zondag 18 augustus: johan simons

Ilse van der Velden

Johan Simons (Heerjansdam 1946) is intendant bij de Münchner Kammerspiele, een van de meest vooraanstaande Duitse theatergezelschappen.

zomergasten uitzending met johan simons niet meer beschikbaar

Helaas was de uitzending van Johan Simons 10 dagen on demand beschikbaar en is het niet meer mogelijk om de uitzending te zien. Dit in verband met de rechten van de fragmenten. 

biojohan

Johan Simons (Heerjansdam, 1946) is theaterregisseur. Opgeleid aan de Rotterdamse Dansacademie en de Toneelacademie Maastricht, waaraan hij 25 jaar verbonden bleef als docent regie. Na enkele musicalrollen richtte hij zich volledig op het regisseren, vanaf 1985 bij Theatergroep Hollandia en vanaf 2005 bij NTGent. In 2010 werd hij intendant van de Münchner Kammerspiele. In 2015 keert hij terug naar Gent. 

musicalacteur bill van dijk:

‘Als ik aan Johan Simons denk, zie ik hem in een luipaardonderbroekje met een stok tegen een boom slaan als een wildeman.’  

omzwervingen

Sinds 2000 is Simons een internationaal veelgevraagd gastregisseur:

Zürich
Tragbar (2000) en Hannibal (2002)
Bochum
Ruhr Triënnale
Sentimenti (2003) en Fort Europa (2005)
München
Münchner Kammerspiele
Anatomie (2003)
Titus (2003) 
Die Zehn Gebote (2005)
Zürich
Elementarteilchen (2005)
Parijs
Opéra Bastille

Simon Boccanegra (2006)
Amsterdam
Die Entführung aus dem Serail (2008)
 

eredoctoraat

In 2009 ontving Simons een eredoctoraat van de Universiteit Gent: ‘Het huidige Europa wordt beheerst door individualisme, nationalisme, xenofobie en consumentisme en dat stemt ons tot sombere gedachten. De UGent reikt een eredoctoraat uit aan Johan Simons omdat hij de slagzin “durf denken” hoog in het vaandel draagt. Sapere aude. Heb het lef om te weten. Het is de grootste uitdaging van deze tijd en dus de verdienste van Johan Simons om te geloven dat we mogelijkheden kunnen creëren. Hij creëert theater dat de buik en het hoofd in gaat en via emoties het denken laat zien. Het theater van Johan Simons is een van die vrijplaatsen waarin een mechanisme van weerbaarheid kan ontstaan; analyse, luciditeit en troost als alternatief voor doemdenken en fatalisme.’

Simons bevindt zich met zijn Gentse eredoctoraat in het
gezelschap van onder anderen Bob Geldof, Kofi Annan, Desmond Tutu en Ai Weiwei.
Vorig jaar weigerde Leonard Cohen de onderscheiding, omdat die zijn tijd liever wilde steken in zijn concerten dan in het voorbereiden van een toespraak.
 

heidezangers

Acteur en artistiek leider van NTGent Wim Opbrouck: ‘Het is natuurlijk algemeen bekend dat Johan Simons een uitstekende smaak heeft. Vooral Messiaen, Bach, Scriabin. Maar zijn eigenlijke repertoire is dit: ‘Hallo hallo, wij zijn de heidezangers, eigenlijk behangers, lalalala...’

wat heeft simons gemeen met josephine baker?

Beiden deden auditie bij de Parijse nachtclub Casino de Paris. Simons op advies van Nel Roos, na zijn opleiding aan de Rotterdamse Dansacademie. Hij had niet genoeg talent als balletdanser, vond ze, maar een nachtclub moest wel lukken. In 1968 deed hij in Parijs auditie en werd aangenomen, maar hij kon geen contract krijgen: de straatgevechten tussen politie en studenten legden heel Parijs plat, het nachtleven incluis. Terug in Nederland vond Simons werk bij de musicals Sweet Charity en Hair. Casino de Paris bestaat nog steeds als nachtclub/concertzaal; in november treden Vanessa Paradis en Carla Bruni er op. 

locatietheater en brood

Joyce Roodnat, cultureel commentator van NRC Handelsblad: ‘Brood, dat is het eerste waar ik aan denk bij Johan Simons, de enige Zomergast op wie ik me echt verheug. Van dat stevige brood waar je een kwartier op zat te kauwen. En grove soep. Dat stamt uit de tijd van het locatietheater, dat hij groot heeft gemaakt. Omdat hij altijd van die godverlaten oorden uitkoos voor zijn voorstellingen, kreeg je er ook maar meteen een maaltijd bij. Want in de wijde omtrek was niks. Locatietheater en brood, dat is voor mij Johan Simons.’ 

gokkers

Zijn moeders broers, aardappelboeren uit de Hoeksche Waard, plachten zijn gokverslaafde vader vroeger in het gootsteenkastje te stoppen. Simons: ‘Deurtje dicht en er met de voeten tegenaan zitten tot hij beterschap beloofde.’ Over zijn eigen werk en de naderende première: ‘Paniek. Iedere keer weer. Maar ik ben een gokker, net als mijn vader.’ 

verdoemenis

Als kind wilde hij dominee worden of liever nog zendeling. Zijn jongste broertje werd gedwongen naar zijn preken te luisteren. ‘Dan sleepte ik een kistje aan, ging daarop staan en preekte hel en verdoemenis, met het raam op een kier zodat ze op straat ook mee konden luisteren. Ik speelde gruwelijk de baas over kleinere kinderen, zo erg dat mijn moeder me aansprak met Hitler.’