Noorderlicht Radio
Afrikanen en IQ
Het meten van een IQ is lastiger dan op het eerste gezicht lijkt. En gedegen onderzoek doen ook, zo blijkt uit een studie van de Amsterdamse psycholoog Jelte Wichterts. In 2002 en 2006 publiceerden psycholoog Richard Lynn en politicoloog Tatu Vanhanen boeken waarin ze een theorie opperden waarom sommige landen rijk zijn en andere arm. Dat zou te maken hebben met het gemiddelde IQ en uit hun onderzoek bleek dat inwoners van Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara erg slecht scoorden voor intelligentietesten. De bevindingen van Lynn en Vanhanen werden - en worden - vaak aangehaald en geciteerd en zelfs James Watson, medeontdekker van de DNA-structuur en Nobelprijswinnaar, verslikte zich er enkele jaren geleden in. Nu blijken de studies aan alle kanten te rammelen, aldus Wichterts. In Noorderlicht vertelt hij er meer over.
De parels onder de opgezette beesten
Niet alleen Charles Darwin reisde de wereld rond en verzamelde bakken vol bijzondere dieren. In de zeventiende en achttiende eeuw werden ze ook door andere welgestelde heren - of mannen in dienst van welgestelde heren - driftig verzameld als waren het postzegels. Het resultaat daarvan is te zien in natuurhistorische musea verspreid over de westerse wereld, waarvan de depots nu vol staan met oude, opgezette dieren.
Sommige daarvan zijn erg waardevol, omdat ze de exemplaren zijn op basis waarvan een soort voor het eerst beschreven is. Ze zijn de parels van de collectie, ook wel de 'typen' genoemd. Ze zijn bovendien belangrijk voor wetenschappelijk onderzoek naar soorten en soortvorming en om die reden is het handig om van de beesten precies te weten waar en wanneer ze door wie gevangen en verhandeld zijn. Helaas waren de vroegere verzamelaars niet altijd even goed in het etiketteren van hun buit, of werden labels onjuist overgeschreven en vervangen. Zelfs Darwin was wat dat betreft geen uitblinker.
In het depot van het Leidse natuurhistorisch museum Naturalis staat ook een aantal waardevolle opgezette dieren en aan vrijwilliger en ex-conservator Chris Smeenk de eer om hun historie te achterhalen. Hij bestudeert en ontcijfert de etiketten, duikt in de omvangrijke archieven en verslagen van de expedities tijdens welke de dieren zijn verzameld en stuit op de meest bijzondere anekdotes. Verslaggeefster Remy van den Brand dook met hem mee het depot in en maakte voor Noorderlicht een reportage.
Meer over Darwin: komende zondag is een nieuwe aflevering te zien van het tv-programma Beagle, waarin de befaamde reis van Darwin dunnetjes wordt overgedaan. Vanaf 21.13 uur op Ned 2.