Argos
rechtmatige bewapening? Argos over kernwapens op Nederlands grondgebied
Na de enorme opschudding die de mogelijke schadelijke gevolgen van munitie met verarmd uranium teweeg heeft gebracht binnen de NAVO, lijkt het onvoorstelbaarder dan ooit dat het Atlantisch Bondgenootschap in een conflictsituatie kernwapens zou kunnen inzetten. Toch liggen er nog steeds kernwapens opgeslagen op vliegbasis Volkel, in Noord-Brabant. Officieel is dat staatsgeheim, maar het kan worden afgeleid uit recente documenten. Vandaag (vrijdag) dient er over de rechtmatigheid van het bezit van kernwapens een proces voor de Hoge Raad in Den Haag. Argos hield een kleine enquete in de Tweede Kamer. Wat weten en vinden onze parlementariërs van de opslag van deze wapens in Nederland?
Embargo tot vrijdag 19 januari 2001, 11.00 uur
Enquete van het VPRO-radioprogramma Argos onder Tweede Kamerleden over de opslag van Amerikaanse kernwapens op vliegbasis Volkel
Zetelverdeling Tweede Kamer:
PvdA: 45
VVD: 38
CDA: 29
D66: 14
GroenLinks: 11
SP: 5
ChristenUnie: 5
SGP: 3
Enquete-vragen:
1. Weet u dat er nog steeds een aantal Amerikaanse kernwapens ligt op vliegbasis Volkel?
2. Weet u dit inmiddels ook officieel als lid van het Nederlandse parlement?
3. Zo nee, wat vindt u er van dat deze informatie, die al lang en breed op straat ligt, officieel nog steeds als NAVO-geheim wordt behandeld?
4. Moet er meer openheid komen rondom de tactische kernwapens die in verschillende Europese landen liggen opgeslagen?
5. Kunt u zich, mede gezien de enorme commotie die nu al ontstaan is over de mogelijke schadelijke gevolgen van munitie met verarmd uranium, een scenario voorstellen waarin die kernwapens ooit door de NAVO zouden kunnen worden ingezet?
6. Zo ja, welk scenario?
7. Zo nee, werkt de nucleaire afschrikking dan nog wel? Heeft het zin te dreigen in het uiterste geval kernwapens in te zetten als de tegenstander eigenlijk al bij voorbaat weet dat dit toch nooit zal gebeuren?
8. Stel, een meerderheid van de Tweede Kamer zou vinden dat we van die kernwapens af moeten en dat Nederland niet langer kernwapens op zijn grondgebied moet toelaten, kan dat juridisch (in het kader van de binnen de NAVO gemaakte afspraken) uberhaupt?
Antwoorden:
Bert Koenders, woordvoerder kernwapens PvdA-fractie (45 leden):
1. Ik veronderstel dat ze inderdaad in Volkel liggen.
2. Nee.
3. Onjuist.
4. Zeker.
5. Nee.
6. N.v.t.
7. In het algemeen werkt die nucleaire afschrikking misschien nog wel. Maar die F16-bommen hebben daarin geen enkele betekenis meer.
8. Ja.
Theo van den Doel, woordvoerder kernwapens VVD-fractie (38 leden):
Weigert mee te doen aan alle enquetes, dus ook aan deze. Wil ook niet meedoen aan de discussie en geen enkele vraag hierover beantwoorden.
Wel deed mee Enric Hessing, lid van de VVD-fractie:
1. Ja.
2. Het is niet nodig dat iedereen in de Tweede Kamer dit weet. De mensen die het moeten weten, weten het.
3. Het ligt helemaal niet lang en breed op straat.
4. Nee.
5. Ja.
6. Er is een aantal landen dat over dit soort wapens beschikt. De burger vraagt de regering om bescherming en dat is wat de regering ook biedt.
7. N.v.t.
8. Nee. Dat kan absoluut niet. We zitten vast aan NAVO-afspraken.
Agnes van Ardenne, woordvoerder kernwapens CDA-fractie (29 leden):
1. Het zou kunnen.
2. Nee.
3. Geheimhouding is op zijn plaats.
4. Nee.
5. Lijkt niet waarschijnlijk en ik hoop het ook niet.
6. Nee, ik kan me moeilijk een concreet scenario voorstellen. Misschien een aanval met gifgas vanuit een land als Libië.
7. Goeie vraag. De Kosovo-crisis heeft ons geleerd dat je als je ergens mee dreigt ook bereid moet zijn dat waar te maken. Ik denk dat een mogelijke vijand er toch rekening mee zal houden dat in het alleruiterste geval kernwapens zouden kunnen worden ingezet.
8. Dit is geen juridische vraag, maar een politieke vraag. Ik denk dat het puur juridisch wel zou kunnen, maar ik vind het politiek niet wenselijk om dat puur op eigen houtje te doen. Dat moet in overleg met de VS en de NAVO-bondgenoten.
Jan Hoekema, woordvoerder kernwapens D66-fractie (14 leden):
1. Ja.
2. Nee.
3. Slecht.
4. Ja. Dit is een vitale veiligheidskwestie. De burger heeft recht op goede informatie.
5. Nauwelijks.
6. Stel er kom een onverwachte omslag in Rusland en Rusland zou een aanval doen op een aantal buurlanden.
7. De nucleaire afschrikking werkt misschien nog wel. Maar de Amerikaanse tactische kernwapens die in Europa liggen opgeslagen daaronder die in Volkel, hebben geen enkele betekenis meer voor de nucleaire afschrikking.
8. Dat zal heel moeilijk zijn, denk ik. Maar wat er precies is afgesproken in de betreffende overeenkomst dat weten wij als Kamerleden niet.
Marijke Vos, woordvoerder kernwapens GroenLinks-fractie (11 leden):
1. Ja.
2. Niet eenduidig, wel toespelingen.
3. Idioot.
4. Ja, absoluut.
5. Nee.
6. N.v.t.
7. Nee.
8. Ja.
Harry van Bommel, woordvoerder kernwapens SP-fractie (5 leden):
1. Ja.
2. Nee.
3. Illustratief voor het feit dat Nederland slaafs achter VS aanloopt.
4. Uiteraard.
5. Nee.
6. N.v.t.
7. De F16-bommen op Volkel hebben geen enkele betekenis voor nucleaire afschrikking.
8. Weet het niet exact, maar denk dat NAVO accoord moet gaan.
Eimert van Middelkoop, woordvoerder kernwapens ChristenUnie-fractie (5 leden):
1. Ik heb een sterk vermoeden dat ze daar liggen.
2. Nee.
3. Geen bezwaar tegen geheimhouding. Het is misschien een beetje ridicuul om van een geheim te spreken als iedereen het toch al weet. Maar als je nu officieel bekend zou maken waar de kernwapens precies liggen dan moet je misschien ook een plaats verklappen die wel nog echt geheim is.
4. Nee.
5. Nee, maar je moet het gezien de historie niet helemaal uitsluiten.
6. Ik kan me concreet geen scenario voorstellen.
7. Ik denk dat we in de allerlaatste fase zitten van de nucleaire afschrikking die een overblijfsel is van de Koude Oorlog. Ze zal wel verdwijnen, maar we moeten niet als Nederland eenzijdig die kernwapens gaan opruimen.
8. Dat weet ik niet. Ik denk dat het puur juridisch wel kan.
Koos van den Berg, woordvoerder kernwapens SGP-fractie (3 leden):
Helaas niet bereikt.