Radio à la Carte
Marc Chavannes: Drie uur Japin
Drie uur Japin - Door Marc Chavannes
Ga prettig zitten. Of liggen. Of laad je iPod op voor een flinke reis. En luister naar dit drie uur lange interview met een van de grote Europese schrijvers die Nederland vrij achteloos rijk is. Hij vertelt wie hij is en waar hij vandaan komt. In alle rust, zoals hij is: eerlijk, kwikzilverachtig, verrassend.
Laat ik het maar eerlijk opbiechten. Het heeft een tijd geduurd voor ik Arthur Japin wilde lezen. Geen idee waarom. De Fransige naam kan het moeilijk zijn. Hij heeft een slim, knap hoofd, daar kan het ook niet aan hebben gelegen. Soms begint grote waardering, ja zelfs liefde, met ongemotiveerde afkeer.
Alles werd anders toen m’n vriendin met verbazing vroeg waarom ik Een Schitterend Gebrek nog niet had gelezen. Daar had ik geen goed antwoord op. Het stond gewoon in de kast. Ik ben er in begonnen en was binnen een hoofdstuk verkocht, helemaal verslingerd. Ik ging langzamer lezen om het langer te laten duren. Maar omdat buiten het boek weinig er toe leek te doen, pakte ik het steeds weer op.
Voor zulke gevallen is het een uitkomst dat het VPRO Marathoninterview geduldig online staat te wachten. Een schrijver hoeft geen prettige geïnterviewde te zijn. Het gaat om dat boek of die boeken, maar als je meer wilt weten over de persoon, de denkwereld, de zonderlinge jeugd of het eigensoortige liefdesleven van een schrijver dan is het wel een rijke bron.
Toen Japin eind 2008 op het kerstmenu van de VPRO stond was hij met zijn twee partners Lex en Ben ver weggedoken in hun huisje op het Franse platteland. Buiten bereik van moderne internetverbindingen. Daarom nam Djoeke Veeninga het haastloze gesprek een paar dagen eerder op. Met wat kippen- en stokbroodgeluiden hadden zij er een Frans hoorspel van kunnen maken, maar radio heeft ook zo z’n erecode.
Het gesprek voltrekt zich in een geluidloze bel van aandacht. Een geweldige interviewster en een schrijver die is opgeleid als acteur, daar blijf je voor op het puntje van je stoel zitten. Dit is ook radio. We zijn het niet meer gewend. Radio probeert mee te doen met haast, sociale druktemedia, televisie, muziekjes als het praten even te lang duurt.
Het Marathoninterview is een gesprek dat alle kanten op kan. Veeninga, die een bijzonder boek over het Nahuwelijk schreef is een goede toehoorder namens ons als Japin in het tweede uur vertelt over zijn eerste man, zijn tweede man en hun samenleving als ‘een gewoon gezin’. Op televisie zou het snel klef worden. De intimiteit van dit radiogesprek riskeert geen moment van het pad te raken. Het is zoals het is en ik heb aan dit hoogst persoonlijke gesprek mogen meedoen, zonder iets te hoeven zeggen.