Argos
De bevoegdheden van Europol
Tachtig politieofficieren uit heel Europa zitten in een fort in Den Haag de misdaad te bestuderen. Maar blijft het bij studeren? Argos over de geruisloze uitbreiding van de bevoegdheden van het nieuwe Europese politieapparaat Europol. En niemand die controle uitoefent.
----------
Inleidende teksten:
Tekst 1
Het is woensdag 15 maart. Feest bij de politieorganisatie Europol in Den Haag. Feest ter gelegenheid van de officiële overdracht van het gebouw aan de Europese Unie.
Europol is de nieuwe Europese politie-inlichtingendienst. Politieofficieren uit heel Europa zitten er achter computerschermen om de misdaad te bestuderen. Europol is nu nog uitsluitend een databank, een politiedienst zonder uitvoerende bevoegdheden, zoals opsporing en arrestatie.
Toch bestaat er nu al grote argwaan over de toekomst van Europol. Volgens de critici dreigt Europol een stuurloze Europese FBI te worden. Zonder democratische controle van parlement, rekenkamer of rechterlijke macht. Deze week werd Europol ook nog onder vuur genomen door de hoogste chef van Interpol, een rivaliserende internationale politie-inlichtingendienst.
Een Europol-criticus van het eerste uur is Hans van Duijn, voorzitter van de Nederlandse Politiebond, de grootste vakbond voor politieambtenaren.
Tekst 2
Binnen stinkt het naar lijm. De glas in lood ramen zijn gebleven. Voor de rest is het gebouw ingrijpend opgeknapt. De Rijksgebouwendienst, die eigenaar is van het kantoor van Europol in Den Haag, heeft in totaal dertig miljoen gulden geïnvesteerd in restauratie, inrichting en beveiliging.
Via camera's die aan de muur hangen worden we opnieuw gevolgd. We zijn op weg naar de tweede verdieping waar de hoogste baas van Europol kantoor houdt. Hij heet Jurgen Storbeck, is 48 jaar en was eerder hoofd recherche van het Bundeskriminalamt in Wiesbaden.
Tekst 3
Coördinator Storbeck raakt een beetje geïrriteerd over de kritiek op zijn dienst. Europol is niets meer en niets minder dan een veredelde Centrale Recherche Informatiedienst of een opgetuigd Bundeskriminalamt. Europol, zegt hij, is zoiets als een old boys netwerk van verbindingsofficieren uit heel Europa die hun kennis en ervaring in dienst stellen van de nieuwe Europese informatiedienst. Die zich gezamenlijk teweer stellen tegen drugs en maffia.
Maar houden zij zich daarbij wel aan de democratische spelregels?
Een andere criticus van Europol is de Vlaamse criminoloog Lode van Outrive. Hij woont in Leuven, werkt als hoogleraar aan de Katholieke Universiteit en was als Europees parlementariër voor de Vlaamse socialisten jarenlang rapporteur over internationale politiezaken. Hij maakt zich vooral zorgen over de democratische controle van Europol.
Tekst 4
De Vlaamse hoogleraar Van Outrive. Hij vindt dat instituten als Europol niet zoude mogen beginnen als de controle erop nog niet geregeld is.
Europol-baas Storbeck hoort de kritiek op zijn organisatie hoofdschuddend aan.
Tekst 5
We bellen ook met de heer Chris Kok, kabinetschef van de Europese Rekenkamer in Luxemburg. De Europese Rekenkamer heeft tot taak de inkomsten en uitgaven van alle instituten van de Europese Unie te controleren. Welke mogelijkheden heeft de Europese rekenkamer als het om Europol gaat? Kok verwijst naar het Verdrag van Maastricht.
Tekst 7
Veel onvrede over de gebrekkige controlemogelijkheden. Niemand heeft greep op Europol. Afgelopen dinsdag kwam daar nog heel andere kritiek bij.
Op die dag bracht Raymond Kendall een bliksembezoek aan Nederland. Kendall is chef van Interpol en Interpol is het samenwerkingsverband van politieorganisaties in 176 landen, gevestigd in Parijs. Kendall snierde dat Interpol zich niet druk maakt om het Europolletje. Zijn kritiek luidt dat Europol bezig is opnieuw het wiel uit te vinden. Alles wat Europol opzet, bestaat bij Interpol allang. Een datasysteem? Interpol heeft het hare juist gemoderniseerd. Ontdekken van gestolen auto's? Alles staat al bij Interpol in de computers. Onderzoek van witwaspraktijken? Interpol kan tot in Columbia onderzoek doen, de activiteiten van Europol moeten beperkt blijven tot Europa. U hoort een fragment van de persconferentie van Kendall, opgenomen door de VARA-radio.
Tekst 8
Kendall zegt dat hij Europol absoluut niet als een bedreiging ziet. Hij is alleen maar bang dat op lange termijn de twee politie-informatiensten moeten gaan concurreren met het geld dat Interpol uit Europa krijgt. Kendall verwijt de Europese regeringen dat ze Interpol niet geraadpleegd hebben toen Europol werd opgezet. Anders hadden ze kunnen weten dat alles wat Europol doet een herhaling is van wat binnen Interpol al gedaan wordt.
De Belgische politieambtenaar Bruggeman is adjunct-coördinator van Europol, naaste medewerker van Storbeck. Wat vindt hij van het cynisme van de chef van Interpol
Omdat niemand controleert, is het niet uitgesloten dat Europol op kousenvoeten verder gaat en activiteiten uitvoert die helemaal niet mogen, zegt Van Outrive in Leuven. Van Outrive is vervuld van argwaan. Wie zegt dat er geen persoonsgegevens op ruimere schaal worden uitgewisseld? Wie zegt dat Europol geen operationeel politiewerk doet en alleen maar analyses?