Onderzoek naar machtsmisbruik politieafdelingen

Een woordvoerder van de politie heeft dat vrijdag aan Argos laten weten. De Inspectie Justitie en Veiligheid doet het onderzoek op verzoek van de korpsleiding van de nationale politie, na overleg met minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid. Ook bekijkt adviesbureau KPMG de interne cultuur.

De Inspectie Justitie en Veiligheid maakte dinsdag al bekend een ‘oriënterend onderzoek’ te gaan doen ‘naar de werkwijze en de onderlinge verhoudingen’. De precieze invulling was nog onduidelijk. 

Argos berichtte begin november over misstanden bij het Team Criminele Inlichtingen (TCI) bij de Landelijke Eenheid. Deze heimelijk opererende en afgeschermde afdeling spreekt met informanten die kennis hebben over criminele organisaties. Liefst veertien teamleden hadden een klacht ingediend tegen hun leidinggevenden. Ze storen zich aan de manier van leidinggeven en spreken van een verziekte werksfeer. 

Uit gesprekken met betrokkenen en inzage in interne documenten bleek dat er bij het TCI al langere tijd problemen zijn. Leidinggevenden zouden misstanden hebben afgedekt en elkaar de hand boven het hoofd hebben gehouden. Ook klinkt het dat klachten niet zijn opgepakt en problemen niet opgelost, met verstoorde verhoudingen en wantrouwen tot gevolg. De gewelddadige dood van twee informanten is een van de kwesties. Hoewel dit al eerder is onderzocht, is de vrees niet weggenomen dat hier mogelijk fouten door de politie aan vooraf zijn gegaan.

Naar aanleiding van de klachten was er al een disciplinair onderzoek ingesteld naar drie medewerkers van het TCI, onder wie twee leidinggevenden. Deze onderzoeken zijn naar verwachting in maart afgerond. Na de publicaties van Argos werden er door NRC Handelsblad meer problemen gemeld, bij het Landelijk Internationaal Rechtshulp Centrum  (LIRC). TCI en LIRC vallen beide onder de Dienst Landelijke Informatieorganisatie (DLIO) van de Landelijke Eenheid.

Het inspectieonderzoek gaat overigens niet alleen over de Dienst Landelijke Informatieorganisatie (DLIO), maar ook over de Dienst Landelijke Operationele Samenwerking (DLOS): weer een ander onderdeel van de Landelijke Eenheid. Bij DLOS zijn volgens de woordvoerder vergelijkbare signalen over misstanden binnengekomen over de afdeling Afgeschermde Operaties. Hier houdt men zich bijvoorbeeld bezig met werken onder dekmantel en getuigenbescherming. 

Behalve het lopende disciplinaire onderzoek door de afdeling Veiligheid, Integriteit en Klachten (VIK) en het onderzoek door de inspectie komt er ook nog ‘cultuuronderzoek’ door adviesorganisatie KPMG binnen de gehele dienst DLIO. Dit moet uitwijzen of er sprake is van ‘ongewenst en ontoelaatbaar gedrag’ en of de ‘huidige cultuur bijdraagt aan het ontstaan en voortduren van dit gedrag’.