Argos

De hobbelige weg naar inclusief onderwijs

Passend onderwijs voor elk kind. Dat was tien jaar geleden het uitgangspunt van een nieuwe wet. Minder uitval door meer en betere ondersteuning op de gewone scholen en op termijn afbouw van het speciaal onderwijs. Dat doel is nog lang niet binnen handbereik. Wachtlijsten en personeelsgebrek in jeugdzorg en onderwijs helpen niet mee.

Door: Barbara Schreuders

Vrijdag 10 mei publiceerde het Ministerie van Onderwijs nieuwe cijfers van het aantal thuiszitters, dat vorig schooljaar niet of slechts gedeeltelijk op school zat. De trend is dat dat er elk jaar niet minder maar meer zijn.

Nog steeds zijn er veel kinderen die geen of weinig (passend) onderwijs krijgen. In Argos de complexe werkelijkheid van een prachtig ideaal. Jongeren, ouders, scholen en gemeenten over de hobbelige weg naar inclusiever onderwijs.

Abonneer je op Argos-podcast

De tweewekelijkse aflevering van Argos is ook te beluisteren via verschillende podcast-apps. NPO LuisterSpotify ► Google Podcast ► Radio 1-app

journalist Barbara over de uitzending

sprekers

Cathalijne Dortmans

Wethouder Zorg, Jeugd en Onderwijs in Helmond en voorzitter van de commissie Zorg,  Jeugd en Onderwijs van de Vereniging van Nederlandse gemeenten

Stans Goudsmit

Kinderombudsvrouw Rotterdam en omstreken

Karin Kooreman

Regio-coördinator Oudervereniging Balans

Jetta Spaanenburg

Directeur-bestuurder Samenwerkingsverband PO -Utrecht en voorzitter van het Netwerk Leidinggevenden Passend Onderwijs

Elize Jong

Basisschooldirecteur Onze Amsterdamse School

Roos (15 jaar)

 

 

Maaike (21 jaar)

 

 

Tommy (18 jaar)

 

 

Barbara Schreuders

Onderzoeksjournalist Argos

 

achtergrond

Tommy ging tien jaar lang niet naar school: ‘Ze konden me niet de zorg bieden die ik nodig had’

Voor veel kinderen zit de weg naar passend onderwijs vol met hobbels. Zo ook voor de nu achttienjarige Tommy. Hij kreeg in groep vier de diagnose autisme. Na de overstap naar het speciaal onderwijs, bleek hij ook daar niet op zijn plek te zijn. Tien jaar lang was hij op verschillende scholen ingeschreven en ging hij naar dagbesteding. Maar meestal zat hij thuis. “Ik had constant het idee dat ik moest overleven. Ik viel emotioneel helemaal uit elkaar.”

Passend onderwijs voor elk kind: ‘Waarom lukt het de ene school wel en de andere niet?’

Een passende plek op school dichtbij huis voor elk kind. Dat was de belofte van de Wet passend onderwijs die in 2014 werd ingevoerd. Tien jaar later stijgt het aantal ‘thuiszitters’ echter nog steeds. ‘Het passend maken van het onderwijs is mislukt’, zegt Joli Luijckx van Oudervereniging Balans. De organisatie heeft 2024 omgedoopt in ‘Het jaar van de thuiszitters’. ‘Ouders zijn al wakker, nu de verantwoordelijken voor het onderwijssysteem nog’.

Kinderombudsman luidt de noodklok: 'Te veel kinderen thuis zonder passend onderwijs'

Niet alle leerplichtige kinderen passen naadloos in het Nederlandse onderwijssysteem. Niemand weet precies om hoeveel minderjarigen het gaat, maar het aantal ‘thuiszitters’ groeit. In 2023 waren dat er minstens 20.000, schat oudervereniging Balans. Terwijl tien jaar geleden de Wet Passend Onderwijs werd ingevoerd met als doel: alle kinderen weer samen naar school, lijkt dit verder weg dan ooit.

Geen school voor mijn kind

Argos TV

Steeds meer ouders kiezen voor een vrijstelling van de leerplicht op basis van hun levensovertuiging. Kinderen gaan dan niet naar school en niemand weet of ze nog onderwijs krijgen of hoe het met ze gaat. Leerplichtconsulenten door het hele land maken zich zorgen over de ontwikkeling van deze kinderen.

Zorgen bij leerplichtambtenaren om stijgende groep niet-schoolgaande kinderen

Leerplichtconsulenten door het hele land maken zich zorgen over de ontwikkeling van kinderen die niet naar school gaan met een vrijstelling van de leerplicht, op basis van het geloof of denkrichting van hun ouders (artikel 5b lpw). Dit aantal is de afgelopen jaren namelijk flink toegenomen. Van 575 kinderen in schooljaar 2013-2014 tot 1771 kinderen in 2021-2022.