Dit schrijft staatssecretaris Van Rijn in een brief aan de Tweede Kamer. De toenmalige leidinggevende realiseert zich volgens Van Rijn ‘dat zij met het verzoek tot het terughalen van mails een te zware conclusie heeft getrokken’.

De Tweede Kamer vroeg de staatssecretaris vorige week om een feitenrelaas naar aanleiding van een uitzending van Argos, waarin duidelijk werd dat VWS moedwillig correspondentie met de gemeente Utrecht heeft verwijderd over inzet van zogeheten mystery guests bij de controle op de naleving van de Drank- en Horecawet. De Kamer wil daarover binnenkort met Van Rijn in debat.

‘Alles overziend constateer ik dat er een verzoek vanuit VWS is gedaan om mails te verwijderen om een eventueel ontstaan onterecht beeld te corrigeren’, schrijft Van Rijn. ‘Dit is niet de manier waarop VWS wil werken.’

In de Argos-uitzending gaf een voormalig ambtenaar van VWS toe dat hij in opdracht van zijn management team diverse mails heeft verwijderd waarin de inzet van mystery guests in Utrecht wordt besproken. Hij vertelde dat hij ook aan de gemeente Utrecht en het ministerie van VenJ had gevraagd om de mails te verwijderen. Het vroegtijdig vernietigen van ambtelijke stukken is in gevallen als deze strijdig met de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en de Archiefwet.

Volgens Van Rijn had de toenmalige leidinggevende opdracht gegeven tot het terughalen van de mails, om te voorkomen dat een ‘misverstand’ zou ontstaan. De leidinggevende was van mening, schrijft Van Rijn, dat de betreffende ambtenaar ‘zonder mandaat gehandeld had’ door bij de gemeente Utrecht de indruk te wekken dat het plan om mystery guests in te zetten informeel aan de staatssecretaris kon worden voorgelegd. Ook zou Utrecht er ten onrechte van uit zijn gegaan ‘dat afspraken gemaakt konden worden over een reactie (van de staatssecretaris – red.) op eventuele vragen’.

Dit moest volgens de leidinggevende worden rechtgezet. ‘Zij heeft daarop de medewerker gevraagd eventuele mailwisseling hierover terug te halen, zodat hierover geen enkel misverstand zou kunnen bestaan of ontstaan’, schrijft Van Rijn. ‘De exacte bewoordingen waarin dit is gebeurd, kan zij zich niet exact herinneren.’

Eerder meldde het ministerie van VWS nog op vragen van Argos dat de leidinggevende slechts opdracht aan de ambtenaar had gegeven om ‘de situatie te corrigeren’ – zonder dit te willen toelichten. Andere media tekenden uit de mond van VWS-woordvoerders op dat de ambtenaar de opdracht van zijn leidinggevende verkeerd had begrepen en ‘op eigen houtje’ had besloten om mails te vernietigen. ‘Het ministerie zou daar niets van af hebben geweten’, schreef de Volkskrant.

Dat blijkt nu toch anders te liggen. De ambtenaar handelde wel degelijk in opdracht van zijn meerderen. Van Rijn schrijft weliswaar niet letterlijk dat de leidinggevende opdracht gaf om mails te vernietigen. Maar met de term ‘het terughalen van mails’ kan weinig anders worden bedoeld. Terughalen van verstuurde mails is technisch immers vrijwel onmogelijk. De toenmalige leidinggevende is momenteel plaatsvervangend directeur-generaal op het ministerie van Infrastructuur en Milieu.