De uitreiking van de Libris Literatuur Prijs, rechtstreeks uit te zenden op televisie, doet ook de vraag rijzen wat nu eigenlijk het commerciële belang is van zo’n prijs. Vier boekverkopers geven antwoord.

Komende maandag kunnen Nieuws­uur-kijkers weer een paar minuten meegenieten van het meest exclusieve boekenfeestje van het jaar. In het Amstel Hotel verzamelt zich een select gezelschap voor de uitreiking van de Libris Literatuur Prijs. Na een zenuwslopend diner, waarbij de genodigden uit de tafelschikking, de menukaart en de belichting trachten op te maken wie straks de gelukkige zal zijn, mag Adriaan van Dis, Esther Gerritsen, Nina Weijers, Gustaaf Peek, Peter Terrin of Kees ’t Hart 50.000 euro in ontvangst nemen.

De vijf verliezers zullen braaf applaudisseren, sportief de pers te woord staan en met opgeheven hoofd het pand verlaten om thuis zuchtend weer achter hun bureau te kruipen. Maar wat is nu eigenlijk het commerciële belang van zo’n prijs? Spoeden lezers zich daags na de uitreiking naar de boekhandel om het winnende boek aan te schaffen? En prefereren boekverkopers een publiekslieveling als Van Dis boven Kees ’t Hart, die met zijn Teatro Olimpico weliswaar alle sterren en ballen kreeg die er te vergeven zijn, maar die de bestsellerlijst niet haalde?

Invoelend

Boekverkopers, zo blijkt uit een telefonische rondgang langs een aantal onafhankelijke boekhandels, zijn tevreden over de shortlist. De genomineerde titels worden allemaal vrij goed verkocht.

Marlous Mutsaers van boekhandel Gianotten Mutsaers in Tilburg vindt het mooi dat er dit jaar eens een paar jongere schrijvers op de shortlist staan. ‘Natuurlijk had Jeroen Brouwers hem moeten winnen, maar we hebben zulke goeie jonge talenten. Dit vind ik eigenlijk leuker.’

De genomineerde boeken doen het goed in Tilburg. ‘Toevallig waren dit allemaal titels waar we zelf ook heel enthousiast over waren, al voor de shortlist bekend werd. Zelf hoop ik dat Peek hem wint. Die jongen heeft zoveel talent, en hij wordt met elk boek beter.’

Durft Mutsaers Godin, liefde, waarin veel expliciete seks voorkomt, wel aan elke klant aan te bevelen? ‘Hij schrijft zo mooi en invoelend over de liefde, ook van oudere mensen. Zo rijp en beschouwend voor iemand van zijn leeftijd. En we zitten hier gelukkig niet in de bible belt, dus ja, ik durf het wel aan iedereen te verkopen, ook wel aan oudere dames.’

Familieverhaal

In de Kennemer Boekhandel in Haarlem is een speciaal Libris-plankje ingericht.

Casper Luckerhof loopt er even heen. ‘Peek verkoopt al heel goed. Van Dis doet het boekhandeltechnisch altijd heel goed. Wie moet het worden? Tja, wat zal ik zeggen? Mijn hart gaat uit naar Kees ’t Hart. Die verdient een veel breder publiek. Hij heeft overal vijf sterren gekregen, maar dat boek wordt nauwelijks verkocht. Datzelfde geldt trouwens voor Annelies Verbeke. Die kreeg ook overal vier of vijf sterren, maar dat boek loopt ook niet zo hard.’ Volgens Luckerhof wordt verkoopsucces vooral bepaald door het onderwerp. ‘Mensen willen in twee zinnen snappen waar het over gaat, anders kopen ze het niet. Daarom doet een familieverhaal het eigenlijk altijd goed.’

Te literair

Esther Beugels van boekhandel Kooijker in Leiden bevestigt dat het enorm helpt als meteen duidelijk is waar een boek over gaat. ‘Jaren geleden won Willem Jan Otten de Libris met Specht en zoon. Een prachtig boekje, het was ook mijn favoriet. Maar ik kreeg het niet verkocht, want als de klant vroeg waar het over ging moest ik gaan uitleggen dat het over een schildersdoek ging. Dat was echt een te literair boek voor het grote publiek.’

Ze hoopt dat Nina Weijers wint. ‘Die is nieuw, zij kan zo’n prijs wel gebruiken.’

Ontwikkeld

Erwin de Vries van boekhandel Godert Walter in Groningen kan niet zeggen wie de prijs volgens hem zou moeten krijgen, want hij heeft nog geen enkele titel van de shortlist gelezen. ‘Maar ik zit niet in de jury.’ Om de klanten van dienst te kunnen zijn is dat ook niet nodig. ‘Wij hebben een goed ontwikkeld publiek, dat prima zijn eigen keuzes kan maken.’ Ter illustratie vertelt hij dat de winkel zelfs twee kasten Duitse literatuur heeft. ‘Dat boek van Esther Gerritsen wordt hier gewoon niet verkocht. Dat wordt denk ik toch te licht bevonden.’ Een blik in de computer leert dat Terrin in Groningen wel aardig loopt. Als Groene-man doet het De Vries deugd dat er twee medewerkers van De Groene Amsterdammer op de shortlist staan: Nina Weijers en Kees ’t Hart. Verder maakt hij zich niet zo druk over de Libris Prijs, al is media-aandacht ook voor zijn winkel niet onbelangrijk. ‘Prijzen en overlijden, dat helpt altijd.’

Adriaan van Dis: Ik kom terug (AtlasContact)

Esther Gerritsen: Roxy (De Geus)

Kees 't Hart: Teatro Olimpico (Querido)

Gustaaf Peek: Godin, held (Querido)

Peter Terrin: Monte Carlo (Arbeiderspers)

Nina Weijers: De consequenties (Prometheus)

meer van de vpro gids