Noorderlicht radio
Krimpende woestijnen Na jarenlange onheilsberichten over toenemende verwoestijning, verscheen in de New Scientist plotseling een positief geluid. Uit satelitefoto's is gebleken dat de randen van de Sahara steeds groener worden. Het door droogte geteisterde Burkina Fasso herstelt zelfs zo snel, dat boerenfamilies, die eerder door de oprukkende woestijn waren verdreven, nu terugkeren. Van Mauretanië tot Eritrea (6000 kilometer verderop) zou het effect van de terugtredende woestijn zichtbaar zijn. Uit een internationale studie blijkt bovendien dat Afrikaanse boeren die in de Sahara leven, nu beter in staat zijn het hoofd boven water te houden: In de afgelopen jaren is de opbrengst van de oogst met 70%toegenomen. Sociaal Geograaf Chris Rije vindt de positieve berichten over de groene woestijn ietwat overdreven. Hij denkt dat de effecten te maken hebben met de toenemende regenval van het afgelopen decennium, na een 20 jaar durende periode van grote droogte. De vegetatie rond de woestijnen zou door deze regenval zijn toegenomen. Dat betekent ook dat de vergroening tijdelijk is, en de vegetatie weer afneemt bij de volgende periode van droogte. Toch is Reij positief over de toekomst, omdat sommige veranderingen wel structureel zijn. Doordat de boeren betere bemesting-methodes gebruiken en zorgvuldiger omgaan met water dan vroeger, valt de landbouwgrond minder snel ten prooi aan verwoestijning. Chris Reij is werkzaam bij het Centrum voor Internationale Samenwerking aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij doet daar al 25 jaar onderzoek naar verwoestijning in onder meer Burkina Fasso. ----- NIEUWSBERICHTEN Gezonde broodkorsten Het gezondste deel van brood is de korst, zo ontdekte Duitse onderzoekers. De korst is rijk aan zogenaamde anti-oxidanten. Deze stoffen kunnen vrije radicalen wegvangen die schadelijk zijn voor het lichaam. Bij het bakken van het brood, ontstaat een nieuw type anti-oxidant, pronyl-lysine genaamd, dat 8 keer meer voorkomt in de korst dan in de rest van het brood. Interessant detail is dat bruin brood over het algemeen meer anti-oxidanten bevat dan wit brood, maar dat té bruin gebakken brood juist minder anti-oxidanten bevat. Andere voedingsmiddelen waar veel anti-oxidanten in zitten, zijn fruit, thee, rode wijn en chocola. Bij 'nieuws' kunt u alle andere nieuwsberichten teruglezen, met links en foto's. ------ Evoluerende vlinders Aan de Universiteit Leiden hebben ze zandoogjes in soorten en maten. Evolutiebiologen deden een reeks selectie-proeven met deze vlinder om te zien of zij elke willekeurige combinatie van eigenschappen konden creeren. De experimenten werden uitgevoerd met het 'tropisch zandoogje' (Bicyclus anynana), een klein bruin vlindertje met mooie oogvlekken. Uit de resultaten blijkt dat de vlinder zich niet zo makkelijk laat manipuleren. De wetenschappers slaagden er bijvoorbeeld niet in om mannetjes te kweken die zich minder snel ontwikkelden dan de vrouwtjes. De Leidse studie is een bevestiging van de stelling van Stephen Jay Gould en Richard Lewontin. Zij beweerden in 1979 dat natuurlijke selectie niet de enige factor is die de uitkomst van evolutie bepaalt. Door beperkingen aan de lichaamsbouw is niet elke denkbare aanpassing mogelijk. Dat is de reden dat er geen konijnen zijn met ogen in de rug, terwijl dat toch een nuttige aanpassing zou zijn. Ook het tegelijktijdig knipperen met twee ogen is een voorbeeld van een niet-functionele ontwikkeling. Evolutiebioloog Wilte Zijlstra vertelt over zijn vlinderonderzoek, waar hij op 10 oktober op is gepromoveerd.