Noorderlicht
Spinozapremie Sinds vorig jaar kan het DNA van de mens razendsnel worden doorzocht, om te kijken welke genen een rol spelen bij kanker. Prof.dr. René Bernards van het Nederlands Kankerinstituut staat aan de wieg van deze revolutionaire techniek. Bernards vond ook genetische patronen die uitzaaiingen van borstkanker kunnen voorspellen. Dat maakt het mogelijk om vooraf te kijken of chemotherapie zin heeft. Bernards is een van de vier winnaars van de prestigieuze Spinozapremie, die gisteren werden toegekend. Rob van Hattum spreekt met hem. ----- Stupid Design Volgens aanhangers van de Intelligent Design theorie zitten levende wezens zo perfect in elkaar, dat ze nooit in een geleidelijk proces door toeval kunnen zijn ontstaan. Maar klopt dat uitgangspunt? In het kader van het door minister van de Hoeve gevorderde zendtijd voor het debat over de evolutieleer, bespreekt Professor Piet Borst ontwerpfouten en mislukte constructies in de kroon op de schepping: de mens. ----- NIEUWSBERICHTEN Tuinieren en Parkinson Het vermoeden dat pesticidegebruik het risico op de ziekte van Parksinon zou verhogen, is onlangs bevestigd door een onderzoek waar drieduizend mensen aan deelnamen. Achthonderd van hen leden aan Parkinson. Op grond van de studie raden de onderzoekers nu ook hobbytuinders aan om bij het sproeien beschermende kleding te dragen. Onderzoekers uit vijf Europese landen berekenenden dat amateur-tuinders 9 procent meer kans lopen op Parkinson dan mensen die niet in aanraking komen met pesticiden. Bij beroepsmatige blootstelling aan bestrijdingsmiddelen stijgt die kans zelfs tot 43 procent. Helaas konden de onderzoekers niet aangeven welk merk bestrijdingsmiddel het meeste risico oplevert. En om de zaak in perspectief te zetten: als je buiten westen geslagen wordt, verhoogt de kans op Parkinson met maar liefst 32 procent. Dat is dus bijna vier keer gevaarlijker dan tuinieren. Boksers die regelmatig onderuit gaan lopen zelfs 174 procent meer kans op de hersenziekte. ***** Virtueel Brein De gehele menselijke hersenen, nagebouwd in een computer. Over tien jaar en het is zover, denken onderzoekers van het Blue Brain project, een samenwerkingsverband tussen een Zwitserse onderzoeksgroep en computergigant IBM. Gisteren gaven ze het startschot voor de ontwikkeling van een virtueel brein, een computermodel waarin alle verbindingen tussen de hersencellen nagemaakt worden. Met dit computerbrein hopen de onderzoekers meer te weten te komen over de werking van het geheugen, het bewustzijn en het ontstaan van psychiatrische stoornissen. Plannen voor zo’n monsterproject lagen er al langer, maar tot nog toe ontbrak het aan computerkracht en kennis over de menselijke hersenen. Na meer dan tien jaar Zwitsers hersenonderzoek en de ontwikkeling van een supercomputer door IBM, denken de onderzoekers er nu eindelijk klaar voor te zijn. **** Overige berichten over: Blauwalgen op Mars; aspirine geen wondermiddel en het vaccin tegen Marburg en Ebola vindt u op Noorderlicht Nieuws en Noorderlog (bovenste twee links). ----- Probleemschool De sfeer op zwarte scholen wordt verziekt door een kleine groep labiele leerlingen. Die creëren een chaotisch schoolklimaat, met dramatische gevolgen voor de kwaliteit van onderwijs en het leven van zowel leerlingen als docenten. Dat zegt socioloog Bowen Paulle en hij kan het weten. Paulle werd zelf overspannen als leraar op zwarte scholen in The Bronx en de Bijlmer. Hij besloot zijn traumatische ervaringen te gebruiken als basis voor promotieonderzoek op de scholen waar hij lesgaf, en schreef een proefschrift waarin hij de problemen uitvoerig bespreekt. Is hij als onderzoeker dichter bij een oplossing gekomen dan als docent? Verslaggever Pieter van der Wielen ging met Bowen Paulle terug naar het vmbo. Bowen Paulle promoveert op 16 juni aan de Universiteit van Amsterdam. ----- Paradisolezing In de laatste Paradisolezing in de reeks 'Het Raadsel van Informatie' vertelt moleculair geneticus Maarten van Lohuizen over epigenetica, de extra laag van informatieverwerking, die letterlijk werkt op en met het DNA. De lezing vindt plaats op zondagochtend 12 juni van 11.00 tot 13.00 uur in Paradiso, Weteringschans 6 te Amsterdam. Net als in de voorgaande jaren is er na afloop van de lezingen gelegenheid voor het stellen van vragen. Toegangskaarten: EURO 8,- per persoon. VPRO Backstage-leden en OKW-donateurs: EURO 6,50. De Paradisolezingen worden georganiseerd door de K.L. Poll-stichting voor Onderwijs, Kunst en Wetenschap, in samenwerking met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek NWO, de VPRO en Paradiso. De lezingen zijn ook via internet bij te wonen en terug te kijken op de website van Paradiso (zie link). ----- Buiten de wetenschap: hulp van kerken Steeds meer mensen vragen hulp van kerken omdat ze het financieel niet redden. Dat blijkt uit een onderzoek van Kerkinactie naar de financiele hulpverlening door de diaconieën. Vandaag wordt het onderzoeksrapport gepresenteerd aan een vertegenwoordiger van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Aan de telefoon Jacques Franken, projectmedewerker diaconaat bij Kerkinactie, en Frans Wekers, Tweede Kamerlid voor de VVD.