Tijdens een interview op het virtuele ‘I Will Vote’-festival struikelt presidentskandidaat Joe Biden over zijn woorden. “Nog vier jaar George…”, horen we hem zeggen. Op sociale media wordt het fragment losgeknipt en geroepen dat Biden de zittende president Trump verwart met voormalig president George W. Bush. Bij het delen wordt een belangrijk detail niet genoemd: de interviewer heet ook George.

Het is dus niet hard te maken dat Biden echt Trump verwisselt met Bush. Hij verspreekt zich en noemt de verkeerde naam. Dat kan echter ook de interviewer George zijn geweest. Maar op sociale media krijgt het geknipte fragment van enkele seconden een nieuw doel: aantonen dat kandidaat Biden geestelijk niet in staat is om als president te functioneren. Hij wordt dement, seniel en verward genoemd. Trump gebruikt het fragment in zijn voordeel.

Researcher Ruth Nederveen is op het moment bezig met een Medialogica-uitzending. Haar valt de tweet van Wierd Duk op: “Mijn eerste gedachte was: Ik zie dat het filmpje heel kort geknipt is, klopt dat wel? Wanneer je in Google ‘Trump George’ intypt, kom je gelijk bij de complete uitzending. Als je de hele video bekijkt, zie je dat de interviewer George heet. Als Biden het over George W. Bush zou hebben, weet ik niet of hij enkel de voornaam zou uitspreken, wellicht zijn hele naam of enkel de achternaam."

“Four more years of George uh...George eh, he eh going to find ourselves in a position if Trump gets elected, we are going to be in a different world.”

Nederlandse media laten context weg

De verspreking komt op verschillende (nieuws)websites terecht. Wat opvalt, is dat niemand de context - namelijk dat het interview wordt gedaan door een man genaamd George Lopez - benoemt.

Telegraaf kopt met ‘Biden flink de mist in: ‘Nog eens vier jaar George’’ en schrijft: ‘De Democratische presidentskandidaat lijkt even vergeten te zijn wie zijn tegenstander is.’ Het fragment komt in een liveblog van RTL Nieuws, zij voegen later op de website wel een zinnetje toe: ‘Biden stamelde mogelijk omdat de vraag werd gesteld door acteur George Lopez.’

De online redactie van RTL Nieuws reageert: "Wij zijn in eerste instantie afgegaan zijn op het korte fragment. Later hebben we het hele fragment bekeken waaruit bleek dat de context toch anders lag. En daarop hebben wij het aangepast zoals het nu is."

Worstelen met Q

Twee dagen na de Amerikaanse verkiezingen - op donderdagavond 5 november- besteedt Medialogica aandacht aan de opkomst van de complotbeweging QAnon. 

Klik op 'open' voor meer informatie

Wat begon als een verdwaalde boodschap over de aanstaande aanhouding van Hillary Clinton op het obscure internetforum 4chan, is uitgegroeid tot een wereldwijde beweging met honderdduizenden volgers. QAnon-aanhangers geloven in een deep state complot waar president Trump tegen strijdt. Maar ook in een pedofielennetwerk gerund door hooggeplaatste politici en beroemdheden. Daarnaast koesteren zij een groot wantrouwen tegen de traditionele media. 

Medialogica over hoe een spel in de krochten van het internet uitgroeit tot een beweging die zich buiten de Verenigde Staten verspreidt en óók Nederland bereikt. Over de dilemma’s waar journalisten mee worstelen. Want hoeveel aandacht verdient de beweging? Maakt berichtgeving de aanhang juist niet groter? En wat is de invloed van de complottheorie op de verkiezingscampagne?

Donderdag 5 november om 22:25 op NPO 2

Talkshow M

Op maandagavond wordt het fragment bij Talkshow M vertoond en voorgelegd aan de tafelgasten. Kustaw Bessems merkt op dat Biden een stotteraar is. “Daardoor schijnt hij met veel namen moeite te hebben. Misschien zien we hier niet de volledige aftakeling van de mogelijk volgende Amerikaanse president.”

Sven Kockelmann zegt: “Opvallend is het wel. Als je toch al onder vuur ligt als ‘sleepy joe’, is dit niet het gelukkigste moment uit de campagne.” Nergens komt ter sprake hoe de interviewer heet.

De opening van Talkshow M wordt geschreven door een apart team, dat losstaat van de redactie. Zij reageren: “We wisten dat de interviewer George heet. De context van vraag en antwoord wijst er in onze interpretatie niet op dat Biden zich vergist met betrekking tot de interviewer. We hebben dus het langere fragment bekeken dan dat wat nu op internet rondgaat.”

Zwartmaken hoort erbij

Nederveen: “Ik vind het verbazingwekkend dat Nederlandse journalisten deze context er niet bij plaatsen. Tijdens de Amerikaanse verkiezingen is het zwartmaken van je tegenstander heel normaal. Dat journalisten in ons land het zo overnemen, vond ik zeer opvallend.”