Het ministerie van Defensie wilde ‘maximale afstand’ tussen minister Hennis van VVD en het boek ‘De brandende kampongs van generaal Spoor’ van historicus Rémy Limpach. Uit angst voor imagoschade oefende Defensie in 2016 invloed uit op de presentatie van de studie naar het Nederlandse militaire optreden in voormalig Nederlands-Indië. Ook eiste de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht voorinzage in het boek. Dat zegt Piet Kamphuis, oud-directeur van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) in de aflevering van zondag 17 november.

In zijn boek toont Limpach aan dat Nederlandse militairen op grote schaal extreem geweld gebruikten tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945 – 1949). Een conclusie die haaks staat op het regeringsstandpunt. Limpach promoveerde op zijn onderzoek in 2015 in Zwitserland.

Historicus Rémy Limpach

Twee jaar later werkt Limpach bij het NIMH, een onderdeel van Defensie, en wordt zijn proefschrift als boek uitgegeven. De directeur van het instituut, Piet Kamphuis, waarschuwt in mei 2016 de commandant der strijdkrachten, generaal Tom Middendorp, voor de politieke ophef die het boek bij verschijnen zal veroorzaken.

Defensie stelt daarop een ambtelijke commissie in die de publicatie van Limpachs boek gaat ‘begeleiden’. De directeur van het NIMH wordt in augustus 2016  bij de commissie ‘ontboden’. Kamphuis: “De commissie concludeerde dat het voor de minister van Defensie het beste was om maximale afstand tot het boek te hebben. Met het oog op de veteranen mocht niet de indruk worden gewekt dat Defensie achter het boek stond.”

Zo min mogelijk geüniformeerde militairen

De brandende kampongs van generaal Spoor wordt op 29 september 2016 gepresenteerd in perscentrum Nieuwspoort. Gasten zijn uitgenodigd door uitgeverij Boom. Kamphuis: “Defensie besloot dat niet de directeur van het NIMH, maar de uitgeverij de gasten moest uitnodigen. Of de directeur van het NIMH èn de uitgever.”

Volgens Kamphuis wilde Defensie zo min mogelijk geüniformeerde militairen bij de presentatie van het boek. Kamphuis: “Men wilde voorkomen dat wat toen in Indië is gebeurd een negatief effect zou hebben op het imago van de krijgsmacht van nu. Dat betekent dat ik tegen een aantal collega's die ik altijd uitnodigde voor een boekpresentatie over Indië, zoals de directeur van Bronbeek, heb gezegd: 'Sorry. Deze keer niet, vrienden.'"

Zorg voor de Indië-veteranen

Volgens Kamphuis is hij binnen Defensie herhaaldelijk om voorinzage gevraagd, maar heeft hij dat geweigerd. “Pas toen de drukpers liep, heb ik een drukproef verstrekt aan Defensie.” De voorinzage werd gevraagd door de toenmalige Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht, generaal Bart Hoitink. Hij laat bij monde van Defensie weten om voorinzage te hebben gevraagd omdat hij vragen verwachte van Indië-veteranen. 

Rémy Limpach zegt pas achteraf van de begeleidingscommissie te hebben gehoord. Over de verzoeken om voorinzage "zeg ik liever niks".

Het ministerie van Defensie zegt tegen Medialogica dat het heeft gehandeld uit zorg voor de Indië-veteranen. Het imago van de huidige krijgsmacht heeft ‘niet echt’ een rol gespeeld. 

Medialogica over Rawagede

De brandende kampongs van generaal Spoor was voor de regering in december 2016 aanleiding om verder historisch onderzoek naar de dekolonisatie van Indonesië te financieren. Dat onderzoek door het Niod, KITLV en NIMH loopt nog. 

Meer afleveringen Medialogica