De Nederlandse politie handelt per jaar gemiddeld 280.000 verdachten van een misdrijf af. Het merendeel van deze verdachten wordt -na de aanhouding – ingesloten in een politiecel ten behoeve van het opsporingsonderzoek. De medewerkers van de politie zijn zich terdege bewust van hun verantwoordelijkheid m.b.t  de welzijn en gezondheid van deze verdachten die volgens de wet van hun vrijheid zijn beroofd. In de incidentele (trieste) gevallen dat een arrestant in een politiecomplex overlijdt, vindt altijd onafhankelijk onderzoek plaats door de rijksrecherche. Op basis van dit onderzoekt beoordeelt het Openbaar Ministerie of er sprake is van een zorgvuldig handelen van de betrokken politiemedewerkers.

Het is een feit dat een deel van deze verdachten bij hun insluiting onder invloed van drank of drugs verkeren of dat er andere medische zaken aan de orde zijn. Dit leidt soms tot onbeheersbaar gedrag in de cel waardoor politiemensen vanuit het belang van de veiligheid van de persoon zelf of de politiemedewerkers moeten ingrijpen.

De politie heeft als frontlinieorganisatie als eerste contact met personen die extreem en onvoorspelbaar gedrag vertonen. Hulp van een arts is dan vaak niet onmiddellijk voorhanden.  Voor de veiligheid van politiepersoneel en van de betrokkene is het in sommige gevallen van belang dat een overmacht wordt ingezet tegen dergelijke personen. Voorbeeld zijn de mensen met een GHB-intoxificatie. Niet ingrijpen kan minstens zo ernstige potentiële gevolgen met zich meebrengen (bijvoorbeeld met het hoofd tegen de muur lopen tot de dood erop volgt).

Het is vanzelfsprekend dat de politie direct hulp verleent als arrestanten in medische of psychische nood verkeren. De politie hanteert daarbij als basisprincipe dat het beoordelen van een dergelijke situatie tot de competentie van een arts behoort en dat zo snel als mogelijk de hulp van medisch geschoold personeel wordt ingeroepen.

Omdat de ambtsinstructie beperkte eisen stelt voor de gevallen waarin een arts geconsulteerd wordt, heeft de politie zelf strengere interne eisen opgesteld. In de voorschriften is opgenomen dat bij elke insluiting met medische indicatie een arts moet worden gewaarschuwd. De arts beoordeelt zelf of hij ook daadwerkelijk de patiënt bezoekt. Medische indicatie wordt daarbij breed opgevat, dus niet alleen drugs- of alcoholgebruik maar ook tekenen van dementie, verward gedrag of suikerziekte. De praktijk  is dat vaak uit voorzorg contact met een arts wordt opgenomen. Personen die op basis van de inschatting van de arts niet in een politiecel thuishoren, worden zo spoedig als mogelijk overgedragen aan een organisatie die de benodigde zorg kan leveren.

Voor de insluiting van minderjarigen stelt de politie stelt nog strengere eisen aan zijn medewerkers. Als een minderjarige met gedragscomplicaties in verzekering wordt gesteld en/of de nacht in een politiecel moet doorbrengen wordt de arts altijd actief geïnformeerd.

De politie deelt de mening dat bij overbrenging van een politiebureau naar een Penitentiaire inrichting een adequate overdracht van medische gegevens een voorwaarde is om voldoende en juiste zorg te geven. Het medische beroepsgeheim staat dit niet altijd toe. Op dit moment onderzoekt de politie samen met de Dienst Justitiële inrichtingen naar mogelijkheden om dit proces te verbeteren.

Cijfers
Zoals eerder aangegeven, is het niet mogelijk om op zo’n korte termijn deze informatie uitgesplitst boven tafel te krijgen. Argos heeft in 2010 een vergelijkbaar WOB verzoek  gedaan, op grond waarvan  aan Argos gegevens over overlijden in detentie zijn verstrekt. Een groot deel van de gevraagde informatie zouden jullie dus zelf nog moeten hebben. Gezien de korte termijn moet hier nu naar verwezen worden.

Algemene reactie op de vragen en geschetste beeld
Het algemene beeld is dat aan justitiabelen in Nederland verantwoorde medische zorg wordt verleend. De overdracht van (medische) gegevens binnen de keten, zorgvuldige dossieropbouw, screening en de kwaliteit van het personeel zijn belangrijke voorwaarden voor het leveren van goede zorg.  DJI hanteert bij binnenkomst in een inrichting een zorgvuldige medische screening binnen 24 uur. In deze screening worden alle gedetineerden bevraagd op medische bijzonderheden Als daar aanleiding voor is, wordt informatie opgevraagd bij eerdere zorgverleners (bijvoorbeeld ten tijde van ophouding bij de politie). Hiervoor zijn heldere werkprocessen en uitvoeringsprotocollen beschikbaar. Daarnaast wordt op dit moment het Elektronisch Patiënten Dossier ingevoerd bij de DJI-inrichtingen, wat de kwaliteit en integraliteit van de medische dossiervoering ten goede zal komen.

De correcte uitwisseling van medische informatie is proces dat continue aandacht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft.