een ontstaansgeschiedenis Shortlist Libris Literatuur Prijs 2014

Ze heten dan wel 'Goetgeluck', maar Johan, Joris en Jonas zijn nog altijd op zoek naar geluk en tevredenheid. Ver van huis moet het gezocht worden, maar waar vond Jeroen Theunissen zijn inspiratie voor deze personages uit 'De omwegen'? Een kleine ontstaansgeschiedenis in twaalf delen.

1. Carl de Keyzer

Carl de Keyzer is een internationaal gerenommeerde Belgische fotograaf. Het coverbeeld op De omwegen, gemaakt in Leba, Polen, stamt van zijn hand (overigens is het coverbeeld op Gelukkige slaven van Tom Lanoye ook van zijn hand).

http://www.carldekeyzer.com/

2. Nick Drake en Lyle Lovett

Het motto van De omwegen (‘And the movement in your brain / sends you out into the rain) komt uit dit lied.

Op een gegeven moment in het boek besluit Vera de wereld rond te reizen met een boot, en wanneer ze naar dit lied luistert, besluit ze ook een pony mee te nemen op haar boot.

3. Schema's

Ik bezit Moleskine-notitieboeken in alle formaten, die vol notities staan. Voortdurend heb ik tijdens het schrijfproces schema’s gemaakt. Dit schema probeert het boek op te delen in 15 hoofdstukken. Links staat een eerste versie, met ernaast het aantal woorden. Rechts een herwerkte versie, met een beoogd aantal woorden en het aantal woorden na de herwerking. Onderaan nog een andere opdeling.


 

Dit schema zit al dichter bij het eindresultaat. Bij ieder hoofdstuk staat het aantal woorden en de periode waarin het zich afspeelt.

4. Pomo-generator en 'The Unabomber'

Het personage Johan is in het begin van zijn carrière een postmoderne filosoof die ontzettend moeilijke theorieën verkondigt. Op deze website krijg je telkens wanneer je de pagina vernieuwt een volledig onverstaanbare (en onzinnige) tekst.

http://www.elsewhere.org/pomo/

Theodore Kaczynski, beter bekend als ‘The Unabomber’, was een uitzonderlijk intelligente terrorist die alleen handelde, en op wie ik enkele aspecten van Johan Goetgeluck heb gebaseerd.

5. Rijk worden

Ik las voor het personage van Jonas Goetgeluck tientallen zelfhulpboeken over succes en rijkdom, het ene al ergerlijker dan het andere. T. Harv Eker is een van die Amerikaanse goeroes die veel geld verdienen met theorieën over rijk worden. Hij schreef The Millionaire Mind: http://www.millionairemindbook.com/
De Nederlander Emile Ratelband kan er ook wat van.

6. Bernard (Bernie) Madoff

Eind 2008 kwam aan het licht dat Bernard Madoff jarenlang een frauduleuze privébank had geleid, gebaseerd op een Ponzisysteem. Madoff zou voor 65 miljard dollar opgelicht hebben, de grootste fraudezaak uit de geschiedenis. Hij speelt een rol in mijn roman.

7. Toeva

Toeva is een onherbergzame, dunbevolkte regio tussen Rusland en Mongolië. Joris Goetgeluck komt er terecht. In Toeva leert hij ook keelzingen. Huun Huur Tu is de bekendste groep met Toevaanse keelzangers.

 

8. René Magritte: ‘L’empire des lumières’

Guy Goetgeluck kopieert in zijn vrije tijd werken van de Belgische surrealist René Magritte. Ik heb mij voor het huis van de familie Goetgeluck laten inspireren door het schilderij L’empire des lumières (Het rijk der lichten).

Anita zit als kind op schoot bij Jean Monnet, oprichter van de Europese Unie. Op deze foto ziet Monnet er inderdaad uit als een lieve opa.

10. Parasieten

Het personage Tina weet alles van parasieten, en is bijzonder door deze wezens geboeid. Dit filmpje toont hoe parasieten in staat zijn om het gedrag van andere dieren te beïnvloeden.

11. Aubrey de Grey

Aubrey de Grey is een geleerde en goeroe die de sterfelijkheid van de mens wil oplossen. In het boek is Keizertje een fan van hem. Benieuwd of het lukt…

12. Synthia

In 2010 maakte Craig J. Venter de eerste synthetisch samengestelde bacterie en noemde deze Synthia. Hij creëerde leven, ongeveer 3,7 miljard jaar na de eerste keer.

Op 13 mei 2014 wordt in Amsterdam de Libris Literatuur Prijs uitgereikt. Hier staan archieven die zijn samengesteld in samenwerking met de auteurs over het boek waarmee zij genomineerd zijn. Een audiovisueel verslag over de onstaansgeschiedenis van het boek. Welke zaken speelden een rol bij de totstandkoming ervan en op welke manier?

In De omwegen besluit drieling Johan, Jonas en Joris de wijde wereld in te trekken. Ze verlaten het ouderlijk huis en worden respectievelijk wereldverbeteraar, multimiljonair en womanizer. Van het rondzwerven worden ze echter niet gelukkig. Het lijkt alsof ze met veel omwegen naar huis terugkeren. Hun ouders weerspiegelen de naoorlogse Europese en Vlaamse geshiedenis. De levens van de zoons brengen grote politieke en economische veranderingen van de afgelopen twee decennia aan het licht. De omwegen is een breed geschilderd familieverhaal van een naoorlogs gezin waarin te veel ongezegd is gebleven.