Argos
Stoken van Biomassa
Een belangrijke pijler van het klimaatbeleid van minister Pronk is het convenant dat VROM binnenkort sluit met de elektriciteitsmaatschappijen. Een kwart van de binnenlandse reductie van CO2 moet van een vermindering van de uitstoot van de elektriciteitscentrales komen. De energiecentrales willen die reductie bereiken door de bijstook van biomassa in de ovens van de centrales. Zo stook de kolencentrale van de EPON in Nijmegen al jarenlang 27 containers sloophout per dag bij. Bewoners- en milieugroepen procederen daar al jaren tegen vanwege de uitstoot van gevaarlijke stoffen. Deze week diende het beroep van de omwonenden voor de Raad van State. Tijdens de zitting bleek deze zaak een opmerkelijke wending te nemen. Wat zijn de gevolgen voor andere elektriciteitscentrales als de Raad van State deze klacht van de bewoners honoreert? Is de bijstook van biomassa in elektriciteitscentrales een óplossing voor het CO2 probleem, of wordt er een nieuw milieuprobleem mee veroorzaakt? Kan het convenant tussen overheid en elektriciteitsbranche wel uitgevoerd worden?
----------
Inleidende teksten, waarschijnlijk niet compleet:
Tekst 1
Een belangrijke pijler van het klimaatbeleid van minister Pronk is het convenant dat de regering deze maand hoopt te sluiten met de elektriciteitsmaatschappijen.
Een kwart van de binnenlandse reductie van CO2 moet van een vermindering van de CO2-uitstoot van de elektriciteitscentrales komen. De zeven kolencentrales in Nederland willen die reductie bereiken door de bijstook van zogenaamde 'biomassa' in de ovens van die centrales. Zo stookt de
kolencentrale van de EPON in Nijmegen 27 containers sloophout per dag.
Bewoners- en milieugroepen procederen daar al jaren tegen vanwege de
uitstoot van gevaarlijke stoffen.
Deze week diende het beroep van de omwonenden voor de Raad van State.
Tijdens die zitting bleek deze zaak een opmerkelijke wending te nemen.
In Argos vandaag een onderzoek naar het verschil tussen afval en grondstof.
Wat zijn de gevolgen voor de kolencentrales als de Raad van State de klacht
van de bewoners in Nijmegen honoreert? Is de bijstook van zogenaamde
'biomassa' in elektriciteitscentrales een óplossing voor het CO2-probleem,
of wordt er een nieuw milieuprobleem mee veroorzaakt? Kan het convenant
tussen overheid en elektriciteitsbranche wel uitgevoerd worden?
Tekst 2
Frans Penninks, ingenieur van de kolencentrale van de
Elektriciteitsproductiemaatschappij van Oost en Noordoost Nederland, de
EPON.
Penninks is de leider en de bedenker van het houtproject dat in 1995
gestart is. Bij de verbranding van kolen komt veel CO2 vrij. Als je een
gedeelte van die kolen vervangt door een grondstof waar minder CO2 bij vrij
komt dan is dat winst. Als je afvalhout of gekweekte wilgentenen gebruikt
dan hoef je de CO2 die daarbij vrijkomt zelfs niet mee te tellen in je
uitstoot omdat die CO2 sowieso in de lucht zou komen als dat hout in een
verbrandingsinstallatie verwerkt zou worden. De truc achter het gebruik van
de zogenaamde biomassa is dus dat de kolencentrales hun CO2-uitstoot
verminderen. In het convenant dat de elektriciteitscentrales deze maand met
de regering willen sluiten staat zelfs dat de helft van de vermindering van
de CO2-uitstoot door de kolencentrales bereikt moet worden door het
bijstoken van die zogenaamde biomassa.
Marga Jacobs is woordvoeder van de vereniging Dorpsbelangen Hees die al
jarenlang procedeert tegen de EPON omdat ze er niet gerust op zijn wat dat
bijstoken van biomassa betekent voor de uitstoot van andere
milieuschadelijke stoffen zoals zware metalen en vergiftigde stofdeeltjes.
Tekst 3
Frans Penninks praat met liefde over zijn project.. Maar wat hij de
afgelopen jaren ook geprobeerd heeft, de verontrusting bij de omwonenden
heeft hij niet kunnen wegnemen. Zijn tegenspeelster is Marga Jacobs,
woordvoerder van de plaatselijke bewoners- en milieuvereniging.
Tekst 4
In 1997 begonnen de verenigingen die Marga Jacobs vertegenwoordigt met een
procedure tegen de EPON bij de Raad van State. Afgelopen dinsdag stonden
Jacobs en Penninks voor de twaalfde keer tegenover elkaar voor de
staatsraden in Den Haag
Tekst 5
Ingenieuw Penninks van de EPON sluit na de zitting van deze week voor de
Raad van State niet uit dat zijn centrale enkele maanden stil gelegd zou
kunnen worden. Dat komt omdat afgelopen dinsdag in Den Haag een opmerkelijke
wending in de zaak is gekomen.
In november 1997 vroeg de Raad van State advies bij het Europese Hof in
Luxemburg over een juridische angel in het proces. De
elektriciteitscentrales, waaronder de EPON, noemen de biomassa die ze
bijstoken een grondstof. Marga Jacobs en haar verenigingen snappen dat niet.
Het hout dat door BFI aan de EPON geleverd wordt is bouw- en sloopafval. Als
dat afval bij de EPON binnenkomt is het onderweg op wonderlijke wijze
veranderd in een grondstof. Want zo noemt de EPON het. En dat heeft een
speciale réden want voor de verbranding van een gróndstof gelden minder
strenge regels wat betreft de reiniging van de uitstoot dan voor de
verbranding van áfval. Het Europese Hof in Luxemburg boog zich vorig jaar
over deze zaak en kwam tot de conclusie dat afval, afval is en blijft, ook
als het verstookt wordt in een elctriciteitscentrale. En dat is een
gevoelige klap voor de elektriciteitsproducenten.
Frank Scheffer is advocaat en pleitte afgelopen dinsdag voor de Nijmeegse
bewoners- en milieugroepen tegen de EPON. Hij weet als geen ander hoe dat
afval op het ministerie van VROM omgetoverd is tot grondstof want hij werkte
enkele jaren geleden als beleidsambtenaar op dat ministerie. Daar heeft hij
de tovertruc van nabij meegemaakt. In de discussies op het ministerie
speelde de zogenaamde 'ladder van Lansink' een belangrijke rol. Dat is een
schema waarin in een aantal stappen wordt bekeken hoe met afval moet worden
omgegaan. De eerste stap is voorkomen dat je afval krijgt, de tweede stap is
hergebruik van afval wat je niet kunt voorkomen, enzovoorts. De laatste stap
is verbranden van afval waar je verder geen raad mee weet. Advocaat en
ex-ambtenaar Scheffer
Tekst 6
"Een behoorlijke afname in het aanbod van afval", aldus ex-beleidsmedewerker
op het ministerie van VROM Frank Scheffer. En die afname van afval was het
gevolg van een 'list', namelijk door afval dat verbrand wordt in
elektriciteitscentrales te tooien met de mooie naam 'biomassa' en het te
beschouwen als een grondstof voor onder andere de elektriciteitsproductie.
Maae de Vereniging dorpsbelangen Hees liet zich niet misleiden. Woordvoerder
Jacobs.
Tekst 7
Frank Scheffer, ex-beleidsmedewerker van het ministerie van VROM.
Tekst 8
Via een bureaucratische handeling werd in de jaren '90 afval verminderd door
het grondstof te noemen. Tot dit jaar. Deze week werd bekend dat het
Europese Hof daar niet mee akkoord gaat. Afval is afval en moet ook als
zodanig behandeld worden, aldus het Europese Hof in een advies aan de Raad
van State. Het lijkt zeer waarschijnlijk dat de Raad van State dat Europese
advies zal overnemen. Tot opluchting van een aantal ambtenaren bij het
ministerie van VROM, zo bleek advocaat Scheffer na de zitting van afgelopen
dinsdag.
Tekst 9
Het lijkt allemaal juridische haarkloverij, en dat is het ook. Maar er zit
wel een bedoeling achter. Voor de verbranding van een grondstof gelden
minder strenge uitstootnormen dan voor de verbranding van afval.. Is het al
eens voorgekomen dat bij de bijstook van afval in een elektriciteitscentrale
giftige stoffen zijn vrijgekomen? Die vraag leggen we voor aan Arne
Schoevers, woordvoerder van de Stichting Afval en Milieu.
Tekst 10
In Argos van 23 oktober 1998 besteedden we aandacht aan een ander geval van
zogenaamde 'biomassa' die verdween in de oven van een
elektriciteitscentrale. In Nederland zwierf toen al enkele maanden een grote
partij citruspulp rond die oorspronkelijk bedoeld was om te worden verwerkt
in veevoer. Dat kon niet doorgaan omdat de citruspulp vervuild bleek te zijn
met dioxine. De Afvalverbranding Rijnmond wilde het wel verbranden, maar dan
moest er wel voor betaald worden. Toen verzond de eigenaar van de citruspulp
een list en bood de citruspulp aan aan de kolencentrale van de
Elektriciteitscentrale Zuid Holland, de EZH. Die wilde de citruspulp graag
verstoken. In die uitzending vroegen we EZH-woordvoerder Lehman of de
dioxine niet uit de schoorsteen is gekomen.
Tekst 11
In oktober 1998 vroegen we ook een reactie aan Kees Olie, universitair
hoofddocent aan de Universiteit van Amsterdam en werkzaam bij het
laboratorium van milieu en toxicologische chemie.
Tekst 12
De Raad van State doet over zes weken uitspraak in de zaak tegen de
houtstook bij de kolencentrale van de EPON in Nijmegen. Naar verwachting
neemt de Raad van State het advies van het Europese Hof over en wordt
biomassa weer gewoon afval. Dat betekent dat elektriciteitscentrales enorme
investeringen zullen moeten gaan doen om dat afval te kunnen gaan verstoken.
Want voor afval gelden strengere uitstoot-normen dan voor biomassa. En dat
zou wel eens kunnen betekenen dat het convenant dat de
elektriciteitsmaatschappijen en de regering deze maand zullen tekenen,
waarin de elektriciteitsmaatschappijen hun CO2-uitstoot willen gaan
verminderen door op grote schaal zogenaamde 'biomassa' te gaan bijstoken,
dat van dat convenant wel eens weinig terecht zou kunnen komen. Arne
Schoevers van de stichting Afval en Milieu.
Tekst 13
De woordvoerder van Energiened, de vereniging van elektriciteitsproducenten,
wilde gisteren niet vooruitlopen op de uitspraak van de Raad van State. Wel
zij hij tegen ons dat de elektriciteitsmaatschappijen de consequenties nog
niet kunnen overzien als de Raad van State het advies van het Europese Hof
volgt.
Het ministerie van VROM wilde ons gisteren niet te woord staan. Wel liet het
ministerie ons weten dat de emissie-eisen bij de verbranding van biomassa
anders zijn dan die van een afvalverbrandingsinstallatie. Ook het ministerie
wacht de uitspraak van de Raad van State af.
SP-Tweede kamerlid Remi Poppe stelde in 1998 al vragen over de
houtverbranding in elektriciteitscentrales aan minister Pronk van Milieu. We
vroegen Poppe of hij weet dat er voor de schoorstenen van
elektriciteitsbedrijven op dit moment nog andere emissie-eisen gelden dan
voor afvalverbrandingsinstallaties.