Herinneringen Harrald Axwijk (Surinaamse onafhankelijkheid) 3
NPOGeschiedenis, 2015 (deel 3)
Angst en vertrek naar Nederland
Bruma wilde het nationalisme via een cultureel bewustzijn groter maken. Maar de jongeren zoals Axwijk hebben er een politieke strijd van gemaakt, met Bruma als leider. Axwijk: “Op zaterdag gingen we naar de volksbuurten als Poelepantje, om onze boodschap te verkondigen in speeches en in gedichten. En op 1 september 1961 procameerden we de PNR, de Partij Nationalistische Republiek, die streefde naar onafhankelijkheid”. Intussen kreeg Suriname al een meer autonome status in 1954 met het Koninkrijksstatuut. Maar dat was niet genoeg. Axwijk: “Bruma heeft toen lange gesprekken gevoerd met toenmalig premier Henck Arron om hem te overtuigen dat het tijd was voor een onafhankelijk Suriname. Uiteindelijk overtuigde hij Arron, die in 1974 de onafhankelijkheid voor eind 1975 aankondigt”. Maar er heerste grote angst bij vooral de Hindostanen voor overheersing van de Creolen. Axwijk: “ Politici wakkerden die angst aan. Er werd gezegd: die negers gaan jullie dochters verkrachten”. De angst dreef vele Surinamers, vooral Hindostanen, naar Nederland. Op de dag van de onafhankelijkheid was Axwijk aanwezig bij de feestelijke overdracht: “ Met betraand gelaat stond ik erbij, maar mijn leider, Bruma, stond er bekaaid bij. Want andere politici hadden de onafhankelijkheid gekaapt, zoals Arron, Lachmon en Ferrier. ”
Verteld aan Guido Spring en John Jansen van Galen