Argos
De Duitse hobbel in de Betuwelijn
De krakers van Groen Front zijn verwijderd, de panden zijn gesloopt. De Betuwelijn kan ongehinderd opstomen tot aan de Duitse grens. Maar hoe moet het verder ná die Duitse grens. De aansluiting in Duitsland op de Nederlandse Betuwelijn was altijd één van de nog op te lossen 'probleempjes'. 'De Duitsers zitten goed op schema', wordt van Nederlandse zijde verzekerd. Maar komt de Betuwelijn voorbij Emmerich? Argos over de Duitse hobbel in een Nederlands spoorproject.
---------
Argos over de problemen rond de Duitse aansluiting op de Nederlandse Betuwelijn.
De krakers van Groen Front zijn verwijderd, de panden zijn gesloopt. De Betuwelijn kan ongehinderd opstomen naar de Duitse grens. Maar hoe moet het verder ná die Duitse grens.
De aansluiting in Duitsland op de Nederlandse Betuwelijn was altijd één van de nog op te lossen 'probleempjes'. Volgens Nederlandse zijde zitten de Duitsers goed op schema, maar komt de Betuwelijn wel voorbij de Duitse grensplaats Emmerich? Te meer nu minister Netelenbos van Verkeer en Waterstaat de door Duitsland gewenste zuidtak van de Betuwelijn in navolging van de noordtak dreigt af te blazen.
Hierdoor zal de hoofdtak die dwars door Emmerich loopt veel meer treinen te verwerken krijgen.
De reportage bevat vraaggesprekken hierover met:
- politicoloog Roscam Abbing van de Stichting Duurzame Mobiliteit;
- woordvoerder Norbert Gies van het burgerinitiatief tegen de Betuwelijn in het Duitse Emmerich en Oberhausen (in het Duits met vertaling); -gemeente-ambtenaar Thomas Fiedler van de stad Emmerich.
De reportage bevat verder historische geluidsfragmenten, een fragment van de ontruiming door de ME van een pand dat door Groen Front-activisten is bezet, een fragment van een inloopavond die in april 1998 in Velp tegen de inmiddels afgeblazen noordtak van de Betuwelijn en een fragment van het Tv-programma Netwerk waarin premier Kok aangeeft dat de Nederlandse regering bereid is om een financiële bijdrage te leveren aan de aanleg van extra spoor in de omgeving van het Duitse Emmerich.
------------
Inleidende teksten, misschien niet volledig:
Aan de ene kant riepen ze herinneringen op aan de gloriedagen van de kraakbeweging. Die actievoerders tegen de Betuwelijn. Aan de andere kant werden ze bijna met vertedering beschreven als lieve meisjes en jongens. Maar óók schamperend weggezet als ‘poldermodel-activisten’.
Het poldermodel. Zelfs om de voortgang van de Betuwelijn veilig te stellen heeft het zijn nut nu toch maar weer bewezen. Maar werkt Nederland’s medicijn voor alle kwalen ook buiten de landsgrenzen? Of moet daar gewoon geld op tafel komen om de Betuwelijn te redden?
Tekst 1
Duitse en Nederlandse acties tegen de Betuwelijn. In Nederland hebben de krakers van ‘Groen Front’ deze week het veld moeten ruimen. De panden die ze bezet hielden, zijn onmiddellijk gesloopt. De Betuwelijn lijkt nu ongehinderd te kunnen opstomen tot aan de Duitse grens.
Maar hoe moet het verder ná die Duitse grens. De aansluiting in Duitsland op de Nederlandse Betuwelijn is namelijk al jarenlang een probleem dat nog moet worden opgelost.
Van Nederlandse zijde wordt steeds verzekerd dat de Duitsers goed op schema zitten. Maar komt de Betuwelijn wel voorbij Emmerich?
Argos vandaag over de Duitse hobbel in een Nederlands spoorproject.
Tekst 2
Emmerich, net over de grens. Daar moet de Betuwelijn Duitsland binnenkomen. De Betuwelijn, die vanuit Rotterdam door de Betuwe, onder Arnhem door, naar het oosten loopt. We gaan eerst nog even terug naar die Betuwe, waar ME’ers deze week twee dagen nodig hadden om actievoerders tegen de Betuwelijn te verwijderen uit kraakpanden die langs het geplande traject liggen. De NS had die ontruimingen via een kort geding afgedwongen bij de rechter en beriep zich daarbij op ‘spoedeisend belang’.
Maar waren die ontruimingen ook werkelijk dringend nodig? Politicoloog Michiel Roscam Abbing zet daar grote vraagtekens bij. Hij deed de afgelopen jaren wetenschappelijk onderzoek aan de universiteit van Delft naar de besluitvorming over de Betuwelijn en publiceerde daarover vorig jaar een boek.
Tekst 3
Het onderzoek van de Algemene Rekenkamer, waarna onderzoeker Roscam Abbing verwijst, gaat over een fundamentele vraag. Namelijk: is de beslissing om de Betuwelijn aan te leggen genomen op grond van de juiste informatie. De Rekenkamer heeft daartoe zelf het initiatief genomen, zo laat een woordvoerder ons weten, “omdat er steeds vaker berichten opdoken dat er niet de juiste keuzes zijn gemaakt.” Het rapport van de Rekenkamer wordt dit voorjaar verwacht.
Dan moet een ánder rapport er al liggen. Er loopt namelijk nóg een onderzoek naar de Betuwelijn, vertelt Roscam Abbing.
Tekst 4
In Duitsland wordt dus gestudeerd op de mogelijkheid knooppunt Emmerich te omzeilen door langs de autobaan een omleiding naar Oberhausen aan te leggen.
Tekst 5
Minister Tineke Netelenbos van Verkeer en Waterstaat op 24 september vorig jaar. Op díe dag besloot het kabinet af te zien van de aanleg van de zogenaamde ‘noordtak’ van de Betuwelijn; voor critici aanleiding om de héle Betuwelijn weer ter discussie te stellen.
Naast de hoofdas, van Rotterdam naar Emmerich, moet de Betuwelijn namelijk ook nog twee aftakkingen krijgen. Dat hebben de Duitsers bedongen, zodat niet alle goederentreinen via Emmerich Duitsland binnenkomen. Om die hoofdas te ontlasten moet er dus een noordtak komen, die door Oost-Gelderland in noordoostelijke richting naar het Overijsselse Oldenzaal loopt. Maar díe gaat dus niet meer door. En ook moet er een zuidtak komen. Maar over die zuídtak deed de minister kort geleden een verrassende ontboezeming tegenover onderzoeker Roscam Abbing.
Tekst 6
Onderzoeker Roscam Abbing over zijn speciale ontmoeting twee maanden geleden met minister Netelenbos van Verkeer en Waterstaat. Zij maakte hem duidelijk dat zij af wil van de zuidtak van de Betuwelijn. Die loopt ook naar het Ruhrgebied, maar dan dwars door Nijmegen en Venlo. Tot voor kort verkondigde de minister nog het standpunt dat de zuidtak juist méér gewicht moest krijgen. Bijvoorbeeld op 24 september vorig jaar, toen zij uitlegde waarom ze wilde afzien van de noordtak.
Tekst 7
Minister Netelenbos op 24 september vorig jaar, toen de noordtak sneuvelde. Dat gebeurde mede onder druk van de felle protesten van aanwonenden en bestuurders langs het geplande traject van die noordtak. Protesten, zoals bijvoorbeeld in Velp, op een inspraakavond in april vorig jaar.
Tekst 8
In Emmerich, aan de Duitse kant van de grens, wordt al jaren fel geprotesteerd tegen de komst van de Betuwelijn dwars door het hart van de stad. De burgemeester van de stad zei op een grote protestavond in een buurthuis van Emmerich:
Tekst 9
Met die ontwikkelingen in Duitsland moet minister Netelenbos steeds serieus rekening houden, vertelt onderzoeker Roscam Abbing. Bijvoorbeeld als zij besluit af te zien van de noordtak.
Tekst 10
Een woordvoerder van het ministerie van Verkeer en Waterstaat laat weten dat de notitie van de minister over de Betuwelijn waarover Roscam Abbing vertelt, niet eerder te verwachten is dan eind april. In die notitie gaat de minister volgens Roscam Abbing dus het idee uitwerken dat Nederland het extra aan te leggen spoor in Duitsland moet gaan betalen. Dat idee is in september vorig jaar al eerder geventileerd. Door minister Netelenbos; en óók door premier Kok, in een gesprek met het tv-programma Netwerk.
Tekst 11 = BREAKTEKST
U luistert naar radio 1, de VPRO, het programma Argos. Deze week werden de krakers van Groen Front verwijderd, de panden gesloopt. Niets lijkt de Betuwelijn meer in de weg te staan. Tenminste tot aan de Duitse grens. Want: komt de Betuwelijn wel voorbij Emmerich.
Juist vanwege de bezwaren in Duitsland moest de Betuwelijn behalve een hoofdas ook nog een noord- en een zuidtak krijgen. Maar die gaan niet door. Daarom zal minister Netelenbos van Verkeer en Waterstaat in de notitie waarmee ze dit voorjaar komt, voorstellen dat Nederland fors meebetaalt aan de aanleg van een nieuwe spoorlijn om Emmerich heen. Dat zegt de politicoloog Michiel Roscam Abbing, onderzoeker van de besluitvorming rond de Betuwelijn.
Tekst 12
In Emmerich leggen we de nieuwe ontwikkelingen in Nederland voor aan Norbert Gies. Wat vinden de Bürgerintiative van het idee dat Nederland met geld over de brug komt voor een omleiding.
Tekst 13
Als een omleiding om een stad als Emmerich heen er niet komt, dan zullen de Duitse actiegroepen zich tegen de Betuwelijn blijven verzetten, zo verzekert Norbert Gies.
Maar als Nederland wél gaat betalen voor zo’n omleiding, dan zijn de problemen óók nog niet van baan, legt Thomas Fiedler uit, de ambtenaar die bij de gemeente Emmerich verantwoordelijk is voor de Betuwelijn.
Tekst 14
De Duitsers wachten af. Ze wachten af wat Nederland gaat doen.
Maar wat gáát Nederland doen.
De officiële reactie bij het ministerie van Verkeer is: niets aan de hand. Duitsland zal de capaciteit van zijn spoornet netjes aanpassen aan de behoeftes van de Betuwelijn, zoals afgesproken. “We hebben geen signalen dat er iets niet voor elkaar zou zijn”, aldus de woordvoerder van het ministerie.
Maar wat zijn de werkelijke bedoelingen van minister Netelenbos, die het laatste jaar toch een paar onverwachte beslissingen heeft genomen over die Betuwelijn. Wil ze er diep in haar hart misschien vanaf, vragen we aan onderzoeker Michiel Roscam Abbing, die de minister twee maanden geleden sprak.