Steve Reich, Antonio Montanari, Gaye Su Akyol, Macy Gray, Ben L’Oncle Soul, Sebastiaan van Bavel, Bonga

opmerkelijke nieuwe releases

CD: Steve Reich: The ECM Recordings (ECM) - Steve Reich et al
In de vroege jaren tachtig wreven serieuze kranten als de New York Times Steve Reich nog aan dat hij zombie- of robotmuziek maakte. Repetitief, onmenselijk gedoe werd het gevonden. Muzikaal machinewerk. Geen warmbloedig gerommel op instrumenten, maar ritmetjes van de lopende band. Allemaal flauwekul natuurlijk. Want als er een stuk is dat gloeit van de interne warmte, en dat je omsluit als een elektrieke deken in het midden van de winter, dan is het Steve Reich’s meesterwerk Music for 18 Musicians wel. Dat repetitieve is hypnotiserend, meditatief en elementair. Achttien muzikanten onderzoeken een dik uur lang een elftal akkoorden. Ze maken meditaties op die akkoorden, zou je kunnen zeggen. Het resultaat is betoverend. Samen met andere minimal-hoogtepunten als Tehellim en Violin Phase is dit nu dan bijeengebracht in deze frisse Steve Reich-anthologie van ECM. Natuurlijk met de gebruikelijke, kraakheldere ECM-sound en dito verpakking. Ook lang niet gek. TK

CD Montanari, Violin concertos (Audax) - Ensemble Diderot olv Johannes Pramsohler
De meeste dingen worden na verloop van tijd terecht vergeten. Ze zijn de moeite van het onthouden of het in stand houden niet waard. Zo werkt het gelukkig ook met muziek. Niemand wordt graag herinnerd aan Koos Alberts of Boney M. En wat in het filter blijft liggen, is meestal echt de moeite waard. Bij Barokkige en oudere muziek echter, wordt de spoeling na verloop van tijd wel heel erg dun. Als er honderden jaren nieuwigheid overheen gaan, worden er ook weleens dingen vergeten die heel erg goed zijn. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat alleen Bach en Monteverdi leuke muziekjes maakten. Er is veel meer, maar soms kijken we per ongeluk even een paar honderd jaar de verkeerde kant op. Zo wordt dan een componist als Antonio Maria Montanari volkomen vergeten. Een pruikige Italiaan met een klein oeuvre, dus daar heb je het al. Maar die arme Montanari componeerde wel knusprich frische, sprankelende vioolconcertjes. Die volgens het deftige Britse Gramophone Magazine singen en fizzen. En zo is dat. Zeker in deze piekfijne nieuwe uitvoering van het Ensemble Diderot. TK

CD Stripped (Chesky Records) - Macy Gray
CD Under My Skin (Mercury) - Ben L’Oncle Soul

Even twee opmerkelijke cd’s samen bespreken: want het gaat hier om artiesten die enige tijd meedraaien en uit hun comfortzone stappen. De eerste is zangeres Macy Gray: zij baarde rond het jaar 2000 opzien met haar bizar kinderlijke stem en geweldige nummers als I Try en Sweet Baby. Op dit nieuwe album brengt ze jazzy bewerkingen van eigen bewerkingen en nummers van anderen (zoals Nothing Else Matters van Metallica!). Prima muziek, maar de stem van Macy Gray overtuigt niet meer. De Franse soulzanger Ben L’Oncle Soul doet ook een uitstapje naar de jazz en brengt een eerbetoon aan Frank Sinatra. Niet doen, zou je zeggen, maar het resultaat zijn spannende songs die broeien zoals het moet, waarbij de stem van Ben-Ome-Soul je aan de speakers gekluisterd houdt. MvH

CD Cosmic Dance (eigen uitgave) - Sebastiaan van Bavel Trio met Jasper Blom en Vera Nous
De jonge pianist Sebastiaan van Bavel kreeg voor zijn eerste CD in 2014 meteen een Edison. Zie dan maar eens te paard te blijven. Maar het lukt hem. Hij maakte met saxofonist Jasper Blom en zangeres Vera Nous een verrassende CD. Zes heel verschillende composities die gebaseerd zijn op het werk van de Indiase dichter Sri Aurobindo. Jazz verbonden met elementen uit westerse en Indiase klassieke muziek, en daar dan teksten bij die een filosofisch en mystiek karakter hebben. Wordt dat niet vreselijk zweverig? Helemaal niet. Mede dankzij de uitstekende ritmesectie (Maciej Domaradzki op de bas en Jimmi Hueting op drums) blijft de muziek met beide benen ferm op de grond staan, terwijl je als luisteraar allerlei onverwachte vergezichten, fantasierijke dwaaltochten en bontgekleurde improvisaties ondergaat. Mooie CD! AvN

CD Brexit Blues (Riverboat Records) – diverse artiesten
Uit Europa klinkt geweeklaag nu de Engelse bevolking heeft gekozen voor een rigoureuze Brexit. Maar muziek is helend. Het album Brexit Blues presenteert een divers folkgeluid uit Europa. Het is een heerlijke compilatie. Alle liedjes staan in mineur. Het album opent met een lui jazzlied van het Poolse trio Chlopcy Kontra Basia. Daarna hoor je de Hongaarse groep Söndörgo twee Servische melodieën vertolken met ouderwets goed vakmanschap. Ook de Griekse Dimitris Mistakidis laat een prachtige, melancholische rebetika horen. De Zweedse band FatDog met leden uit Zweden, Engeland en Noorwegen, brengt een larmoyante mix van folk en jazz. Verder muziek uit Ierland en centraal Europa. Oooh, wat is Europa toch mooi! Althans, muzikaal. CC

CD Recados de Fora (Lusafrica) – Bonga
Aan zijn hese stem hoor je meteen dat híj het is: Bonga, de koning van de semba. Semba, niet te verwarren met de Braziliaanse samba, is een nationaal dans- en muziekgenre in Angola. Op de nieuwe plaat van de 74-jarige Bonga kijkt hij terug naar waar hij vandaan komt. Geboren als José Adelino Barcelo de Carvalho had hij al vroeg een afkeer van de Portugese kolonisator. Hij veranderde recalcitrant zijn naam in Bonga Kuenda. Hij maakte zich zorgen om de teloorgang van de voorouderlijke Afrikaanse talen en muziek. Naast de muziek was hij ook een fervent atleet. Voor Portugal werd hij kampioen op de 400 meter, terwijl hij streed voor onafhankelijkheid van Angola. Na de val van de Portugese dictator Salazar vertrok hij naar Rotterdam waar hij met een stel Kaapverdianen zijn eerste album maakte. Dat was in 1972. Met het album Recados de Fora (“boodschappen van elders”) verwijst hij naar Kaapverdië. Ook geeft hij een eerbetoon zijn vriend, de Franse journalist Remy Kolpa-Kopoul, specialist in Braziliaanse muziek. Ter ere van hem zingt hij de Braziliaanse cover Sodade, Meu bem, Sodade, als een soort fado. Heel mooi. CC

CD: Hologram İmparatorluğu (Glitterbeat) - Gaye Su Akyol
Werkelijk boeiend en inventief is deze tweede cd van de Turkse zangeres Gaye Su Akyol. Vorig jaar stond ze nog op het Utrechtse festival Le Guess Who? en maakte ze indruk met haar sound die eigenlijk niet te benoemen is. Ook op dit album pick-en-mixt ze uit verschillende genres: Turkse pop, oriëntaalse etnische melodieën en westerse rock en surf. Zwoel en sexy, dansbaar en feestelijk, psychedelisch en bedwelmend - zomaar wat woorden die allemaal van toepassing zijn op deze originele en goed geproduceerde muziek. Overigens zullen sommigen de stem van Gaye Su Akyol als irritant beoordelen. MvH