Vijay Iyer Wadada Leo Smith Nik Bärtsch Mobile Nicolas Altstaedt Ana Moura Wolfert Brederode

opmerkelijke nieuwe releases

CD Continuum (ECM) - Nik Bärtsch’s Mobile 
Minimal music, in vooraf vastgelegde structuren, met vrije improvisaties, uitgevoerd op akoestische instrumenten. Dat is de formule van ensemble Mobile van Nik Bärtsch. In de kern bestaat het ensemble uit vier musici: Nik Bärtsch (piano), Sha (klarinetten), Kaspar Rast (drums en percussie) en Nicolas Stocker (drums en gestemde percussie). In een uitgebreide bezetting komen er nog vijf musici op strijkinstrumenten bij. De muziek leent zich perfect voor een conceptuele, haast kunstzinnige doorvertaling. Het cd-boekje ziet er dan ook erg mooi uit, en live speelt Mobile graag in een prachtig uitgelichte soort van cirkel. Deze week verscheen het nieuwe album Continuum, waarop de muziek afwisselind swingend, lyrisch, etherisch en grillig is, maar dan wel steevast perfect uitgevoerd. Erg mooi wordt het als Sha duivelse grooves blaast op zijn contrabasklarinet. Aanstaande zaterdag is Nik Bärtsch’s Mobile te zien op het nieuwe jazzfestival Transition in het Utrechtse TivoliVredenburg. MvH

CD Moura (Universal) - Ana Moura
Fado kan je niet leren, je wordt geboren als fadista. Maar daar moet je wel zelf achter komen. Ana Moura is nu één van de bekendste vertolkers van het Portugese levenslied, al begon ze als rockchick. Op haar nieuwe album ‘Moura’ zijn invloeden uit de pop en rock duidelijk te horen, in welhaast perfecte symbiose met de fadotraditie. Met de prachtige klanken van de Portugese gitaar en percussie als basis en de elektrische gitaar en toetsen (hammond, piano, wurlitzer e.d.) als ondersteuning brengt de Portugese schone de fado naar een hoger, moderner niveau. Natuurlijk nog immer doordrenkt met verdriet, extase, liefde en natuurlijk ‘saudade’, het weemoedige startpunt van de fado. SK

CD Cello Concertos (Channel Classics) - Nicolas Altstaedt, Deutsches Symphonie-Orchester olv Michal Nesterowicz
De in Warschau geboren componist Moisei Vainberg - ook geschreven als Mieczyslaw Weinberg - is lang onbekend gebleven in het westen. In 1939 was hij voor de Nazi’s uit gevlucht naar Moskou, twee jaar later kwam hij in Uzbekistan terecht. Net als zijn goede vriend Sjostakowitsj werd hij, zeker in de late jaren ‘40, behoorlijk onder druk gezet door de Sowjet-autoriteiten: zijn strijkkwartet zou te ‘elitair’ zijn en in strijd met de ideologische uitgangspunten van het Sowjet-regime. En net als Sjostakowitsj ontsnapte Weinberg aan de censuur door zijn toevlucht te nemen tot het schrijven van filmmuziek. Het celloconcert uit 1948 moest echter wachten tot 1957 vooraleer Mstislav Rostropovitsj het in première kon brengen. De Duits-Franse cellist Nicolas Altstaedt nam het werk op in combinatie met werken van Sjostakowitsj en Lutoslawski. Mooi! Oh, en dat Altstaedt zich zeker niet beperkt tot het Russische idioom hoorden we al eerder in Vrije Geluiden… AvN

CD  a cosmic rhythm with each stroke (ECM) - Vijay Iyer & Wadada Leo Smith 
Adembenemend. Dat is het eerste woord dat in me opkomt bij het horen van meteen al de eerste track van de CD die de New Yorkse pianist Vijay Iyer maakte met trompettist Wadada Leo Smith. Smith is geboren in 1941, was altijd vooral actief in de sfeer van free jazz en vrije improvisatie, en is oprichter van het Golden Quartet waarin Vijay Iyer (dertig jaar jonger) een jaar of 10 geleden al eens kon meespelen - ‘my hero, friend, and teacher’ noemt Iyer de trompettist. Inspiratie vonden de twee onder meer in de tekeningen van de Indiase kunstenares  Nasreen Mohamedi: abstracte en subtiele, in sober monochrome getekende prenten. En zo laat de muziek op deze cd zich ook beluisteren. Prachtig. AvN

CD Black Ice (ECM) - Wolfert Brederode Trio
Black Ice is het derde album dat Wolfert van Brederode voor Manfred Eicher’s legendarische label ECM mocht opnemen. Voorheen met een kwartet, en dit keer met een trio. De lat ligt hoog bij het label dat al vele grote jazz- en moderne muziek-albums voortbracht, dus ook Wolfert is kennelijk geen kleine jongen. En dat hoor je op deze derde ECM-plaat ook wel. Black Ice is een mooie plaat geworden van een concertpianist vermomd als jazzpianist. Wolfert speelt met klassieke precisie en jazzy rafelrandjes. Fijn. Op deze plaat doen bassist Gulli Gudmundsson en drummer Jasper van Hulten mee. Gedrieën zetten ze geen standaard vingerknipjazz neer. Het gaat hier om spaarzame, goedgeplaatste noten. Er zit dan ook veel lucht in de muziek. Daarmee wordt het een ruimtelijke, ingetogen plaat. ECM krijgt vaak de kritiek een cleane sound te hebben, dat is hier ook het geval, maar dat is niet bezwaarlijk. Je hoort daardoor vooral de fantastische placering van de instrumenten. Het is wel zo dat Black Ice mede hierdoor een heel nette en schoon afgewerkte plaat is geworden. Maar ja, niet elke cd hoeft te druipen van het vet, niewaar? Helaas nog geen videomateriaal beschikbaar - daarom nog even een terugblik naar 2011... TK