De Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland (RMMN), een landelijke organisatie die zegt zeventig moskeeën te vertegenwoordigen, blijkt niet te worden gesteund door de Nederlands-Marokkaanse moslimgemeenschap. Twee van de vier koepelorganisaties die zouden zijn aangesloten bij de RMMN, ontkennen lid te zijn, één koepel wist geen enkel lid te benoemen en één koepel lijkt niet te bestaan.

De RMMN speelt een prominente rol in actuele kwesties. Vicevoorzitter en woordvoerder Saïd Bouharrou wordt regelmatig in de media opgevoerd als vertegenwoordiger van de Nederlandse moslimgemeenschap. Na de tramaanslag in Utrecht in maart vorig jaar meldde Bouharrou tegenover de NOS dat er in de buurt van een moskee geschoten zou zijn en riep hij moskeeën op tot extra veiligheidsmaatregelen om geweld tegen de moslimgemeenschap te voorkomen. Afgelopen week riep de RMMN Marokkaanse moskeeën op om de veiligheidsadviezen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) te volgen om besmetting met het nieuwe coronavirus te voorkomen. 

Ook in politiek Den Haag is Bouharrou een bekend gezicht. Onlangs werd hij verhoord door de parlementaire onderzoekscommissie over de ongewenste invloed op moskeeën vanuit extreem-orthodoxe landen. Bouharrou onderschreef toen de bevindingen van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) dat salafistische opvattingen zich op deze manier binnen Marokkaanse moskeeën in Nederland verspreiden.

De RMMN lijkt recht van spreken te hebben, want volgens de website zijn er vier koepelorganisaties voor moskeeën aangesloten. Maar Yassin Abouyaala, secretaris bij de Marokkaanse Moskeeën Unie Midden Nederland, één van die organisaties, laat Argos weten geen lid zijn van de RMMN. 

‘We werden in 2005 benaderd door de RMMN om een landelijke koepelorganisatie te starten. We hebben vervolgens een aantal jaar contact gehad met de oprichters, maar na een paar vergaderingen verwaterde het contact.’ Abouyaala is het er dan ook niet mee eens om zijn eigen koepel op de site van RMMN terug te zien. ‘Dat klopt niet. We proberen de unie al lange tijd op te heffen en zijn al jaren niet meer actief. Doordat wij worden genoemd als onderdeel van hen worden er in Den Haag beslissingen genomen die niet voortkomen uit wat de gemeenschap wil.’

'laatste contact was 10 jaar geleden'

Saadane Bouchaib, ex-voorzitter van de Limburgse Islamitische Raad (LIR), herkent zich in het verhaal van Abouyaala. ‘We hebben de raad in dezelfde tijd opgericht als de RMMN. Omdat we ons graag wilden verenigingen hebben we ons bij hen aangesloten.’ Ook deze samenwerking was van korte duur. ‘We hebben een aantal keer met de RMMN vergaderd, maar het laatste contact was zo’n tien jaar geleden.’ 

Mohamed Salihi, voorzitter van de Stichting Unie van Marokkaanse Moskeeën in Amsterdam en Omstreken en secretaris bij RMMN, zegt bij navraag niet te weten hoeveel moskeeën er zijn die bij de Amsterdamse organisatie zijn aangesloten. ‘Ik weet het niet precies. Op dit moment ga ik daar niks over zeggen. Ik zou dan de moskeeën moeten bellen om te vragen of zij nog lid zijn.’ Volgens Salihi is het probleem vooral dat de moskeeën zich nooit laten uitschrijven bij de koepelorganisaties. ‘We hebben wel een lijst met moskeeën die zich in het begin hebben aangesloten. Die hebben zich inmiddels teruggetrokken, maar ons dit nooit laten weten.’

De vierde aangesloten koepel zou de Raad van Marokkaanse Moskeeën in Utrecht en Omgeving zijn. Die is niet bereikbaar voor een reactie. Deze Raad blijkt niet ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, hoewel de statuten van de RMMN dat wel vereisen.

Vastgoedzaak

Naast het RMMN beheert Said Bouharrou nog een aantal andere verenigingen en bedrijven. De Limburger deed onderzoek naar de bedrijfswerkzaamheden van Bouharrou, en concludeerde dat hij al jaren verdachte is in een strafonderzoek naar witwassen en hypotheekfraude. In 2017 schreef de krant opnieuw over de zaak, nadat hij met het projectontwikkelingsbedrijf Gelasius, waarover hij destijds de leiding had, een hotel wilde openen in een voormalig klooster. Voor dit project werd geen vergunning uitgegeven, nadat integriteitsbureau Bibob na onderzoek concludeerde dat het project mogelijk met crimineel geld zou zijn gefinancierd. 

'Veel woede bij moskeebesturen'

De RMMN benaderde de afgelopen jaren naast de vermeldde koepels ook andere moskeebestuurders. ‘Bouharrou en de voorzitter, Yahia Bouyafa, zijn in 2017 op eigen initiatief bij ons langs geweest. We hebben ze toen allerlei vragen gesteld, maar daar kregen we geen duidelijk antwoord op’, vertelt Moussa Aynaou, secretaris van de Samenwerkende Moskeebesturen Brabant en Zeeland. ‘Omdat we wilden weten met wie we te maken hadden, hebben we in 2018 per brief om duidelijkheid gevraagd. Sindsdien trekken we aan een dood paard.’ Op de brief, waarin Aynaou vroeg om openheid over de vertegenwoordigde moskeeën, organisatiestructuur en bijeenkomsten, kwam nooit reactie. Aynaou is van mening dat het optreden van Bouharrou nadelig is voor bestaande moskeekoepels. ‘Alles wat de legitieme koepels doen wordt niet opgepakt door de overheid, omdat zij ervan uitgaan dat er één persoon is die de moslimgemeenschap vertegenwoordigt. Het is wel een serieuze zaak, er is heel veel woede bij bij veel moskeebesturen en koepels. Soms heeft Bouharrou gelijk, maar vaak is het toch zaak om eerst met elkaar te overleggen over actuele kwesties en dan pas naar buiten te komen met een gezamenlijk bericht.’

Yahia Bouyafa 

Begin maart ontstond er ophef over de voorzitter van de RMMN, Yahia Bouyafa, nadat De Telegraaf berichtte dat een antisemitische mail van Bouyafa was opgedoken. In de mail, die zou dateren uit 2014, zou Bouyafa steun hebben betuigd aan terreurgroep Hamas. 

Bij navraag weigert Bouharrou de bij de RMMN aangesloten moskeeën te noemen. ‘Ik noem geen namen, dat doe ik niet. De koepels op de website zijn aangesloten, maar het zou kunnen dat de moskeeën die daaronder vallen niet weten dat ze lid zijn.’ Volgens Bouharrou zijn er, in tegenstelling tot wat de moskeekoepels vertellen, wel vergaderingen georganiseerd. ‘De moskeekoepels zijn alleen allemaal niet zo actief als ze horen te zijn, ze komen niet even vaak.’ Zijn rol als woordvoerder relativeert Bouharrou. ‘Ik word vaak door de media gebeld en geef dan gewoon antwoord. Maar ik doe dit niet namens alle moskeeën.’

Rectificatie: In een eerdere versie van dit artikel werd Aissa Zanzen vermeld, ex-voorzitter van de Stichting Unie van Marokkaanse Moskeeën in Amsterdam en Omstreken (SUMMAO). Later bleek dat Zanzen echter al een aantal jaar niet meer met de organisatie verbonden is en ook geen kennis heeft over de samenwerking tussen SUMMAO met RMMN.  

 

Meer nieuws van Argos