Multimiljonair Kees Koolen zegt de grootste koeienboer ter wereld te willen worden. Hij lijkt vooral in landbouwgrond te beleggen. De Rabobank en de Bond van Landpachters zien een toename van investeerders op de markt voor landbouwgrond. ‘De prijzen schieten omhoog.’

Koolen verdiende als vroege investeerder en directeur van Booking.com miljoenen met de verkoop van de hotelboekingswebsite. Tegenwoordig investeert de multimiljonair een deel van zijn kapitaal in grond en melkveebedrijven in de Achterhoek.

Een plan voor een megaboerderij met ruim duizend koeien in het Gelderse Wichmond stuitte vanaf het begin op veel verzet. Uiteindelijk verkocht Koolen het bedrijf aan de buurt. In Steenderen, Barchem en Laag-Keppel kocht Koolen ook grond en boerenbedrijven. Omwonenden van die bedrijven tasten in het duister over de precieze bedoelingen van Koolen.

Hoge grondprijzen

Voorzitter Hans Meijer van de Bond van Landpachters en Eigen-Grondgebruikers (BLHB) begrijpt wel waarom de succesvolle ondernemer zijn miljoenen in landbouwgrond steekt. ‘Landbouwgrond is gewoon een hartstikke goede belegging. De beurs gaat op en neer en de prijzen van landbouwgrond gaan al decennialang stabiel omhoog.’

Op dit moment is de prijs van landbouwgrond in Nederland 60.000 tot 70.000 euro per hectare. Daarbij komt er relatief weinig grond op de markt: van de 1,8 miljoen hectare landbouwgrond in Nederland komt jaarlijks minder dan twee procent beschikbaar.

‘Door de lage rente de afgelopen jaren is landbouwgrond voor sommige investeerders een goede belegging’, zegt Marijn Dekkers, sectormanager melkveehouderij bij Rabobank. Net als Meijer ziet hij het aantal investeerders op de markt voor landbouwgrond toenemen. ‘We zien de laatste jaren een trend dat meer investeerders landbouwgrond kopen, maar het gaat niet om enorme aantallen.’

Belastinggeld

Hans Meijer van de pachtersbond vreest de komst van investeerders zoals Koolen op de markt voor landbouwgrond. Het heeft tot gevolg dat boeren hoge prijzen voor grond betalen. Tegelijkertijd hebben agrariërs er meer van nodig om duurzaam en diervriendelijk te boeren.

Volgens Dekkers van de Rabobank is ruim 60 procent van de grond voor melkveehouderijen in Nederland in handen van de boeren zelf. De rest is in pacht. De laatste tien jaar is het aantal kortdurende pachtcontracten explosief gestegen. Deze vorm van pacht biedt minder zekerheid aan de boer. De grondeigenaar mag zelf de pachtprijs bepalen en Meijer ziet dat boeren daardoor meer voor de huur van grond betalen: ‘Je ziet daar hetzelfde als bij de verhuur van woningen: er zijn meer vragers dan aanbieders. Die kunnen makkelijk tegen elkaar uitgespeeld worden. Degene die de grond heeft, is de baas.’

Daar komt bij dat de overheid zelf ook grond nodig heeft voor de bouw van woningen, zonneparken en meer ruimte voor natuur. Het kabinet ziet de sleutel van de aanpak van het stikstofprobleem in het opkopen van boerenbedrijven dichtbij kwetsbare natuurgebieden. Volgens Meijer gaat de overheid – en dus de belastingbetaler – het voelen in de portemonnee als investeerders zich op de grondmarkt mengen. ‘De overheid gaat van alles doen in die markt met belastinggeld. Dan moeten we natuurlijk niet hebben dat daar nog allerlei particulieren tussendoor fietsen en daar zelf hun voordeel proberen te zoeken. Dan betaalt de overheid altijd te veel.’

Belegger

Tegenover Argos wil Koolen niets kwijt over zijn beweegredenen en de status van zijn plannen. Zijn woordvoerder en grondverwerver Marcel Schiphorst laat hier wel iets over los. ‘Verbouwen is bijzaak voor Kees. Hij is een belegger’, meldt Schiphorst desgevraagd. ‘Grond is waardevast en hij vindt het gewoon heel prettig om de waarde onder zijn bedrijf op die manier veilig te stellen. Hij is van mening dat de euro’s op de bank onbetrouwbaarder zijn dan geld in grond.’

Reactie Rabobank

Rabobank gaf een uitgebreide reactie op onze vragen. Klik op 'Lees meer' om de volledige reactie van de bank te zien.

‘De prijs van landbouwgrond in Nederland is nu 60.000 euro per hectare, die is de laatste decennia gestegen. Door de lage rente de afgelopen jaren is landbouwgrond voor sommige investeerders een goede belegging. Daarbij is het een veilige belegging, want historisch is de waarde van grond nog altijd gestegen. We zien de laatste jaren een trend dat meer investeerders landbouwgrond kopen, maar het gaat niet om enorme aantallen. Er komt sowieso ook weinig grond op de markt: van de 1,8 miljoen hectare landbouwgrond in Nederland komt jaarlijks minder dan twee procent beschikbaar. Of een boer zijn of haar grond wil verkopen, is aan de ondernemer zelf. Rabobank heeft daarin een adviserende rol en daarbij staat een gezond verdienmodel voor de boer voorop. Sommige boeren houden de grond in eigen bezit als ze stoppen, om zo via pacht nog wat inkomen te houden of juist vanwege de sterke emotionele band omdat ze jarenlang een familiebedrijf op de grond hadden. Voor andere melkveehouders is het juist financieel uitdagend om vrijgekomen grond zelf aan te kopen en dan kan de aankoop door een investeerder wat lucht bieden. In totaal is in Nederland ruim 60 procent van de grond voor melkveehouderijen in handen van de boeren zelf, de rest is in pacht.’

bekijk ook