Argos
Nederlandse drugsrunners vast in Suriname
Honderden Nederlandse jongeren zitten op dit moment gevangen in Suriname. Ze zijn opgepakt op de Surinaamse luchthaven Zanderij bij de aanvang van hun terugreis naar Nederland. Ze zijn zogenaamd naar Suriname gekomen voor vakantie of familiebezoek. Maar in werkelijkheid zijn ze in Nederland geronseld om vanuit Suriname cocaïne – meestal in de vorm van ingeslikte bolletjes – mee terug te smokkelen naar Nederland.
Het aantal Nederlandse drugskoeriers dat in Suriname vastzit, is de laatste twee jaar alarmerend snel toegenomen. Dat heeft veel informatie opgeleverd over de drugsorganisaties die in Suriname en Nederland achter deze smokkel zitten. Toch kunnen de ronselaars in Nederland gewoon hun gang blijven gaan. Waarom werkt Nederland niet samen met de Surinaamse politie en justitie?
De Koraal Specht gevangenis in het Nederlandse rijksdeel overzee Curaçao krijgt enkele extra miljoenen van Nederland, zo maakte staatssecretaris De Vries van Koninkrijksrelaties gisteren bekend. De Koraal Specht heeft al jaren een slechte reputatie. Gevangenen worden mishandeld, het gebouw is overvol en met de hygiëne is het slecht gesteld. Ook Suriname zou heel goed extra miljoenen uit Nederland kunnen gebruiken voor dit soort doeleinden. Maar ja, Suriname is geen Nederlands rijksdeel overzee meer. Toch ligt daar achter de Surinaamse tralies een heel direct Nederlands belang.
De Nederlandse ambassade in Paramaribo liet ons nog weten dat er op operationeel niveau wel samenwerking bestaat tussen de politiediensten in Suriname en Nederland. Er zijn contacten over bewegingen en soms ook wisselen ze gegevens uit van vermoedens over criminele organisaties, aldus de ambassade. Maar dat is allemaal informeel. Formeel is er geen samenwerking. Dat moet via het rechtshulpverdrag.
Argos over jonge Nederlandse drugskoeriers die in Suriname gevangen zitten.
Vraaggesprekken met:
- de moeder van de 19-jarige Pedro (een schuilnaam);
- een Nederlandse jongen die in Suriname wegens drugssmokkel gevangen zit;
- de Surinaamse journalisten Lucien de Freitas en Leendert Pocornie; - de persofficier van het Openbaar Ministerie in Haarlem (telefonisch).
Afgewisseld met fragmenten van het Tv-programma 'Lopende zaken', TV-Rijnmond en het NOS-journaal en van het Surinaamse radiostation Radio 10, waarin vraaggesprekken met:
- Surinaamse narcotica-agenten;
- woordvoerder Quarles van Ufford van de Nederlandse ambassade in Suriname;
- in Suriname gedetineerde Nederlandse drugskoeriers, onder wie Pedro.
Onderwerpen van gesprek zijn: de opsporingswijze van de politie van vermeende drugskoeriers op het Surinaamse vliegveld Zanderij; de veelal financiële redenen van jonge Nederlanders om zich in te laten met drugssmokkel; de smokkelwijze, die meestal bestaat uit het inslikken van bolletjes cocaïne; het vermoeden dat de organisaties die verantwoordelijk zijn voor de drugssmokkel bewust koeriers verraden aan de Surinaamse politie, om zo de pakkans te verkleinen van de andere koeriers die met dezelfde vlucht vliegen; de erbarmelijke leefomstandigheden en misstanden in de cellenhuizen op de politiebureaus, waar gedetineerden als gevolg van de overvolle gevangenissen in Suriname vaak lang moeten verblijven; de overplaatsing van Pedro naar een gevangenis, waar de omstandigheden beter zijn; de enorme toename van het aantal gearresteerde Nederlandse drugskoeriers, dat volgens betrokkenen veel hoger ligt dan het door de Nederlandse ambassade genoemde aantal van tweehonderddertig; de ronseling van koeriers onder verschillende bevolkingsgroepen, waaronder bijstandsvrouwen met kinderen; het verwijt dat de Nederlandse ambassade in Paramaribo zich te weinig inspant voor de gedetineerde drugskoeriers; de organisaties in Nederland die achter de drugssmokkel zitten; de reden waarom er geen sprake is van formele samenwerking tussen de Nederlandse en Surinaamse justitie om een einde te maken aan de drugssmokkel.
-----
Inleidende teksten, misschien niet volledig:
Tekst 1
“Ik moet er zo maar even mee leven.” U hoorde vier Nederlandse jongeren, die gevangen zitten in Suriname. Ze zijn allemaal opgepakt op de Surinaamse luchthaven Zanderij, bij de aanvang van hun terugreis naar Nederland. Ze zijn zogenaamd naar Suriname gekomen voor vakantie of familiebezoek. Maar in werkelijkheid zijn ze in Nederland geronseld om vanuit Suriname cocaïne mee terug te smokkelen naar Nederland. Meestal doen ze dat door bolletjes gevuld met cocaïne in te slikken.
Het aantal Nederlandse drugskoeriers dat in Suriname vastzit, is de laatste twee jaar snel toegenomen tot enkele honderden. De Nederlandse ambassade in Paramaribo heeft eind vorig jaar al alarm geslagen. Desondanks kunnen de ronselaars in Nederland gewoon hun gang blijven gaan. Toch moeten al die arrestaties in Suriname veel informatie hebben opgeleverd over de drugsorganisaties die achter deze smokkel schuil gaan.
Argos vandaag over Néderlandse bolletjesslikkers in Surináámse cellen. Over de stroom drugskoeriers, die maar niet ophoudt. Werken Nederland en Suriname wel voldoende samen om de stroom te stoppen? En wat doet de ambassade in Paramaribo voor deze Nederlandse jongeren?
Tekst 2
Een politieman op de Surinaamse luchthaven Zanderij in maart vorig jaar. Hij legt aan een verslaggever van het VPRO-televisieprogramma ‘Lopende Zaken’ uit hoe hij de drugskoeriers eruit pikt. Maar de tijden zijn aan het veranderen, zo constateert ook de politieman dan al.
Tekst 3
Dat je niks kan doen, is niet waar. Want tegenwoordig worden er per vlucht naar Nederland zo’n vijf drugskoeriers op de luchthaven Zanderij ingerekend. En het is ook niet alleen uit slimmigheid, dat de cocaïnebolletjes nu in de magen van Néderlandse koeriers uit Suriname naar Nederland worden gesmokkeld. De drugsorganisaties móéten wel. Want voor Surinamers is het moeilijk geworden om een visum te krijgen voor Nederland. Terwijl Nederlanders heel gemakkelijk Suriname binnenkomen en natuurlijk ook zonder visum Nederland in kunnen.
Tekst 4
Zo vertelde deze 19-jarige Nederlandse jongen vorige week op TV Rijnmond hoe zijn avontuur als drugskoerier begon. We noemen hem Pedro. Dat is niet zijn echte, maar een schuilnaam. Zijn familie aan vaderskant is van Surinaamse komaf. We volgen in deze uitzending zijn verhaal en dat van zijn moeder in Nederland.
Pedro werd afgelopen december op Zanderij opgepakt met cocaïnebolletjes in zijn maag en zit nu in een Surinaamse gevangenis.
Pedro had eigenlijk pech dat hij werd gepakt. Want door de cocaïne te verpakken in bolletjes die worden ingeslikt, wordt de pakkans een stuk kleiner, zo legde de heer Arduin van de Surinaamse narcoticabrigade afgelopen december in het NOS-journaal uit.
Tekst 5
De pakkans mag geringer worden door het slikken van de bolletjes, een ander risico is permanent aanwezig: als zo’n bolletje openbreekt in de maag, wacht de slikker een zekere dood door acute cocaïnevergiftiging.
Een collega van Arduin bij de Surinaamse narcoticabrigade, Humphrey Naarden, gaf vorige week op TV Rijnmond uitleg over de cocaïnebolletjes.
Tekst 6
Bewondering of niet, wie met cocaïnebolletjes in zijn maag op Zanderij wordt betrapt, verdwijnt onverbiddelijk achter de tralies. Zo ondervond ook een andere Nederlander, die vorige week vanuit de Surinaamse cel zijn verhaal deed op TV Rijnmond.
Tekst 7
Deze Nederlandse drugskoerier is niet de enige die gedesillusioneerd achter de Surinaamse tralies zit. Voor het radiostation ‘Radio 10’ in Suriname interviewden de journalisten Lucien de Freitas en Leendert Pocornie – de laatste is ook dominee – eind december een vijftal Nederlandse drugskoeriers, die in een Surinaamse gevangenis vastzitten. Enkelen van hen hadden al eerder cocaïne gesmokkeld vanuit Suriname, toen zonder gepakt te worden. Zo niet Anton – dat is ook eveneens schuilnaam; daarnaast is zijn stem vervormd.
Tekst 8
In een middelgrote stad ergens in het oosten van Nederland kreeg de moeder van de 19-jarige Pedro – u hoorde hem eerder - de schrik van haar leven, toen ze begin december via een ‘collect call’ plotseling haar zoon aan de lijn kreeg vanuit Suriname. Met de onthutsende mededeling dat hij daar vastzat vanwege cocaïnesmokkel. Haar zoon woonde in Nederland bij haar ex-man en ze wist niet beter dan dat hij een vriend was helpen verhuizen. Dat was Pedro haar zelf nog komen vertellen.
Pedro’s moeder heeft inmiddels contact opgebouwd met lotgenoten in heel Nederland; ouders, familieleden of partners van andere jonge drugskoeriers die in Suriname vastzitten. Ze heeft daardoor een goed beeld van hoe de jongeren voor de verleiding bezwijken.
Tekst 9
Pedro’s moeder denkt dat het geen toeval was dat haar zoon bij het begin van zijn terugreis op Zanderij werd opgepakt.
Tekst 10
Ook een van de Nederlandse drugskoeriers die vorige week op TV Rijnmond aan het woord kwam, denkt dat er in zijn geval zoiets aan de hand was, toen hij op de luchthaven Zanderij apart werd genomen.
Tekst 11
Ook de Nederlander Cyrille sprak voor het Surinaamse radiostation ‘Radio 10’ – met vervormde stem - hetzelfde vermoeden uit.
Tekst 12
Dat Nederlandse drugskoeriers worden verlinkt, wordt bevestigd door Humphrey Naarden van de Surinaamse narcoticabrigade.
Tekst 13
Pedro, vorige week op TV Rijnmond. Hij vertelt over de omstandigheden in het cellenhuis bij het politiebureau Nieuwe haven in Paramaribo waar hij na zijn arrestatie op de luchthaven naartoe werd gebracht. Alle politiebureaus in Paramaribo hebben zulke cellenhuizen. En allemaal zijn ze overvol. Zo vertelt ook Pedro’s moeder.
Tekst 14
Ook andere Nederlandse drugskoeriers vertellen over de erbarmelijke omstandigheden in die cellenhuizen. Voor Bernhard – een pseudoniem – was het een traumatische ervaring, zo vertelde hij eind december op de Surinaamse radiozender ‘Radio 10’.
Tekst 15
De Surinaamse journalisten De Freitas en Pocornie die de interviews voor ‘Radio 10’ maakten, zijn op het moment beiden in Nederland. Wij spraken deze week met hen, onder andere over hun ervaringen met de omstandigheden waaronder de Nederlandse drugskoeriers vastzitten in Suriname.
De Freitas vertelt dat de problemen voor een deel worden veroorzaakt doordat de gevangenissen in Suriname overvol zitten. Daardoor moeten ook al veroordeelde koeriers veel langer in de cellenhuizen blijven. Eigenlijk zijn die alleen voor voorarrest bestemd.
Tekst 16
Volgens Pocornie leidt tot oplopende spanningen in de cellenhuizen.
Tekst 17
Volgens de moeder van Pedro is er in de cellenhuizen ook het nodige mis met de bejegening van de gevangenen door het personeel.
Tekst 18
Sinds februari is Pedro in Suriname overgeplaatst naar een gevangenis. “Een beschaafde gevangenis”, zegt zijn moeder. De omstandigheden zijn er heel wat beter, de gedetineerden zitten daar niet 24 uur op hun cel, ze worden gelucht, er is ontspanning, vertelt ze.
Tekst 19
Pedro is in Suriname nog steeds niet voor de rechter verschenen. Dat zou in februari gebeuren, maar toen staakten de rechters in Suriname. Een maand later staakten weer de griffiers bij de rechtbank.
De meeste drugskoeriers krijgen in Suriname gevangenisstraffen tussen de drie en vijf jaar. Maar er vallen ook straffen van zeven jaar.
Tekst 20
Woordvoerder Quarles van Ufford van de Nederlandse ambassade in Paramaribo, afgelopen december in het NOS-journaal. Toen zaten er volgens hem bijna 200 Nederlandse drugskoeriers vast in Suriname. Dat zijn er inmiddels nog weer meer geworden, zo verklaarde de ambassade gisteren tegenover ons: 230. Maar wij krijgen uit verschillende bronnen veel hogere aantallen te horen. Dat vertelde bijvoorbeeld de Nederlandse drugskoerier met de schuilnaam Pinto eind december op ‘Radio 10’ in Suriname.
Tekst 21
Ook de Surinaamse journalisten De Freitas en Pocornie bevestigden deze week tegenover ons dat het aantal veel hoger ligt dan de 230 die de ambassade noemt . Zij noemen een aantal van zeker 500 Nederlandse drugskoeriers die in Suriname vastzitten. Datzelfde aantal noemt ook de moeder van Pedro.
Tekst 22
Wil de Nederlandse ambassade in Paramaribo het probleem van de in Suriname gedetineerde Nederlandse drugskoeriers bagatelliseren?
Toen we gisteren om een reactie vroegen, reageerde de heer Treffers van de ambassade zeer stellig: “Ik heb geen flauw idee waar dat getal van 500 vandaan komt.” De ambassade krijgt volgens hem bericht zodra een Nederlander wordt opgepakt. En dan gaat er iemand van de ambassade heen om te kijken welke bijstand kan worden verleend. “En daarmee zijn ze meteen geregistreerd”, aldus Treffers.
Hoe hoog het aantal Nederlandse drugskoeriers ook is, wel is duidelijk dat het vooral jongeren betreft. Eerst werd er in Nederland vaak geronseld onder drugsverslaafden. Maar dat begon op te vallen. Daarom begon men het te zoeken onder andere groepen, vertelt de moeder van Pedro.
Tekst 23
Op de Surinaamse radiozender ‘Radio 10’ werden eind december twee vrouwelijke Nederlandse drugskoeriers in de Surinaamse gevangenis geïnterviewd, Marta en Nadja. Ze vertelden hoe moeilijk het was om hun kinderen niet te kunnen zien.
Tekst 24
Er wordt helemaal niet naar de twee vrouwen omgekeken, vertelde de commandante van de gevangenis in hetzelfde radioprogramma.
Tekst 25
Krijgen de gedetineerde Nederlandse drugskoeriers wél hulp en ondersteuning van de Nederlandse ambassade in Paramaribo.
De moeder van Pedro is daar niet ontevreden over.
Tekst 26
De Surinaamse journalisten De Freitas en Pocornie zijn op grond van hun contacten met de in Suriname gedetineerde Nederlandse drugskoeriers niet erg onder de indruk van de inspanningen door de ambassade.
Tekst 27
De Nederlandse ambassade in Paramaribo verwerpt dit soort verwijten. “Wij doen voldoende”, zo zegt woordvoerder Treffers tegenover ons. “Het lijkt me vrijwel uitgesloten dat er Nederlandse gevangenen zijn die we nog nooit hebben bezocht.”
Tekst 28
Eén belangrijke vraag is nog niet aan de orde geweest: wie, welke organisaties, gaan er schuil achter de ronselaars in Nederland.
Uit de gesprekken met de drugskoeriers die in Suriname vastzitten, is één ding wel duidelijk: ze zijn er nog steeds heel bang voor, voor die organisaties. Pino bijvoorbeeld – ook een schuilnaam. Hij wilde niet voor niets eind vorig jaar alleen met vervormde stem op de Surinaamse radio.
Tekst 29
Cyrille, die eveneens in Suriname vastzit, vertelt – ook met vervormde stem – een gelijksoortig verhaal.
Tekst 30
De moeder van de 19-jarige drugskoerier Pedro neemt geen blad voor de mond. Zij zegt te weten wel wie er schuilgaan achter die ronselaars.
Tekst 31
We vragen een reactie aan het ministerie van Justitie. We citeren uit het antwoord van woordvoerder Victor Holtus van het ministerie:
“Vanuit het ministerie wordt niet samengewerkt met het Surinaamse ministerie, omdat we geen enkel verzoek hebben gekregen in die richting. We hebben wel gehoord dat de Surinaamse minister van justitie heeft gesproken over de wens tot samenwerking, maar op ministerieel niveau is het daarna stil gebleven. Er is 1 keer contact telefonisch contact geweest tussen de twee ministers, zo’n drie weken geleden, maar dat ging over de drugs die in de diplomatieke post werd aangetroffen. Wij hanteren de regels zoals vastgelegd in het rechtshulpverdrag, en we hebben nog geen aanvraag van die strekking gehad van de Surinaamse autoriteiten. Misschien wordt er wel samengewerkt door het OM in Haarlem en hun collega’s in Suriname, maar daar weten wij niets van. Het enige dat wel gebeurt is een voorlichtingscampagne Wijs op Reis, maar dat valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Voor ons zijn er geen zodanige urgente signalen uit het ambtenarenapparaat naar voren gekomen, dat we het noodzakelijk achten zelf actie te ondernemen.
Tekst 32
We vragen vervolgens een reactie bij het Openbaar Ministerie in Haarlem.
Persofficier van Justitie Bot staat ons te woord.
Tekst 33
Het Openbaar Ministerie vindt het probleem van de honderden Nederlandse drugskoeriers die in Suriname vastzitten, niet belangrijk genoeg om energie in te steken. Dat heeft geen prioriteit. Maar er is nog een reden vertelt persofficier Bot.
Tekst 34
De moeder van Pedro verwijt de Nederlandse Justitie grote laksheid. En eigenlijk is het helemaal niet zo moeilijk, zegt zij:
Tekst 35
Vanuit Suriname is er wél een suggestie gedaan om het probleem gezamenlijk aan te pakken, vertelt de Surinaamse journalist De Freitas.
Tekst 36
De in Suriname gedetineerde Nederlandse drugskoerier Pinto zou een initiatief zoals voorgesteld door de Surinaamse minister zeer verwelkomen.