Zaken van de ziel
Afl.1: Marie Kamphuis deel 1
uitzend
datum
06-10-92
uitzend
gemaakt
tijd
door
11.00
trefwoorden Kamphuis,MarieSocial Casework
Maatschappelijk werk in Ned.bandnummer
gasteninstelling
naam Marie Kamphuis
gemaakt door
kaart 8223gewijzigd op 14-10-92
- - - - - - - - - - - - - - NOTITIEBLOK - - - - - - - - - - - -In de serie Zaken van de ziel, Een rondgang doorde wondere wereld van het welzijn, het eerstegedeelte van een gesprek van Ischa Meijer met de84-jarige Marie Kamphuis, grondlegster van hetmoderne maatschappelijk werk in Nederland, over haar jeugd, haar opleiding en hoe het
maatschappelijk werk zich ontwikkeld heeft inNederland.
Titel ISCHA - radio#ISCHA
Afleveringstitel Zaken van de ziel
Publicaties - Radio; 06-10-1992; Radio 5; VPRO; 0'00''
Titel VPRO's dinsdag op 5
Type uitzending
Uitzenddatum 06-10-1992
Tijdsduur 0'00''
Tijdsduur annotatie Avail: 049'46"
Distributiekanaal Radio
Net Radio 5
Zendgemachtigde VPRO
Dragers
Type Soort Formaat Begin- en eindtijd Nummer Volg-
nr. Bewaar-
plaats Archief-
status
DAT cassette Programma HAD203 1
Samenvatting Eerste aflevering van een in twee delen uitgezonden
vraaggesprek met Marie Kamphuis, grondlegster van het moderne
maatschappelyk werk in Nederland. Zy praat over haar jeugd,
haar opleiding aan het Sociaal Instituut voor Christelyk
Sociale Arbeid, het SICSA, en de ontwikkeling van het
maatschappelyk werk. Zy gaat tevens in op haar belangstelling
voor de dichter Jan Luyken en vertelt over het Social Case
Work, waar zy in Amerika kennis mee maakte. Kamphuis verwyt
de universiteiten hoogmoed op het gebied van de opleiding
voor sociaal-maatschappelyk werk. Studenten worden opgeleid
zonder kennis te nemen van praktykervaring en zonder
praktykervaring op te doen, aldus Kamphuis. De notoire
kritieken die columnist Jan Blokker heeft op sociologen doet
Kamphuis af als goedkoop en makkelyk.
Genre praatprogramma
Trefwoorden maatschappelijk werk; poëzie; sociale wetenschappen; sociologie; universiteiten
Sprekers Kamphuis, M.grondlegster van het moderne maat- {}
Personen Blokker, Jan (jr.); Luyken, Jan;
Geografische namen VS
Namen Sociaal Instituut voor Christelijk Sociale Arbeid
Makers Meijer, Ischa (interviewer)
Meijer, Ischa (programmamaker)
Beoogd medium radio
Opnamen 05-10-1992 tot
Begindatum 05-10-1992
Beschrijving 00:00:57
Muziek.
00:01:28
Marie Kamphuis aan het woord over het (christelyk)
grootburgerlyk milieu waarin zy opgroeide, en waar het
gebruikelyk dat je je na de middelbare school voorbereidde op
het huwelyk of thuis bleef om je moeder gezelschap te houden.
"Dat trouwen is toen godzydank niet gebeurd, omdat ik my
daarin niet had kunnen realiseren, wat ik in myn werk wel heb
kunnen doen". Thuis was veel belangstelling voor literatuur
en cultuur. Haar broer Gerrit Kamphuis werd kunsthistoricus.
Vader Kamphuis was directeur van een bedryf in bouwstoffen.
Op haar vierentwintigste ging Marie Kamphuis studeren aan de
sociale academie. "Die keus had ook te maken met de voorkeur
die ik had na een aantal persoonlyke ervaringen, en die my
het gevoel gaven in de richting: verantwoordlykheid dragen
voor andere mensen". Sociaal werker was in die jaren nog geen
beroep in de zin zoals dat later geformuleerd is, maar er
bestond reeds in de jaren '30 een internationale organisatie
voor de opleidingen en van het werk. "Dus het was wel werk
wat dagwerk was".
00:06:47
Marie Kamphuis vertelt over het door haar geschreven artikel
'Uit de voorgeschiedenis van het ambacht'. "Daarin ben ik
teruggegaan naar de geschiedenis van het helpen, van de
liefdadigheid'.
00:08:51
Int. vraagt waarom juist de afgelopen 60 jaar het
maatschappelyk werk zich zo heeft geprofessionaliseerd.
Kamphuis vermoedt dat dit met de ontwikkeling van de
samenleving samenhangt, het ontstaan van grotere welvaart en
met humanitaire inzichten die maatschappelyke problemen niet
verdroegen. Men begon maatschappelyke nood niet langer als
persoonlyke schuld te zien, maar als een tekort van de
maatschappy, waartoe het socialisme veel aan heeft
bygedragen. In Amsterdam ontstond de eerste school voor
Maatschappelyk werk vanuit de burgelyke lagen van de
samenleving, het Sociaal Instituut voor Chistelyk Sociale
Arbeid, Sicsa.
00:12:43
Kamphuis gaat in op de socialistische en communistische
sympathieen die zy had midden jaren '30, ten tyde van haar
opleiding. Ze beschouwde het communisme als een
maatschappelyke vertaling van het christelyke principe van je
naasten liefhebben.
Na haar opleiding kreeg ze twee werkaanbiedingen, waardoor zy
in haar eigen onderhoud kon voorzien. Door de werkervaring
die zy in Drenthe opdeed, kreeg Kamphuis later de kans om les
te gaan geven aan de Sociale Academie.
00:15:38
Op vraag int. gaat Kamphuis in op de inleiding op het werk
van Jan Luyken die zy schreef tydens haar eerste jaren als
maatschappelyk werkster. Kamphuis verklaart haar
belangstelling voor Jan Luyken. "Omdat het een mysticus was".
(-) "Het heeft met elkaar te maken, deze hang naar
schoonheid, die ik eerst eigenlyk alleen vond in de poezie,
waarvan ik later de gedachte had, die kun je ook by de mensen
vinden".
00:23:12
In 1946 kreeg Marie Kamphuis de gelegenheid om via een
Fellowship of the New York School of Social Work enige tyd
sociaal werk in Amerika kon doen.
Kamphuis gaat in op het Amerikaanse begrip 'Social Case Work'
en de mate waarin de diverse maatschappelyke disciplines
verworvenheden uit het maatschappelyk hebben overgenomen.
Anderzyds is het maatschappelyk werk de laatste tientallen
jaren sterk beinvloed door psycho-analytische inzichten. Het
Social Case Work begon in Amerika, by Mary Richmonds. Zy
ontwikkelde de gedachte van de Social Diagnoses. "Dat was
voor die tyd een geniale gedachte".
00:36:30
Op vraag int. gaat Kamphuis in op het feit dat maatschappelyk
werk nog steeds onder druk staat. Er is volgens haar -
internationaal - in de jaren '70 een aantal dingen gebeurd
waardoor de groei vertraagd is; de gevolgen van de revolutie
van 1968; toen ontstond de gedachte dat maatschappelyk werk
iets marginaals was; structuren moesten veranderd worden.
"Toen men weer by de mensen terugkwam, kwam men alleen maar
by zichzelf terug. Toen kreeg je die tyd van
sensitivitytrainingen. (-) Ik vond het iets vreselyks eerlyk
gezegd. (-) Het was een verzet tegen autoriteit". Kamphuis
beschouwde dit nieuwe denken als een teruggaan naar de jaren
'30. "U begrypt hoe verschrikkelyk dat voor my was. (-) Ik
was toen absoluut 'uit'. (-) Ik werd niet meer gevraagd voor
publicaties, die waren niet meer interessant; ik werd niet
gevraagd voor lezingen".
Terzyde gaat Kamphuis in op de kritieken die Jan Blokker
altyd heeft op het sociaal werk. Zy beschouwt zyn meningen
als goedkoop en makkelyk.
00:42:45
Int.: "Er is nog een merkwaardige complicatie in het verhaal.
Toen tenslotte het sociaal werk een universitair vak werd,
was dat helemaal de dood in de pot. Toen werd het de agologie
van Ten Have. (-) Toen het eindelyk universtair werd, werd
het een raar soepzooitje".
00:43:26
M.K.: "Dat was de hoogmoed van de universiteit. (-) Deze
mensen werden opgeleid absoluut zonder praktyk". Ten Have
wilde bewust niet vanuit de praktyk gevoed worden, aldus
Kamphuis.
00:45:54
Int.: "Toen u zag hoe het verknald werd, had u toen niet het
gevoel van, ik moet hier ingrypen".
Kamphuis: "Nee, ik zag dat ik dat niet kon. (-) En dat had
ook geen enkele werking gehad".
Kamphuis besluit met de opmerking dat maatschappelyk werk nog
steeds nodig is.
00:48:05
Muziek.
00:50:42
Einde.
-0-
Rechten Herkomst Zender: Radio 5
Rechten
Overige opmerkingen Programma is herhaald op Radio 5, 06-07-1993, 11.02 uur.
______________________________________