Noorderlicht
Lancet-studie 100.000 Irakese burgerdoden 'misleidend'. Volgens het medisch tijdschrift The Lancet heeft de oorlog in Irak aan ruim honderdduizend mensen het leven gekost. Maar klopt dat cijfer? In Noorderlicht onthult onderzoeksleider Les Roberts hoe ze het onwaarschijnlijk hoge dodental hebben berekend. De onderzoekers interviewden 988 Irakese huishoudens over de gevallen doden in hun gezin, en stelden veel in het werk om de veiligheid van de interviewers en de geïnterviewden te waarborgen. Zoveel zelfs, dat de meest urgente vragen ongesteld bleven. De doodsoorzaak is niet gecontroleerd; om overlijdensaktes werd meestal niet gevraagd, en evenmin is nagegaan of de slachtoffers burgers waren of strijders. Onderzoeksleider Les Roberts zegt zelf dat “een deel van de doden, en misschien wel een groot deel, uit strijders zou kunnen bestaan”. Op aandringen van de auteurs besloot The Lancet om de studie via een versnelde procedure te publiceren, vier dagen voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Het hoofdredactioneel commentaar spreekt uitsluitend van burgerslachtoffers. “Dat is misleiding”, zegt epidemioloog Arnoud Verhoeff. “Het lijkt erop dat de politieke motieven die hier achter zitten een hele belangrijke rol hebben gespeeld bij het zo versneld publiceren van dit artikel en bij het uitvergroten van het resultaat”. Een reportage van Jair Stein met: • Onderzoeksleider Les Roberts van de Johns Hopkins Universiteit • John Sloboda van de onafhankleijke organisatie Iraq Body Count • Arnoud Verhoeff, voorzitter van de Vereniging voor Epidemiologie • Folkert Jensma, hoofdredacteur van NRC Handelsblad. Meer informatie over de studie in het Noorderlicht Nieuws- artikel 'Burgerdoden leven nog' en in de weblinks. ----- Meer omstreden onderzoek Het bedenkelijke onderzoek naar Irakese burgerdoden staat niet op zichzelf. Steeds vaker blijkt dat wetenschappelijke gegevens worden misbruikt om de publieke opinie te beïnvloeden. Professor André Köbben, van huis uit antropoloog, publiceerde twee boeken waarin hij de dwaalwegen van de wetenschap aan de kaak stelde. Annemieke Smit sprak gisteravond met hem over de geloofwaardigheid van de wetenschap. ----- Het onbetrouwbare geheugen Het geheugen van getuigen is niet altijd even betrouwbaar. Professor Harald Merckelbach, pschycholoog verbonden aan de Universiteit van Maastricht, deed hier jarenlang onderzoek naar. Aanstaande zondag spreekt hij hierover tijdens de laatste in een serie herfstlezingen, in Paradiso in Amsterdam. Voor de eerste reeks van vijf Herfstlezingen is als overkoepelend thema gekozen ‘Herinnering en verbeelding'. In de lezingen worden onder meer psychologische, historische, literaire en gedragswetenschappelijke aspecten van herinnering en de werking van het geheugen belicht. De lezingen vinden plaats op zondagochtend van 11.00 - 12.00 uur in Paradiso, Weteringschans 6 in Amsterdam. Toegangskaarten kosten € 9,-. OKW-donateurs betalen € 7,50. Aansluitend aan de lezing is er van 12.00 – 13.00 uur ruimte voor het stellen van vragen en discussie tussen het publiek en de spreker. Gedurende de hele serie besteedt de VPRO aandacht aan de Herfstlezingen in het radioprogramma Noorderlicht, steeds de dinsdag voorafgaand aan de lezing om 11.00 uur. De Paradisolezingen worden georganiseerd door de K.L. Poll-stichting voor Onderwijs, Kunst en Wetenschap, in samenwerking met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), Paradiso en de VPRO.