Ikenna Azuike over De Afro-Europeaan: ‘Ik heb een sterk gevoel van gemeenschap ervaren’
Zesdelige serie De Afro-Europeaan is vanaf woensdag 16 oktober te zien op NPO 2
Al generatieslang wonen er Afrikanen in Europa: van Congolezen in Brussel tot Somaliërs in Helsinki. In de zesdelige serie De Afro-Europeaan laat Ikenna Azuike hun Europa zien en gaat hij op zoek naar zijn eigen Afrikaanse identiteit.
Ik sta nu veel meer open voor het idee van voorouders en spiritualiteit
Omdat ik mensen met een donkerdere huidskleur niet wilde kwetsen, durfde ik mezelf niet zwart te noemen
‘Een viering van de zwarte mens’
Soraya Pol (1987) is regisseur en medebedenker van De Afro-Europeaan.
‘We weten heel veel over de Afrikaanse gemeenschap in Amerika, maar heel weinig over de Afrikaanse gemeenschappen in Europa. Terwijl de meeste Afrikaanse immigranten hier wonen, en dan heb ik het niet over recente migranten maar over de diaspora: mensen die hier al generaties zijn. Hoe zorgen zij ervoor dat ze zich thuis voelen in Europa en hoe vinden ze het evenwicht tussen hun Afrikaanse wortels en hun Europese identiteit? Ik vond het interessant om Europa nu eens vanuit een zwart perspectief te bekijken. De witte geschiedenis is nog altijd erg dominant.
We hebben grotendeels met een crew van kleur gewerkt. Op veel plekken waren we met witte mensen niet eens binnengekomen. En al zou dat wel zijn gelukt, dan waren de gesprekken anders verlopen. Je praat onderling toch op een andere manier over je witte medemens, omdat er een bepaalde herkenbaarheid is.
Ikenna is geen presentator zoals we dat gewend zijn bij andere reisseries. Hij is een personage met een eigen persoonlijke vraag: hij is Nigeriaans-Brits-Nederlands en heeft het gevoel dat hij de Nigeriaan in zichzelf teveel heeft verloochend of genegeerd. Nu vraagt hij zich af hoe die identiteiten zich tot elkaar verhouden. Dat is het uitgangspunt voor zijn reis, een soort odyssee, en wij reizen hem mee.
Bij elke gemeenschap zie je dat men probeert de eigen cultuur levend te houden, want dat geeft je een gevoel van thuis. Tegelijkertijd moet je je aanpassen aan de plek waar je nu bent. Dat leidt tot veel existentiële vragen. Zelfs als je ergens geboren bent en nooit een ander thuis hebt gekend, word je op allerlei subtiele en onsubtiele manieren duidelijk gemaakt dat je er niet echt bij hoort. Daardoor voel je niet echt thuis. Er blijft een onzichtbare link naar het land van je voorouders, een soort mythisch thuisgevoel dat heel dominant is. Daar kun je je ook een beetje schuldig over voelen, want je bent ook niet echt Nigeriaans of Ghanees of Congolees. Dat gevoel speelt bij iedereen.
In deze serie wil ik onderzoeken of er zoiets bestaat als een Afro-Europese identiteit. Het antwoord is natuurlijk niet zo rechtlijnig want de gemeenschappen verschillen sterk van elkaar, maar er zijn wel elementen waar iedereen zich in herkent. Ik wilde in deze serie vooral focussen op de veerkracht. Het is een viering van de zwarte mens, van zijn schoonheid en kracht.’
Afleveringen van De Afro-Europeaan
1: Nigerianen in Londen
2: Kaapverdianen in Lissabon
3: Somaliërs in Helsinki
4: Soedanezen op Cyprus
5: Afrikanen in Polen
6: Congolezen in Brussel