OVT
Met o.a. afscheid Kleijwegt!
Wekelijks geschiedenisprogramma met discussies, reportages en ooggetuigenverslagen.
Uitgebreide beschrijving:
00:01:00 Programmatune.
00:02:17 HA-fragment uit 1946 van een verslag door verslaggever Arie Kleijwegt van het binnenlopen van het nieuwe vlaggenschip van de Marine de 'Karel Doorman' in Rotterdam.
00:02:40 Programmaoverzicht.
00:05:03 De laatste (200ste) column van Arie Kleijwegt voor OVT, getiteld 'Van het een komt het ander, maar aan alles komt een eind'. Over zijn optreden gisteravond bij Met het oog op Morgen bij Joop van Zijl. Kees Slager bedankt Arie en biedt hem de cd aan die binnenkort verschijnt met daarop zijn radiowerk. 2 Fragmenten van die cd: de oudst bewaarde opname van Arie, het binnenlopen van de Karel Doorman uit 1946 (0'56") en een stukje van zijn radioverslag bij de kroning van koningin Elizabeth in Londen (5'12"). Kleijwegt sluit hiermee zijn radiocarrière af.
00:21:41 Muziekfragment.
00:24:03 Kees Slager en Marnix Koolhaas in gesprek met de cultureel antropologen Wim Ravesteijn en Margaret Leidelmeijer over de geschiedenis van het irrigatiesysteem en de suikerindustrie op Java en de gevolgen van de toepassing van moderne Europese technieken in de 19e eeuw;
Gespreksonderwerpen zijn: de ontwikkeling van het irrigatiesysteem op Java in de begintijd van onze jaartelling; het belang van het suikerriet als handelsproduct voor de VOC; de toenemende bemoeienis van de overheid met het irrigatiesysteem op Java als gevolg van de invoering van het
cultuurstelsel in de 19e eeuw waarbij de bevolking gedwongen werd handelsgewassen te verbouwen; de positie van de suikerteelt binnen het cultuurstelsel; de modernisering vanaf 1832 van het Javaanse irrigatiesysteem door Nederlandse ingenieurs; de motivatie van de ingenieurs; de pogingen van de Hollanders in de 19e om moderne Europese technieken toe te passen op de Javaanse suikerteelt; het positieve beeld dat de Nederlandse ingenieurs ten onrechte van hun eigen irrigatieprojecten op Java hadden; de neergang van de suikerteelt vanaf de beëindiging van het cultuurstelsel in 1870 als gevolg van de Europese concurrentie; de invloed vanaf 1901 van de ethische politiek op de irrigatieprojecten.
00:54:29 Afsluiting 1e uur.
01:00:11 Programmatune. Programmaoverzicht.
01:01:52 Reportage van Gerard Leenders over de 'Bertillonage', een methode in de 19e eeuw waarmee men via nauwkeurige metingen van het lichaam de individuele kenmerken van de criminelen in kaart probeerde te brengen; Dit is een methode waarmee men in de 19e eeuw via nauwkeurige metingen van het lichaam de individuele kenmerken van de criminelen in kaart probeerde te brengen.
Gespreksonderwerpen: zijn het doel en de invoering van de 'Bertillonage' in 1895; de aanleg van kaartenbakken met de signalementskaarten van de gedetineerden; het gedetailleerde lichamelijke onderzoek dat de gedetineerden ondergingen; de locatie van het onderzoek in Veenhuizen; de afschaffing van deze identificatiemethode; de publieke toegankelijkheid van het archief met identificatiekaarten ondanks de voor nabestaanden privacygevoelige gegevens. Leenders liet zich rondleiden in het Rijksarchief in Assen door archivaris Joke Wolff.
01:08:40 Kees Slager in gesprek met taalhistoricus Ewoud Sanders over zijn onderzoek naar de herkomst van het woord 'fiets'. Op 4 Juli wordt aan de vooravond van het begin van de Tour de France het boek `Fiets! De geschiedenis van een vulgair jongenswoord´ van Ewoud Sanders, (uitg. SDU, isbn 90 75 56638 7) gepresenteerd. Sanders bespreekt zijn onderzoeksaanpak, de vele theorieën van veelal taalkundigen over de herkomst van het woord 'fiets' en de opmars van het woord dat oorspronkelijk een vulgair jongenswoord was.
01:16:17 reportage van Kiki Amsberg over de tentoonstelling 'Schandalig! Taboes op radio en TV' in het Omroepmuseum in Hilversum met een vraaggesprek met samensteller Arno Weltens. Geïllustreerd met HA-fragmenten; Weltens bespreekt de opzet van de tentoonstelling en het radioprogramma de 'Paul Meijer Show' dat vanwege het taalgebruik omstreden was.
01:17:50 HA-fragment uit 1973 over de stopzetting van het radioprogramma de 'Paul Meijer Show met een stemfragment van programmacommissaris Wagenaar van de NOS.
01:19:23 Vervolg vraaggesprek met Weltens over het liedje 'Op een mooie pinksterdag' van Annie M.G. Schmidt dat in 1967 door de KRO verboden werd.
01:19:57 Fragment van het liedje 'Op een mooie pinksterdag', gevolgd door een HA-fragment met een stemfragment van KRO-voorzitter Van Doorn over zijn beweegredenen om het liedje te verbieden.
01:21:06 Vervolg vraaggesprek met Weltens over journalist Frits van der Poel die door de KRO werd ontslagen omdat hij een grap wilde maken over prinses Christina en de hofgynaecoloog professor Plate.
01:22:00 HA-fragment met een stemfragment van Frits van der Poel over de grap die resulteerde in zijn ontslag.
01:23:09 rubriek: 'Het spoor terug.' (is apart opgenomen in Woord.nl): Bis auf weiteres (deel 4)
01:54:51 Afsluiting.
01:56:23 Einde.
Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief