Noorderlicht radio
Mossellijm De chirurg heeft steeds meer middelen tot zijn beschikking om mensen na een ongeluk of een operatie op te lappen, zoals schroeven, pinnen, kunstgewrichten en bio-oplosbaar hechtdraad. Voor het lijmen van gecompliceerde botbreuken zijn echter nog geen handige middelen voorhanden. Het probleem is dat je een lijmsoort nodig hebt die tegen zout water bestand is. Zeemosselen produceren zo'n lijmsoort, maar echt handig is het niet. Je hebt ongelofelijk grote hoeveelheden mosselen nodig voor een heel klein beetje lijm. Sander Haemers, ingenieur in moleculaire wetenschappen, promoveerde op onderzoek naar een medische synthetische lijmsoort die gebaseerd is op de mossellijm. Het ziet er echter niet naar uit dat de nieuwe lijm snel toegepast kan worden. ----- NIEUWSBERICHTEN Hete mannen Warmte beïnvloedt het geslacht van mensen, waardoor bij hogere temperaturen meer mannen worden geboren dan vrouwen. Dat beredeneren twee Engelse biologen in ‘the Journal of Theoretical Biology’. Veel reptielen, zoals krokodillen, kunnen het geslacht van hun jongen zelf bepalen, door de temperatuur van het broedsel te beïnvloeden. Onder de 30 graden komt er een vrouwtje uit het ei, hogere temperaturen leveren mannetjes op. Bioloog John McLachlan denkt dat er ook bij zoogdieren nog een temperatuur-afhankelijk mechanisme aanwezig is. Dat zou verklaren waardoor in warme klimaten relatief meer mannen ter wereld komen. Om de mannelijke ontwikkeling op gang te brengen moet een gen aangeschakeld zijn op het Y-chromosoom. Maar mannelijke dieren worden soms geboren zonder dat dit gen actief is. Het temperatuur-systeem zou dan in werking treden om de mannelijke ontwikkeling mogelijk te maken. Om te voorkomen dat er teveel mannen worden geboren, hangen de teelballen buiten het lichaam, waar de temperatuur lager is. Collega-bioloog Stuart West is niet erg onder de indruk van de theorie. Zijn commentaar: “to say it’s speculation is an understatement.” ***** Stamcellen in melktanden In melktanden zijn stamcellen aangetroffen. Deze stamcellen blijken zelfs nog even in leven te zijn nadat een kind de tand is verloren. Tussen hun 6e en 12e jaar verliezen kinderen 20 melktanden. Elke melktand bevat ongeveer 16 stamcellen die zich ook nog delen buiten het lichaam. Dat ontdekten onderzoekers van het National Institute of Dental and Craniofacial Research. Stamcellen zijn primitieve cellen die kunnen uitgroeien tot verschillende soorten weefsels. Wetenschappers denken dat aandoeningen als de ziekte van Parkinson misschien te genezen zijn met deze cellen. Helaas liggen ze niet voor het grijpen. Ze zitten wel in het volwassen beenmerg maar deze cellen hebben niet hetzelfde aanpassingsvermogen als de jonge cellen uit de melktanden. De ontdekking is te danken aan de 6-jarige dochter van de onderzoeker. Toen zij een tand verloor, viel het hem op dat er rood gekleurd weefsel in zat. Tot zijn verbazing zag hij in het laboratorium dat er stamcellen in het weefsel voorkwamen. De onderzoekers zien in de tanden een flinke voorraad wondergeneesmiddel die later in het leven nog wel eens nuttig zou kunnen blijken. Het onderzoek staat gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Proceedings of the National Academy of Sciences’. Paul van der Saag is adjunct directeur van het Hubrecht Laboratorium voor Ontwikkelingsbiologie, waar veel onderzoek wordt gedaan naar stamcellen. Hij legt uit dat niet alleen in tanden, maar ook in darmweefsel en zelfs in haren stamcellen terug te vinden zijn. ***** Overig nieuws over verkeerde koffie en CO2 uit het regenwoud vindt u terug bij 'Noorderlicht Nieuws'. ----- Stiltewoningen Om een goedkoop, milieuvriendelijk huis te bouwen heb je niet veel meer nodig dan een betonnen bak, een paar houten palen en wat hakselstro. Sietz Leeflang van technisch centrum ‘De12ambachten’ bouwt deze halfondergrondse stiltewoningen en probeert zo op kleine schaal bij te dragen aan verbetering van het milieu. De woningen kunnen voor een tiende van de prijs van een normaal huis gebouwd worden, dankzij de goedkope materiaalkosten. De gemeente Boxtel overweegt om twee van deze stiltewoningen te laten bouwen. Gerda Klunder deed onderzoek naar de milieuvriendelijkheid van duurzaam bouwen voor OTB, een onderzoeksinstituut verbonden aan de TU Delft. Zij kent de stiltewoningen niet en laat zich voor het eerst rondleiden. Een verslag van Ineke de Jong.