Plechtige herbegrafenis van Generaal Van Heutsz
Orion-film, 09-06-1927 (7 min. 45 sec.)
Reportage van een van de grootste militaire begrafenissen in
Nederland, nl. die van de oud-Gouverneur-Generaal van
Nederlands-Indie, J.B. van Heutsz. Delegaties van Indische
militairen komen aan met het lichaam in Amsterdam.
De kist wordt eerst opgebaard in het Paleis op de Dam.
Vandaar wordt het in een lange colonne, begeleid door Prins
Hendrik en hoge militaire autroiteiten, overgebracht naar de
Nieuwe Oosterbegraafplaats. Erewachten staan opgesteld en
saluutschoten worden gelost, terwijl zeer veel publiek langs
de route staat. Bijzetting van de kist in de tombe.
00.10 Tekst : Beeltenis van Generaal Joannes Benedictus van
Heutsz. Geboren te Coevorden 3 Februari 1851. Overleden
te Montreux 11 Juli 1924 (noot 1). Civiel- en Militair
Gouverneur van Atjeh. Pacificator en bevestiger van het
Nederlandsch gezag in dat gebied.
Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indie, bijgenaamd
Smeder van de Nationale Eenheid onzer Kolonien in Azie
(noot 2)
00.33 Beeld : Beeltenis van Generaal van Heutsz in
ambtsuniform van Gouverneur-Generaal
00.44 Voorafgegaan door commanderende Europese officier
verlaten onderofficieren en manschappen van
KNIL-detachement, allen van indonesische landsaard,
het s.s. P.C. Hooft van de Stoomvaart Maatschappij
Nederland. Allen zijn gekleed in ceremonieel Europees
tenue met eretekens (noot 3)
00.54 Inheemse scheepsbediende in baadje met Javaanse
hoofdtooi en hollandse werkman dragen een kist van
boord
01.05 Bereden afdeling van het Korps Politietroepen gekleed
in veldgrijs, kepi, lange jas met witte nestels en
karabijn op de rug (noot 4)
01.10 Lijkwagen getrokken door twee zwarte paarden en
geflankeerd door bereden officieren van het Korps
Politietroepen
01.14 Delegatie van Ridders Militaire Willems-Orde volgt
de lijkwagen
01.16 Zij dragen de kist uit de lijkwagen terwijl het
eskadron Politietroepen met de sabel groet
01.22 Voorafgegaan door twee kransdragers, dragen 8 Ridders
MWO de kist de trappen van het paleis op. Boven de
ingang van het paleis zijn zwarte rouwkleden afgezet
witte randen, aangebracht
01.28 Derde kransdrager volgt de baar
01.40 Kist gedekt met de Nederlandse vlag opgebaard in de
beroemde Vierschaar-zaal. Op de kist kepi, sabel en
onderscheidingen van de generaal. Officieren in
ceremonieel tenue van het KNIL houden de dodenwacht
(noot 5)
02.02 Koninklijke Militaire Kapel, tamboers met zwart
omfloerste trommels. Koperblazers als trombonisten en
trompettisten
02.08 Dirigent luitenant De Boer kijkt op een papier dat hij
in zijn linkerhand houdt (noot 6)
02.12 Kist wordt door Ridders MWO het paleis uitgedragen
langs erewacht van KNIL-officieren in ceremonieel tenue
die het voorgeschreven eerbewijs brengen
02.15 Kist, voorafgegaan door de oudste Ridder MWO, wordt
naar gereedstaande affuit gedragen
02.23 Officieren van de huzaren in veldgrijs met kolbak en
sabel in afwachting van het vertrek der stoet. Vaandels
zijn zwart omfloerst
02.28 Ridders MWO dragen de op een baar geplaatste kist. Op
de voorgrond een onderofficier van de Koninklijke
Landmacht in veldgrijs uniform met stalen helm oud
model die met zijn sabel voor het gelaat de militaire
groet brengt en terzijde een officier van de KL met
stalen helm nieuw model, die met zijn sabel op de wijze
als voor officieren voorgeschreven, groet (noot 7)
02.38 Ridders MWO zijn met de baar bij de affuit aangekomen
02.40 De 16 Ridders MWO laten de baar op een teken van de
commanderende officier staan en stellen zich ter
weerszijden van de affuit op
02.45 Beroepsdragers begeven zich naar de baar en tillen de
kist van de baar op de affuit
02.52 Ere-detachement KNIL in veldtenue met bamboehoed met
opgeslagen rechterzijkant en klewang (noot 8) langs de
linkerheup, presenteert het geweer. Achter het
detachement een afdeling van de Koloniale Reserve in
hetzelfde tenue maar met platte pet en zonder klewang
03.01 Door 6 zwarte paarden getrokken affuit, aan het
hoofdstel vastgehouden door manschappen van het Korps
Rijdende Artillerie in veldgrijs met kolbak
03.08 Viertal slippendragers, generaals van het KNIL. Achter
de affuit de delegatie van de Ridders MWO
03.11 Terwijl de stoet even stilhoudt loopt door het beeld
een (op de rug gezien) officier van de Koninklijke
Marechaussee in ceremonieel tenue met kolbak, sabel,
sabeltas en sporen
03.18 De stoet zet zich weer in beweging
03.23 Volgkoets met Prins Hendrik. Koets wordt getrokken door
twee zwarte paarden, koetsier op de bok in vol tenue
met pruik, driekante steek, kuitbroek en witte kousen.
Naast het portier loopt een adjudant van de prins, een
Hofjager
03.27 Volgkoets als voorgaand met lakei naast het portier
03.31 Ere-detachement KNIL in de stoet. De commanderend
officier, de luitenant Jordans, in proef-uniform (noot
9) met getrokken sabel er naast
03.39 Direct daarop gevolgd door een afdeling van de
Koloniale Reserve
03.44 Overzicht van de lijkstoet gezien van het toenmalige
Koloniaal Museum aan de Mauritskade. Publiek staat
rijen dik langs de rijweg
04.07 Voorafgegaan door detachement van de KL met stalen helm
oud model betreedt de Koninklijke Militaire Kapel de
Nieuwe Oosterbegraafplaats gedirigeerd door de
achteruit lopende luitenant Boer die zich omdraait en
aan het hoofd van de kapel de begraafplaats betreedt
04.25 Afdeling Grenadiers met omfloerste vaandels betreedt
langs het smeedijzeren hek de begraafplaats
04.30 Ere-detachement KNIL betreedt de begraafplaats
04.36 Peloton van het Korps Mariniers in donkerblauw uniform
met platte pet betreedt de begraafplaats. De
commanderend officier met getrokken sabel draagt helm
met piek en grote ster
04.40 Delegatie hoofd- en opperofficieren brengt het
eerbewijs, de generaal op de voorgrond met zijn sabel
de anderen met de hand aan het hoofddeksel
04.45 Ridders MWO zetten de baar neer en ontbloten het hoofd
als eerbetoon
04.50 Terwijl de Ridders MWO de baar verder dragen geeft de
commandant van het ere-peloton, de Kapitein der
Infanterie KNIL N.F.L.A. Merkelbach, zijn orders
04.55 Het ere-peloton, op de rug gezien, bestaande uit een
sectie grenadiers (noot 10), heeft de geweren
geschouderd, aangelegd en
04.58 Vuurt het ere-salvo af en vergrendelt de geweren
05.02 Prins Hendrik in uniform van Generaal van het KNIL aan
het hoofd van de stoet genodigden, waaronder een 4-tal
dames, alsmede opper- en vlagofficieren, adjudanten van
het Koninklijk Huis, passeert het ere-peloton
05.07 Overzicht van de grote schare belangstellenden in
afwachting van de konst van de stoet. De officieren op
de voorgrond, op de rug gezien, in groot-tenue met kepi
met zwarte veren, zijn van de artillerie van het KNIL,
die met witte veren van genie of infanterie
05.19 Ridders MWO dragen de kist over een houten plankier
de begraafplaats op naar de graftombe
05.36 Voorafgegaan door adjudanten van het Koninklijk Huis
volgen familie en genodigden de baar
05.42 Delegatie van de landmacht, de Commandant Veldleger met
zijn staf
05.55 Ridders MWO dragen de baar naar een tiental
gereedstaande beroepsdragers
06.00 Ridders MWO zetten de baar neer en begeven zich naar de
graftombe
06.06 Prins Hendrik omringd door opper- en vlagofficieren
blijft staan achter de baar
06.08 Beroepsdragers begeven zich naar de baar
06.12 Voorste drager snelt toe en houdt de baar vast terwijl
een andere drager over de voorste boom van de baar
stapt
06.14 Kist wordt op de baar een kwartslag gedraaid zodat hij
dwars op de baar komt te staan. 8 dragers schuiven de
kist van de baar en
06.20 Dragen de kist naar de geopende graftombe waar zich
de Ridders MWO ter weerszijden van de toegang hebben
opgesteld
06.29 Ridders MWO ter linkerzijde treden terug en geven de
dragers ruimte om de met de nationale vlag gedekte kist
weer op de baar te zetten voor de ingang van de tombe
06.32 Familie, genodigden en Ridders MWO brengen een laatste
groet
06.35 Overzicht van de grote belangstelling
06.41 Kist verdwijnt in de opening van de graftombe terwijl
officieren de groet brengen. Helemaal vooraan bij de
ingang Prins Hendrik. Op de graftombe de aanduiding:
van Heutsz. Ter weerszijden van de ingang een uit steen
gehouwen strijder rustend op zijn zwaard
06.51 Prins Hendrik ontbloot het hoofd en plaatst een krans
tegen de sokkel van de rechter tombe-figuur,
geassisteerd door zijn adjudant en een lakei van de
hofhouding (noot 11)
07.04 Prins schikt de kranslinten en begeeft zich weer naar
zijn plaats
07.09 Graftombe met opschrift : Van Heutsz met groot aantal
kransen bloemstukken voor de geopende ingang. Terzijde
prins Hendrik die, groetend het defile van de
afmarcherende troepen afneemt w.o. detachement KL
07.13 Tamboers van het Regiment Grenadiers met niet langer
omfloerste trommels
07.17 Koninklijke Militaire Kapel
07.23 Vaandelwacht met gestreken vaandel gevolgd door
detachement grenadiers
07.28 Vaandels ontdaan van rouwfloersen, w.o. die van het
Korps Mariniers, gevolgd door een gedeelte van het
ere-peloton
07.32 Gezicht op de graftombe waar prins Hendrik en zijn
gevolg zich terzijde hebben opgesteld
07.45 EINDE