Gemeenten: opheldering over veiligheid munitiedepots

Burgemeester Joeri Minses van Alphen-Chaam heeft in een brief aan minister Ank Bijleveld van Defensie ‘zeer dringend om volstrekte duidelijkheid’ over munitiepark Alphen gevraagd. ‘Als burgemeester draag ik verantwoordelijkheid voor de veiligheid van onze inwoners. Ik vind de situatie die blijkt uit de door Argos openbaar gemaakte jaarverslagen onacceptabel’. 

In een eerste antwoord aan de burgemeester laat plaatsvervangend commandant der strijdkrachten Onno Eichelsheim weten dat er in Alphen ‘sprake is van een gecontroleerde veiligheidssituatie’. De meeste overtredingen die vorig jaar zijn geconstateerd zouden zijn verholpen. Eichelsheim nodigt de burgemeester verder uit voor een bezoek aan het munitiecomplex. 

Burgemeester Theo Segers van Staphorst heeft ook contact opgenomen met Defensie. ‘Mijn verbazing is net zo groot als die van u’, antwoordt hij op vragen van gemeenteraadslid Genevive Compagner (CDA). ‘Ik heb even de neiging gehad om de minister zelf maar even te appen’. Segers zegt dat hij niet alleen verbaasd, maar ook een beetje boos is. Als houder van de veiligheidsportefeuille had hij naar eigen zeggen ‘goed gekeken’ naar het munitiecomplex van Staphorst. ‘Aan alle kanten is toen aan mij bezworen dat het allemaal meevalt en dat ik mij geen zorgen hoef te maken’. 

Defensie laat in een reactie weten dat het ministerie ‘in overleg is met de verschillende gemeentes hoe de omwonenden van de complexen kunnen worden geïnformeerd’.

Uit jaarverslagen van het Korps Militaire Controleurs Gevaarlijke Stoffen blijkt dat er bij de opslag van munitie veel fout gaat. Bij 55 controles werden in 2018 op 32 plekken fouten geconstateerd. Dat betekent dat het maar in 42 procent van de controles goed gaat. Dat is ver beneden het streefcijfer van minimaal 85 procent. 

Op munitiecomplexen in Veenhuizen, Ruinen, Staphorst, Coevorden en Alphen zijn er volgens de commandant van het KMCGS ‘zeer veel’ overtredingen. Dit zijn locaties die vallen onder het Defensie Munitiebedrijf. In opslagbunkers ligt bijvoorbeeld meer munitie dan volgens de vergunning is toegestaan. Ook liggen er munitiesoorten samen opgeslagen waarvan het verboden is om ze in combinatie te bewaren. 

‘Beide situaties vormen een groot risico voor de opslaglocatie en de omgeving’, volgens de commandant. Hij wijst erop dat het KMCGS dit soort overtredingen altijd meteen laat herstellen, maar dat er desondanks steeds nieuwe bijkomen. Het is niet duidelijk in welke munitiedepots er welke tekortkomingen zijn. Een oud-medewerker van het munitiedepot in Alphen vertelde afgelopen weekeinde aan Brabants Dagblad dat het ook in zijn tijd fout ging met de opslag.

Ook in de gemeenteraden van Noordenveld en Coevorden zijn er zorgen. Raadslid Jerry Stoker van de lokale Coevordense partij PAC (Progressief Accoord Coevorden) heeft liefst 34 vragen gesteld. Hij vraagt het gemeentebestuur haar ‘zorg en verontwaardiging’ kenbaar te maken aan Defensie. In een reactie laat de gemeente Coevorden weten: ‘We hebben als gemeente geen rol rondom de vergunning. De vergunning is geheim, wij hebben geen idee. Naar aanleiding van de berichtgeving en vragen uit de gemeenteraad hebben we contact opgenomen met Defensie.’

In Noordenveld, waar het munitiecomplex Veenhuizen ligt, hebben de partijen VVD, Gemeentebelangen en Lijst Groen Noordenveld vragen gesteld. Gemeentebelangen ‘maakt zich zorgen over het welzijn van de medewerkers en de omgeving’. Volgens burgemeester Klaas Smid van Noordenveld heeft de commandant van het Defensie Munitiebedrijf in een eerste gesprek gezegd ‘dat er geen sprake is van een acuut onveilige situatie’.

De landelijke politiek stelt eveneens vragen. ‘Opnieuw blijkt dat veiligheid van militair personeel en omwonenden in de (verre) omgeving of toevallige passanten van opslag of vervoer van munitie en of wapens, risico’s lopen omdat Defensie niet voldoet aan de regels’, zegt Tweede Kamerlid Sadet Karabulut van de SP. 

‘Dat is niet alleen een mentaliteitskwestie, het is ook een zaak van beleid. De staatssecretaris heeft aangegeven dat er tekort is aan bekwaam munitiepersoneel. Dat is onverantwoordelijk.’ De SP-fractie wil daarom ‘rigoureuze maatregelen’: eerst moeten er voldoende munitiedeskundigen zijn, voordat een volgende aanschaf voor grote wapensystemen wordt ondernomen. 

Karabulut laat weten dat ze het onderwerp aan de kaak gaat stellen in de Tweede Kamer.