Noorderlicht
Biologische invasies Terwijl de huismus in geen velden of wegen meer te bekennen is, wordt Nederland overspoeld met nieuwe plant- en diersoorten. Vaak gaat de integratie prima, maar soms groeien de immigranten uit tot een ware plaag, zoals de Amerikaanse vogelkers. Met hoogleraar functionele biodiversiteit Wim van der Putten, ging Noorderlicht op zoek naar een van deze opdringerige soorten: de Amerikaanse. Een verslag van Corlijn de Groot. ----- Aanstekelijke Angst Niets is zo besmettelijk als angst. Wanneer een vogel plotseling opschrikt en wegvliegt, volgt meteen de rest van de groep. Dat gebeurt zo instinctief dat de vogels geen tijd hebben om na te gaan of er werkelijk gevaar dreigde. Hoewel mensen beter dan vogels in staat zijn om hun gedrag te beredeneren, is angst bij de mens even aanstekelijk. Wie iemand ziet schrikken, duikt zelf automatisch in elkaar, en als dit in een groep gebeurt kan de schrikreactie zich razendsnel verspreiden. Beatrice de Gelder, hoogleraar Cognitieve Neurowetenschap aan de Harvard Medical School en de Universiteit Tilburg, onderzocht het domino-effect van angst en ontdekte dat mensen sterker reageren op een bange lichaamshouding dan een bange gezichtsuitdrukking. Het onderzoek is gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences. De Gelder maakte voor het onderzoek video-opnames van acteurs die verschillende houdingen moesten uitbeelden. De acteurs werden gefilmd terwijl zij in pantomime hun haren kamden, een glas water inschonken, blij verrast werden, of een inbreker in huis aantroffen. Van deze videobeelden maakte ze foto’s waarvan ze de gezichtsuitdrukkingen uitwiste, zodat alleen de lichaamshouding overbleef. De foto’s van de verschillende lichaamshoudingen liet De Gelder zien aan proefpersonen in de MRI-scanner, om erachter te komen welke hersengebieden oplichten als mensen naar de plaatjes kijken. Het blijkt dat de emotionele gebieden van de hersenen zeer sterk reageren op een bange houding. Sterker zelfs dan op een foto van een bang gezicht. Ook worden hersengebieden actief die betrokken zijn bij het ondernemen van actie. De bevindingen van Beatrice de Gelder bevestigen een idee van Charles Darwin uit zijn bestseller “The expression of the emotions in man and animals” uit 1872. Daarin stelde hij dat emoties in eerste instantie bedoeld zijn om het lichaam gereed te maken voor actie. In het onderzoek naar de overdracht van emoties wordt meestal alleen gekeken naar gezichtsuitdrukkingen. Het onderzoek van Beatrice de Gelder toont aan dat daar verandering in moet komen. Houdingen blijken minstens even belangrijk te zijn als onderdeel van de menselijke lichaamstaal. Jair Stein in gesprek met Beatrice de Gelder. ***** "Fear fosters flight: A mechanism for fear contagion when perceiving emotion expressed by a whole body" by Beatrice de Gelder, Josh Snyder, Doug Greve, George Gerard, and Nouchine Hadjikhani. PNAS | November 23, 2004 | vol. 101 | no. 47 | 16701-16706. ----- NIEUWSBERICHTEN over... * Natuurmonumenten op Mars; * Veroudering door stress; * Rimpelbestrijding met infrarood licht ...vindt u bij Nieuws en Noorderlog (bovenste twee links). ----- Heidebeheer Een dieppaarse heide waarop de herder eenzaam met zijn schapen ronddwaalt. Een oerhollandser landschap is nauwelijks denkbaar. Maar terwijl buitenlandse plant- en diersoorten zich moeiteloos in onze natuur nestelen, kan de hollandse heide zich nauwelijks zonder hulp staande houden. Laat de heide aan zijn lot over, en er blijft niets van over dan bomen en gras. Aanstaande vrijdag praten wetenschappers en natuurbeheerders tijdens een symposium hoe ze onze heide voor uitroeiing kunnen behoeden. Verslaggeefster Annemieke Smit liet zich door Leon van den Berg, organisator van de workshop en bioloog verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen, rondleiden over de grote stille heide op de Veluwe. ----- BUITEN DE WETENSCHAP: Zware beveiliging op het Regio college Het Regio College in Zaandam plaatst toegangspoortjes en slagbomen. Leerlingen krijgen morgen een pasje uitgereikt waarmee ze de school inkunnen. Vanaf 20/12 worden deze geactiveerd. Telefonische reactie van dhr. Van ' t Hof, lid van college van bestuur van Regio College.