Het Spoor Terug
De Duitse inval 2: Aan de kust
In deze aflevering de vluchtpogingen van velen, voornamelijk joden, om vlak na de Duitse inval over zee naar Engeland te vluchten. Met interviews met de toenmalige burgemeester Kwint van Velsen, stuurman Soolsma van de 'Atjeh' en de vluchtelingen Belinfante, Meyers en rechter en schrijver Hugo Pos.
--
Presentatieteksten van Duitse Inval 2:
Tekst 1
Als op 10 mei 1940 de Duitsers het land binnen vallen, komt dat voor de meeste mensen als een volslagen verrassing. Het geloof in Nederlands neutraliteit is groot in die dagen. En het duurt dan ook enige tijd voor het besef doordringt dat de waterlinie het niet zal houden, en dat het leger tegen zo'n
overmacht niet opgewassen is.
Op de dertiende mei, als de oorlog drie dagen oud is, trekken grote groepen, vooral Joden, naar de kust om te proberen op het laatste moment nog naar Engeland uit te wijken en aan de nazi-terreur te ontkomen. Havenplaatsen als Hoek van Holland, Scheveningen en IJmuiden worden met vluchtelingen overspoeld.
De toenmalige burgemeester van Velsen, waaronder ook IJmuiden valt, is de heer Kwint.
Tekst 2
In IJmuiden worden de vluchtelingen op het eind van de dag door de politie naar huis gestuurd zonder dat ze zelfs maar in de buurt van de haven geweest zijn. Het havengebied, de vesting IJmuiden, is door het leger hermetisch afgesloten. En niet burgemeester Kwint, maar overste Hellingman van de marine, heeft het daar voor het zeggen. Uit eindelijk is het dan ook maar weinig mensen gelukt om via de haven van IJmuiden Engeland te bereiken. Willem Soolsma is helemaal niet van plan naar Engeland te gaan. Hij is stuurman op de sleepboot de Atjeh, en op de veertiende, de dag van de capitulatie, moet hij de Jan Pieterszoon Coen naar IJmuiden slepen.
Tekst 3
Op het moment dat Willem Soolsma met het overvolle sleepbootje de Atjeh de haven van IJmuiden uitvaart heeft het Nederlandse leger al gecapituleerd. De heer Bellinfante, op dat moment werkzaam als advocaat in Den Haag, treft als hij die avond thuis komt een sombere familie aan.
Tekst 4
Terwijl Belinfante en zijn zuster op weg zijn naar Scheveningen, is daar al een massa mensen samengestroomd. Onder hen de Groningse student Meyers, die naar Engeland wil om vandaar de strijd tegen de Duitsers voort te zetten. De situatie in de Scheveningse haven lijkt uitzichtloos.
Tekst 5
Onder de mensen die op de Zeemanshoop zijn gesprongen zijn ook de heer Belinfante en zijn zuster.
Tekst 6
Niet iedereen heeft zoveel geluk als de passagiers van de Atjeh, met Willem Soolsma aan het roer, en de Zeemanshoop. Hugo Pos, een joodse Surinamer, heeft op het moment dat de oorlog uitbreekt net zijn rechtenstudie aan de Leidse Universiteit voltooid. In zijn memoires 'Oost en West en Nederland', schildert hij zichzelf af als een naïeve jongen die door de oorlog verrast wordt. Zelfs als Nederland gecapituleerd heeft weet hij nog niet precies wat hem te doen staat. Hij gaat die avond nog op bezoek bij een vriendin in Wassenaar.