De Plek 2-06-1998
*Cuijk-Noord* X=187/188 en Y=418/417
De dassenburcht ligt in één van "de gebieden die in het kader van herintroductie van dassen de hoogste prioriteit verdienen", namelijk "het gebied Cuijk-Boxmeer, tussen Rijksweg 73 en Maas".
Dit staat in de "Beleidsaanbevelingen inzake het behoud en herstel van de dassenpopulatie in Nederland" van het Ministerie van Landbouw, Natuurbehoud en Visserij. Toen echter de dassen op een ochtend hun dassenburcht in dit gebied met die hoogste prioriteit uit wandelden konden ze hun ogen niet geloven. Voor hun huis lag een metershoog talud waarover zandwagens af en aan reden naar het te ontgronden gebied waar Cuijk de nieuwe woonwijk Heeswijkse Kampen gaat bouwen. Ze konden geen kant meer uit. Gelukkig hebben dassen een vakbond, de Vereniging Das & Boom. Die bood tijdelijke huisvesting en heeft ervoor geijverd dat de Cuijkse dassen volgende week een andere burcht kunnen betrekken. Eind goed al goed, lijkt het, maar dít prioriteitsgebied is weer een dassenburcht armer.
Verdere informatie:
Het gebied ten noorden van Cuijk dat oorspronkelijk bestond uit kleinschalig landbouwgebied met meidoornhagen etc. - uitgelezen woongebied voor dassen - wordt aangetast door het afgraven van zand ten behoeve van wegenbouw en de bouw van een woonwijk. Dassen hebben zo'n 100 hectare nodig als territorium om te kunnen overleven. Ze eten voornamelijk regenwormen.
Vroeger leefden overal langs de Maas dassen. Een tijdje lang, rond 1996, zijn geen dassen gesignaleerd in het plangebied. In de zomer van 1997 is begonnen met de ontgronding. Toen bleken er twee dassenburchten bewoond te zijn. En op de spoorweg werd een dode das gevonden. In september 1997 begonnen graafmachines met het aanleggen van een talud, pál voor een dassenburcht. Dat is in strijd met de natuurbeschermingswet. Noch provincie, noch gemeente, noch LNV hadden rekening gehouden met de dassen. Een Plan van Aanpak was vereist. Dus zijn ze gaan zoeken naar een alternatief in de buurt van Cuijk. Die oplossing kostte 4 ton. De ontgronder vond dat veel te duur, en zocht een alternatief, want hij was bang dat hij voor de onkosten zou moeten opdraaien. Dat alternatief bleek bewoond te zijn. Uiteindelijk is de afweging gemaakt om de dassen uit de twee burchten in het plangebied weg te vangen en elders te huisvesten. Daarmee is echter wél een precedent geschapen. En wat Das&Boom vooral dwars zit dat de gekozen burcht - bij Oeffelt - een bestaande doch verlaten burcht is, dus dat aan het burchtenbestand geen burchten worden toegevoegd. In december zijn ze de dassen gaan vangen. Bij het spoor was dat heel moeilijk. Uiteindelijk bleken twee dassen zich helemaal ingegraven te hebben en zich bijna doodgehongerd te hebben. Die bleken dus liever dood te willen dan zich te laten vangen. Bij de andere burcht, bij het talud, hebben ze in één nacht de burcht afgezet met een hek. De dassenvanger is daar gaan zitten in een caravan en een alarm.
Das en Boom heeft grote bezwaren tegen de burcht bij Oeffelt, omdat het een bestaande burcht is. Dassen trekken van de ene naar de andere burcht. Door dassen te verhuizen van twee bestaande burchten naar een andere bestaande burcht, wordt het burchtenbestand verkleind. Zij willen eigenlijk altijd nieuwe burchten inrichten voor de dassen, zodat het burchtenbestand wordt uitgebreid. Aan de andere kant van de A73 ligt ook een dassenburcht. Ook die wordt bedreigd door plannen voor de aanleg van recreatiegebied (Castellum) en ontgronding. Bij de inrichting van dit gebied worden welzeker eisen gesteld ter bescherming van de dassen. Das&Boom ziet zichzelf als vakbond voor de dassen. Ze vinden het eigenlijk té gek voor woorden dat in de Wet staat dat de dassen beschermd moeten worden, maar dat ze er steeds achterheen moeten zich om de dassen te laten beschermen. De overheid doet het niet uit zichzelf. Als het goed zou gaan zou de overheid moeten optreden tegen de ontgronder die de dassenburchten onbewoonbaar maakt. Gewoon, zoals de politie optreedt tegen auto's die te hard rijden.
In december zijn dus in totaal 7 dassen gevangen. Nu ongeveer is de nieuwe terp klaar en worden de dieren uitgezet die het goed met elkaar kunnen vinden. Probleem met deze kwestie is dat D&B de zaak niet zo hoog kon opspelen omdat bij de start van het ontgronden de burchten níet bewoond waren. Dassen verkassen continue van de ene naar de andere burcht. Dus even later waren ze er weer wel, en toen bleek er geen beleid te zijn inzake die dassen bij het te ontgronden gebied. Men was daar laks geweest: provincie, gemeente en ontgronder. Maar het stuit ze heel erg tegen de borst om de dassen te moeten verplaatsen naar een al bestaande burcht, omdat daarmee het burchtenbestand niet wordt uitgebreid.
Marjoke praat met:
* Dassenverzorgster Sylvia Haffmans, bij Das en Boom in Beek. De in Cuijk gevangen dassen worden verzorgd door Sylvia, en zij vertelt wat daar zoal bij komt kijken. Deze week worden ze opnieuw uitgezet.
* Coen Klein Douwel, woordvoerder Das&Boom, en dassenvanger Pauwels.
* Ontgronder René Meijnen van Nederzand BV
* Enkele Ruimtelijke Ordening-ambtenaren van de gemeente Cuijk.