Noorderlicht radio
Ruimteveer en Hitteschilden De neuskegel is vannacht gevonden. Inmiddels zijn er al zo’n 15.000 stukken geborgen van de onfortuinlijke Columbia, stukken van het ruimteveer zelf en gruwelijk genoeg ook stoffelijke resten van de bemanningsleden. Het 22 jaar oude ruimteschip viel uit elkaar tijdens de rentree in de atmosfeer, na de lancering verreweg het gevaarlijkste moment tijdens een shuttlevlucht. Waarom is de terugkeer zo gevaarlijk? Welke krachten werken er op dat moment op een ruimteveer en welke technische oplossingen zijn er om een ruimteveer veiliger te laten terugkeren. Ir. Tom van Baten en Ir. Jeroen Buursink werken aan de technische Universiteit Delft aan de ontwikkeling van een nieuw hitte werend systeem dat de terugkeer van ruimteveren op aarde veiliger moet maken. ----- NIEUWSBERICHTEN Some like it hot! Spermacellen zijn net hittezoekende raketten. Zij maken gebruik van warmte-sensoren om de weg naar de eicel te vinden. Van wormen en micro-organismen was al bekend dat ze zich door temperatuur laten leiden. Uit Israëlisch onderzoek blijkt nu dat ook spermacellen de warmte opzoeken. Zaadcellen verblijven zo'n twee dagen in de baarmoeder. Daarna zwemmen ze omhoog naar de eileiders, waar ze zich hechten aan de eileiderwand om uit te rijpen. Vervolgens moet het sperma nog een barre tocht afleggen om de eicel te bereiken. Hoe het sperma zijn route bepaalt was lange tijd onduidelijk. Eerst ontdekte men dat de eicel het sperma naar zich toelokt door een chemische goedje af te geven. Maar deze lokstof heeft slechts een kort bereik. Nu blijkt sperma ook op warmte af te kunnen gaan. Dankzij een temperatuurverschil van 2 graden Celsius tussen de plaats van uitrijping en het einddoel -de eicel- weet het zaad welke kant het op moet. Het onderzoek werd overigens uitgevoerd met sperma van konijnen... Nature Medicine 2003; volume 9; nummer 2 ***** Hoog geluid overstemt kanker Ultrasoon geluid –geluid hoger dan wij kunnen horen- blijkt in staat om kankercellen te vernietigen. Dat hebben Britse onderzoekers aangetoond in muizen. De methode is nog niet uitgestest op de mens. Eerst moeten de kankercellen blootgesteld worden aan een elektrisch veld, om ze poreus te maken. Behandeling met ultrasoon geluid zorgt er dan voor dat de kankercellen openbarsten. Hoe het precies werkt is de onderzoekers zelf ook niet duidelijk. Het lijkt alsof de combinatie van electriciteit en geluid door de cellen wordt opgevat als een bevel tot zelfvernietiging. De celresten ruimt het lichaam zelf op. Het is nog niet mogelijk de behandeling zo te sturen dat alleen kankercellen geraakt worden. Toch hopen de wetenschappers die de methode hebben ontwikkeld, dat de nieuwe techniek minder schadelijke bijwerkingen heeft dan chemotherapie of bestraling. ***** De overige nieuwsberichten over modderige antikanker-bacteriën, overspelige ornaat-elfjes en handsfree bellen, vindt u onder Noorderlicht Nieuws. ----- Gevangen Licht: Spinoza premie Ad Lagendijk Het lijkt allemaal zo gewoon en dagelijks. Licht! Toch is het één van de meest merkwaardige fenomenen in de natuur. Niets kan sneller dan het licht, het heeft voor iedereen, hoe hard je ook reist in een vacuum, dezelfde snelheid, nog net geen 300.000 kilometer per seconde en toch kan je licht ook bijna stilzetten.Wie het nog begrijpt mag het zeggen. Als er één man is die het een beetje moet begrijpen is het Ad Lagendijk. Hij bestudeert het gedrag van licht in Complexe media, of zoals sommigen wel eens gekscherend zeggen: hij kijkt naar het gedrag van licht in een pot mayonaise. Lagendijk ontvangt donderdag de prestigieuze Spinoza premie van 1,5 miljoen euro. Rob van Hattum praat met hem over de zoektocht naar het karakter van licht. ----- Buiten de wetenschap: Genetisch Ontwerpen Sinds een paar dagen kunnen studenten zich aanmelden voor de nieuwe opleiding ‘genetisch ontwerpen’, die na de zomer van start gaat aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. De academie biedt studenten zo de mogelijkheid om te manipuleren met planten en dieren. Als kunstvorm, welteverstaan. Aan de telefoon is initiatiefnemer Taco Stolk, hoofddocent aan de academie. Ook aan de telefoon: Charlotte Mustaers, beeldend kunstenaar en oud-docent aan de Rietveld Academie.