Oogsttijd in het verleden - oogstgebruiken in het verleden (acte 1)
Schefer, W.P. 1961 (10'12'' )
Oogstmethoden en oogstgebruiken in het verleden, dwz. in 1926. In dit eerste deel van een 3-delige film het oogsten van rogge in de Gelderse Achterhoek en de hooioogst op Marken. 00.00 Titel : Oogsttijd in het verleden. Volgt tekst over samenstelling en herkomst filmmateriaal, opdrachtgever en filmmaker (met toevoeging : Een deel van het in kwaliteit verminderde beeldmateriaal bleek voldoende bruikbaar voor de samenstelling van deze documentaire film over vroegere oogstmethoden en oogstgebruiken) 00.40 Beeld : Hoge paal waarop zgn hagelkruis, bekroond met haan, gezien tussen wuivende tarwehalmen door 00.51 Maaiers met zicht en strepel, en bindsters aan het werk op roggeakker 01.13 Dansende boer en juichende maaiers zien toe hoe laatste garf door de meest luie bindster wordt opgebonden 01.29 De op een strepel gestoken garf wordt in triomf van de akker naar de boerderij gedragen 02.04 Maaiers maken bij het scherpen van hun zeisen opzettelijk lawaai om boze geesten te verjagen. Boerin komt aanlopen met fles 02.21 En schenkt glaasje in voor dorstige maaier met ringbaard 02.45 Boerin loopt met voerman naar schoof rogge, raakt de halmen aan waarna de voerman met de schoof naar zijn wagen loopt en de garven oplaadt 03.13 Rij schoven voor de kerkingang (noot 1) 03.16 Garven worden van de wagen geladen en voor de kerk in schoven gezet 03.32 Met schoven geladen wagen komt aanrijden bij de kerk 03.38 Lege wagen rijdt weg 03.53 Wethouder zet bordje met aankondiging van openbare verkoop tussen de schoven 04.01 Twee mannen en een vrouw laten hun dorsvlegels in zgn. drieslag (drie individuele slagen na elkaar) neerkomen op voor de schuurdeuropening neergelegde partij halmen. Tegen de deurpost de van roggehalmen gevlochten zaadmand, de houten schepel (schep) en een wan. Het slaan gaat over in een enkele, gelijktijdige slag om aan te duiden dat een volgende leg (partij halmen) neergelegd moet worden 04.37 Gedorste rogge wordt met de schepel in de wan gelegd 04.42 Boer scherpt zeisblad van zgn knuppelpaardje en demonstreert dan de hakselmachine waarin de gedorste halmen worden fijngehakt 04.59 Boer want de rogge en verwijdert regelmatig het kaf met een ganzeveer 05.24 Getekende tweekleurige haan 05.28 Z.g.n. hooimeiden (noot 2) op weg naar het gemeenschappelijk hooiland op Marken, gewapend met harken, staken en kannetjes 05.43 De meisjes, allemaal met een geruite kap (de zonnehoed) op het hoofd, harken het hooi op hopen 05.57 Twee meisjes kiepen vracht hooi van een draagbaar 06.04 Optasten van het hooi op de baar (zgn boom) die opgenomen, over het veld gedragen en op opper gekiept wordt 06.32 Hooimeiden, in het gras gezeten, krijgen bessewijn uitgeschonken in witte kommetjes (noot 3) 06.40 Twee meisjes met geruite zonnehoeden op, luid lachend 06.45 Oogsters tijdens de pauze 06.49 Met een mes worden kegeltjes klein, zgn dolen, uit het grasland gesneden 07.02 Rij dolen waarmede de afvoer van het hooi vanaf het grasland wordt vastgelegd (tellen van de voeren) 07.05 Mannen tasten het hooi via een tussenplateau op op een hooibeun. Marker hooiberg op hoge palen vanwege het hoge water in de winter 07.25 Loting voor de bepaling van de volgorde van de hooi-afvoer waarbij de jongen links, met zijn rug naar naar de meisjes, de loting verricht, de meisjes hebben een bosje halmen verzameld 07.31 De jongen krijgt het bosje halmen en deelt ze daarna uit aan de meisjes die inmiddels hun zonnekappen hebben afgelegd 07.51 Met bootje aangevoerd hooi wordt op een stokkenbaar een boom hooi opgetast 08.13 Meisje plaatst een rijkbloeiende paarse distel op de laatste te vervoeren vracht hooi 08.20 Man en meisje dragen een boom hooi naar de weegschaal op de steiger aan de haven 08.37 Het hooi wordt op het platform van de weegschaal opgetast 08.50 Weegmeester zet twee gewichten op de basculeplank die prompt naar beneden zakt 09.00 Meer hooi wordt opgetast tot het gewicht (25 kg) wordt bereikt 09.09 Platform wordt leeggekiept en het hooi in een botter geladen 09.21 Zorgvuldig beladen van een botter met hooi 09.25 Drie hoog opgeladen botters achter elkaar afgemeerd voor de wal 09.31 Met een sleepbootje wordt een hoog beladen botter de haven uitgesleept 09.42 Hooibotter op de Zuiderzee 09.53 Monding van de Vecht bij het Muiderslot 10.08 Tekening van getande distelbladeren 10.12 EINDE