken met weggestuurde asielzoekers, rechtshulpverleners en vreemdelingenpolitie.
Het nieuwe Nederlandse asielbeleid: de nieuwe aanmeldcentra en de wet 'veilige derde landen'. Wat betekent dat beleid in de praktijk voor degenen die in Nederland asiel willen aanvragen. En 'gaan de buurlanden meewerken?'
Inleiding Cor Galis
Radio 1, de VPRO.
Pessimisme, beste luisteraars, pessimisme en somberheid. Normaal gesproken moet ik daar niets van hebben. Maar dezer dagen kan ik er niet aan ontkomen. Vorige week nog bijvoorbeeld, kraaiden onze politici van blijdschap. Blijdschap over het ferme optreden van 'onze' jongens in NAVO-verband. In NAVO-verband tegen de barbaren in Joegoslavie. Nu zeggen diezelfde politici dat we toch vooral niet in NAVO-verband moeten optreden. Anders brengen we 'onze' jongens in gevaar. En ondertussen. Ondertussen gaan de gruwelen tegen de Bosnische bevolking gewoon door. Maar daar heeft niemand het over.
Datzelfde gevoel, datzelfde gevoel van pessimisme overviel me deze week bij het Kamerdebat over het nieuwe Nederlandse asielbeleid. Het gaat alleen nog maar om het politieke steekspel: de VVD heeft nu zogenaamd gewonnen. Maar maakt dat wat uit? Maakt dat wat uit voor de vervolgden en vertrapten. Voor die Bosniers bijvoorbeeld. Kunnen die straks in Nederland nog wel een toevlucht vinden? Daar heeft niemand het over.
Gelukkig, beste luisteraars, gelukkig doen die jongens en meisjes van ARGOS gewoon hun werk. Die laten zich niet afschepen door Justitie. Justitie, die geen journalisten wil binnenlaten in de nieuwe grensgevangenissen voor asielzoekers. Luistert U maar gauw naar een reportage van de redacteuren Irene Houthuis en Gerard Legebeke, luistert U naar presentator Elles de Bruin.
Luistert U naar ARGOS!
Persbericht
Station Arnhem dumpplaats voor afgewezen asielzoekers uit Aanmeldcentrum
Afgewezen asielzoekers uit het nieuwe Aanmeldcentrum (AC) in Zevenaar worden gedumpt op het station Arnhem door de vreemdelingenpolitie. Dat Argos. Dit verhaal wordt in het programma bevestigd door de heer Duel, hoofd van de Vreemdelingenpolitie in de politieregio Gelderland-Midden. Duel heeft de leiding over de vreemdelingendienst in het Aanmeldcentrum.
Vreemdelingenpolitiechef Duel realiseert zich dat deze methode in de praktijk tot gevolg heeft dat de gedumpte asielzoekers in Nederland "de illegaliteit induiken". Duel vertelt in ARGOS dat sinds de opening van het Aanmeldcentrum (half oktober 1994) "ettelijke tientallen" asielzoekers zonder treinkaartje of geld op station Arnhem zijn achtergelaten. Op station Arnhem, "omdat daarvandaan de internationale treinen vertrekken." De asielzoekers moeten Nederland op eigen gelegenheid binnen 24 uur verlaten. Het vervoer van Zevenaar naar Arnhem gebeurt in busjes van de marechaussee. De vroegere zogenaamde 'Roosendael-methode' (aan de grens met België) lijkt hiermee in ere hersteld.
Twee afgewezen asielzoekers vertellen in ARGOS hoe zij de afgelopen maand zijn gedumpt op het station in Arnhem.
Een 28-jarige Liberiaan wordt op 11 november gedropt, nadat hij drie dagen in het Aanmeldcentrum Zevenaar heeft gewacht op de beslissing of hij in Nederland mag blijven.
Een 24-jarige Rwandees vertelt hoe hij een week geleden zelfs twee keer is gedumpt. Zaterdag 26 november wordt hij 's avonds rond half elf op het station in Arnhem achtergelaten. Na twee uur rondzwerven reist hij ten einde raad met de trein terug naar Zevenaar. Om één uur 's nachts staat hij in de regen weer voor het hek van het Aanmeldcentrum. Bewakers halen hem naar binnen, als ze hem slapend voor de poort zien liggen. Zondagochtend 27 november wordt hij opnieuw naar station Arnhem getransporteerd. Daar weigert de Rwandees uit te stappen. Vervolgens wordt hij naar een bos ergens langs de snelweg gebracht. Ook daar weigert hij het busje te verlaten. Uiteindelijk wordt de Rwandees op het station in Apeldoorn gedumpt.
Inleidende teksten:
Tekst 1
Snel, doeltreffend en sober; het nieuwe Nederlandse asielbeleid. In oktober van dit jaar worden vlak bij de grens twee Aanmeld Centra geopend. Beter bekend als AC's. En per 1 januari geldt de nieuwe wet 'veilige derde landen'. De wet waarover de tweede kamer gisteren heeft beslist.
Alle aandacht gaat deze week uit naar het politieke gekrakeel over de nieuwe wet. In ARGOS onderzoeken we wat in de praktijk de consequenties zijn van dat nieuwe beleid. De consequenties voor de mensen om wie het uiteindelijk gaat: de asielzoekers.
Tekst 2
Twee mannen en een kind, Tamils, gevlucht uit Sri Lanka. Zenuwachtig wachten ze voor het hek van het aanmeldcentrum. De vader houdt zijn zoon stevig vast. Al snel wordt duidelijk dat de mannen al een jaar in Nederland wonen. Ze zijn nu in Zevenaar om voor de jongen asiel aan te vragen. Het kind is pas twee weken geleden in Nederland aangekomen en herenigd met zijn vader.
Tekst 3
De Liberiaan Jozef Dean. Drie weken geleden meldde hij zich in het aanmeldcentrum in Zevenaar. Binnen beslist de IND, de Immigratie- en Naturalisatiedienst van het ministerie van Justitie, over het lot van de asielaanvrager. Dat moet binnen 24 uur.
De procedure begint met een eerste gehoor en onmiddellijk daarna beslist een speciale ambtenaar of de asielaanvrager al dan niet kansrijk is. Als hij een kans maakt, dan mag de asielzoeker door naar een OC, een opvangcentrum voor de gewone asielprocedure. Zo niet, dan moet de asielzoeker in het aanmeldcentrum blijven en gaat hij door naar de volgende wachtkamer.
Op dat moment begint het werk van de rechtshulpverleners in het aanmeldcentrum. Volgens een strak tijdschema, vertelt jurist Ton van Lieshout.
Tekst 4
In de eerste 4 weken meldden zich 1715 vluchtelingen in het Aanmeldcentrum in Zevenaar. Justitie wees een kwart van de asielverzoeken af. De rechtshulpverleners waren het daar lang niet altijd mee eens. Na hun tussenkomst mogen 165 asielzoekers alsnog door naar een Opvangcentrum.
De overigen, ruim 250, moesten zo snel mogelijk Nederland uit.
Tekst 5
Josef Dean uit Liberia. Na de afwijzing van zijn asielaanvrage in het nieuwe aanmeldcentrum is hij zonder pardon gedropt op het station in Arnhem. En hij is niet de enige. De vroegere 'Roosendael-methode'? lijkt in ere hersteld. Dat wordt bevestigd door de heer Duel, hoofd van de vreemdelingenpolitie in Zevenaar.
Tekst 6
Emek Djabas uit Rwanda meldt zich op vrijdag 25 november bij het aanmeldcentrum in Zevenaar. Hij is ziek en doodmoe en ziet daarom een interview met de ambtenaren niet zitten. Maar hij moet wel. "Anders sturen we je meteen terug naar Rwanda", zo dreigen de ambtenaren. De volgende dag volgt er opnieuw een interview. 's Avonds om tien uur wordt Djabas in een busje gestopt.
Tekst 7
Emek Djabas uit Rwanda. Ook hij verblijft nu in Amsterdam en verkiest de illegaliteit boven terugkeer naar Rwanda.
Een snelle selectie van de asielaanvragen in de aanmeldcentra: Een van de pijlers van het nieuwe Nederlandse asielbeleid.
En ook met de wet veilige derde landen probeert Nederland het aantal asielzoekers sterk terug te dringen. Na veel politiek geharrewar is de wet gisteravond door de Tweede Kamer aangenomen. Een wet met enorme gevolgen, zegt de jurist Thomas Spijkerboer, docent aan de universiteit van Nijmegen.
Een ander middel waarmee Nederland denkt het aantal asielzoekers sterk te verminderen, is de wet 'veilige derde landen'. De wet die gisterenavond na veel politiek geharrewar door de Tweede Kamer is aangenomen. Een wet met enorme gevolgen, zegt de jurist Thomas Spijkerboer, docent Migratierecht aan de universiteit van Nijmegen.
Tekst 8
Nederlands buren, Duitsland en België, hebben een belangrijke plaats in het nieuwe Nederlandse beleid. Alle asielzoekers die over land Nederland bereiken, komen via die twee 'veilige derde landen'. De Nederlandse regering vindt daarom dat Duitsland en België bereid moeten zijn die asielzoekers terug te nemen. In april van dit jaar maakte de toenmalige Belgische minister van Binnenlandse Zaken Tobback in ARGOS duidelijk dat België daar niets voor voelt.
Tekst 9
Tobback in ARGOS, afgelopen april. Onmiddellijk volgde spoedoverleg tussen Nederland en België. Het Nederlandse ministerie van Justitie meldde toen dat alles weer koek en ei is tussen de twee buurlanden. Deze week deden wij opnieuw navraag op het Belgische departement van Binnenlandse Zaken. Formeel wil niemand reageren, maar informeel wordt ons verteld dat er sinds de uitlatingen van Tobback niets is veranderd in de opstelling van België. Het is nog maar de vraag of de buurlanden dus zullen meewerken. En dat is niet het enige probleem bij de uitvoering van de wet, verwacht jurist Thomas Spijkerboer.
Tekst
Het Aanmeldcentrum in Zevenaar is al helemaal voorbereid op de uitvoering van de gisteren aangenomen wet. Zelfs in het ontwerp van het gebouw is er al rekening mee gehouden, vertelt Ton van Lieshout.
----------
Beschrijving:
Reportage over het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Zevenaar naar aanleiding van het nieuwe Nederlandse asielbeleid en de daarbij behorende wet 'veilige derde landen'. Vraaggesprekken over de praktische gevolgen van dit beleid met weggestuurde asielzoekers, rechtshulpverleners en de vreemdelingenpolitie.
Inclusief de rubriek 'Het gat in de radio'.
Beschrijving
00:01:00 Inleiding door omroeper Cor Galis.
00:02:49 Inleiding door presentator.
00:04:33 Irene Houthuijs doet verslag van haar reis naar Zevenaar en probeert toegang te krijgen tot het aanmeldcentrum, wat niet lukt.
00:11:07 Inleiding
00:11:42 Vraaggesprek met jurist Van Lieshout van het Samenwerkingsverband Bureau voor Rechtshulp. Van Lieshout vertelt dat in het AC (aanmeldcentrum) een eerste schifting wordt gemaakt tussen kansrijke en kansloze asielzoekers. Het Bureau voor Rechtshulp probeert dan alsnog iets te doen voor de 'kanslozen'.
00:15:36 Vraaggesprek met Joseph Dean, een 28-jarige asielzoeker uit Liberia wiens verzoek werd afgewezen.
00:16:35 Inleiding
00:17:30 Vervolg vraaggesprek met Van Lieshout( over te volgen procedures.
00:20:44 Inleiding
00:21:12 Vervolg vraaggesprek met Van Lieshout.
00:25:12 Verkeersinformatie door Klaas Hofman.
00:25:48 Na inleiding vertelt asielzoeker Joseph Dean hoe hij, zonder een cent op zak, op het station gedropt werd nadat zijn asielaanvraag was afgewezen.
00:28:54 Telefonisch vraaggesprek met de heer Duel van de Vreemdelingenpolitie in Zevenaar, die bevestigt dat afgewezen asielzoekers, zonder geld, op het station worden achtergelaten.
00:32:39 Vraaggesprek met een 24-jarige afgewezen asielzoeker uit Rwanda.
00:37:10 Na inleiding een interview met de jurist Spijkerboer over de 'wet veilige derde landen'. Volgens Spijkerboer worden afgewezen asielzoekers daardoor in de illegaliteit gedwongen.
00:42:25 Inleiding over het asielbeleid in de buurlanden geïllustreerd met een HA-fragment uit een vraaggesprek met de Belgische minister Tobback ("Dit kan de oplossing niet zijn").
00:45:15 Na inleiding door pres. legt Spijkerboer uit waarom de Nederlandse rechters de wet waarschijnlijk niet klakkeloos zullen uitvoeren.
00:48:48 Afkondiging
00:50:55 Rubriek 'het gat in de radio'.
00:53:58 einde