Het onderzoek: noorderlicht
Dikke darmkanker Nederland loopt achter bij andere landen bij het onderzoek naar dikke darmkanker. En dat terwijl jaarlijks 4500 mensen aan deze vorm van kanker overlijden. Dat stond gisteren te lezen op de voorpagina van het dagblad Trouw. De Nederlandse Vereniging van Gastro-enterologie, de organisatie van maag-darmartsen, pleit in Trouw voor een landelijk bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker, om patiënten tijdig op te sporen en te behandelen. Gelukkig zijn er nog altijd Nederlanders die wèl onderzoek doen naar dikke darmkanker. Bijvoorbeeld Manon van Engeland. Zij onderzoekt bij de Universiteit van Maastricht welke genen bij dikke darmkanker betrokken zijn. De zogenaamde oncogenen zijn betrokken bij celdeling. Als cellen gaan woekeren, wat in de darmen tot poliep-vorming leidt, is er iets mis in deze genen. Dit leidt echter pas tot kanker als ook een andere groep beschermende genen aangetast is. Dan transformeert een onschuldige poliep in een kwaadaardig gezwel, dat door weefsel heen kan groeien en uitzaait in het lichaam. Manon van Engeland was vorig jaar co-auteur van een artikel in Nature. Daarin werd melding gemaakt van 74 genen gevonden die mogelijk bescherming bieden tegen dikke darmkanker. Van Engeland vermoedt dat voeding de genen kan beinvloeden. Marcel Wijnands onderzocht het effect van vet en vezels op dikke darmkanker bij ratten. Zijn ratten reageerden goed op fermenteerbare vezels, maar hadden juist vergrote kans op darmkanker bij een dieet van grote hoeveelheden onfermenteerbare vezels. Een opvallend resultaat. Deze vezels komen namelijk veel voor in groente en fruit, waarvan algemeen veronderstelt wordt dat ze juist zeer goed zijn tegen darmkanker. Wijnands denkt dat de positieve effecten van groente en fruit (die naast vezels bijvoorbeeld ook veel vitaminen bevatten) de negatieve effecten ruimschoots compenseren, zolang je er niet teveel van eet. Op 25 september hoopt hij op zijn onderzoek te promoveren aan de Universiteit Utrecht. ----- Kolff - deel 2 Vorige week kwamen 1200 nierpatienten en andere nieuwsgierigen naar Kampen om dokter Johan Willem Kolff de hand te schudden. Kolff vond 60 jaar geleden de nierdialyse uit, en ontwikkelde daarna onder andere het kunsthart en de hart-long machine. Zijn vindingen redden tientallen miljoenen mensen het leven. Kolff demonstreerde zijn nieuwste uitvinding aan het toegestroomde publiek, en de bezoekers kregen als souvenier een door Kolff zelf gesigneerd stuk cellofaan mee. Verslaggeefster Annemieke Smit proeft de sfeer rondom deze “Vader van de Kunstorganen”. ----- NIEUWSBERICHTEN Rustgevende vis Een dieet van vis bij kinderen kan voorkomen dat zij op latere leeftijd gewelddadig of asociaal worden. Volgens het onderzoek aan de Universiteit van Californie zou de oorzaak van misdadig gedrag daarom niet sociaal, maar biologisch van aard zijn. Tijdens het onderzoek kreeg een groep 3-jarigen een speciaal verrijkt dieet (met veel vis), extra lichaamsbeweging en cognitieve stimulatie. Op elf-jarige leeftijd vertoonden hun hersenen meer activiteit op hersenscans en op hun 23e bleek dat ze in vergelijking met de controlegroep, 64 procent minder kans hadden op een strafblad. De meest opvallende resultaten werden bereikt bij de kinderen die slecht gevoed waren aan het begin van het onderzoek. En dat suggereert dat het dieet een van de cruciale elementen is. De onderzoekers denken dat de omega-3 vetzuren in de vis het positieve effect veroorzaken. ***** Echo-eend Volgens een Engelse volkswijsheid produceert het gesnater van eenden geen echo. Die wijsheid is nu door onderzoek van eigen bodem onderuit gehaald. Wetenschappers van het Salford University's Acoustic Research Centre hebben een eend in verschillende ruimtes geplaatst om de echo te bepalen. Allereerst plaatsten zij het dier in een kamer waar geluid niet weerkaatst wordt. Hier is inderdaad geen echo te horen. Maar wordt de eend geplaatst in een kamer waar echo's juist versterkt worden, dan verandert het vriendelijke gekwaak in het geluid van Duckzilla (op de bijstaande link naar de BBC-website vindt u het geluid). Dat de echo van het gekwaak van eenden normaal niet opvalt, verklaren de wetenschappers door de lange, langzaam zachter wordende ‘aaakk’ op het eind. Deze verhult als het ware de echo en dat is waarschijnlijk de verklaring voor de mythe van het echoloos gesnater. ***** Trombose bij transseksuelen Alsof transseksuelen al niet genoeg zorgen aan hun hoofd hebben, moeten zij nu ook opletten voor trombose. Seksuologen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam was het het al eerder opgevallen dat mannen die vrouwelijke hormonen toegediend krijgen, relatief vaak trombose kregen. Maar ze wilden het zeker weten en riepen de hulp in van trombose-experts in Maastricht. Uit hun onderzoek blijkt dat één bepaald type oestrogeen de boosdoener is. Professor Louis Gooren was betrokken bij het onderzoek. Hij is endocrinoloog en seksuoloog aan de Vrije Universiteit. Jair Stein praat met hem. ***** Overige nieuwsberichten over Bijbelse tunnels, het geluid van het zwarte gat en genetisch gemanipuleerde bacterien in de strijd tegen AIDS vindt u op deze site terug bij 'Nieuws'. ----- Buiten de wetenschap: geld voor MBO-scholen Een luxeprobleem, zo noemt Leo Lenssen de zorgen over de financiering van het onderwijs. Lenssen is bestuurder van de BVE-raad, dat is de koepel van mbo-scholen. Er is namelijk genoeg geld voor beter onderwijs, dat zei hij zondag in het programma Buitenhof. Het onderwijs, met uitzondering van basisscholen, laat volgens Lenssen twee miljard euro op de plank liggen. Scholen bouwen onnodig grote buffers op. Vanochtend volgde het bericht dat Lenssen – die ook directeur is van een aantal ROC’s in de Randstad - is teruggetreden als bestuurslid van de BVE-raad. Betekent dat dat hij is overtuigd door de kritiek op zijn betoog of juist dat hij voet bij stuk houdt?