Overzicht

Oproep

De VPRO roept jonge schrijvers en journalisten op een reisplan in te dienen voor de derde editie van de VPRO Bagagedrager.
Waar wil jij heen?

In de nieuwe roman van Fleur Bourgonje: 'Uitval' verliest een vrouw kort de macht over haar rechterbeen. Het ogenschijnlijk onbeduidende incident ervaart zij als een vingerwijzing naar verval en eindigheid. Vanuit dit ontregelende perspectief herleest ze haar net ingeleverde manuscript, en ze betrapt zichzelf erop dat ze de indrukwekkendste gebeurtenissen van haar leven veelal onbewust gekleurd heeft weergegeven.

VPRO's Kerstverhalen 2014

Tien Nederlandse schrijvers maakten een kerstverhaal, door henzelf voor te lezen in Nooit meer slapen. Het begin van een mooie traditie.

‘Drieduizend jaar geleden ontstond in India een manier van denken die ver afligt van ons huidige rationalistische wereldbeeld. Een weten dat alles omvatte, van het allerkleinste tot het allergrootste, van zandkorrel tot voorbij de grenzen van het heelal'. Wim Brands tipt ‘De gloed’ van Roberto Calasso, die ons laat zien waarom het mythische denken ons heel veel kan leren en waarom het in onze samenleving misschien af en toe wel eens ontbreekt, helaas.

Willem Jan Otten kreeg in 2014 de P.C. Hooftprijs toegekend voor zijn gehele oeuvre. Dit vanwege de uitzonderlijke kwaliteit van zijn werk als essayist. Datzelfde jaar verscheen een nieuwe verzameling essays getiteld 'Droomportaal' met maar liefst tien essays over film.

Poëzie en de de keiharde vechtsport K1 lijken een onwaarschijnlijke combinatie. Toch schreven de dichters Daniël Dee en Karel ten Haaf er al hun tweede boek over: Peter Aerts, The Dutch Lumberjack over de succesvolle Nederlandse K1-vechter. Wat is er zo inspirerend aan het gevecht? Emmie Kollau kijkt met Daniël Dee een aantal wedstrijden en praat met hem over zijn fascinatie voor The Dutch Lumberjack.

Gerard Reve was misschien wel Neerlands eerste schrijver die effectief gebruik wist te maken van de massamedia. Reve combineerde succesvol zijn schrijverschap met uitgekookte mediaverschijningen. Hoeveel is er sinds Reve voor schrijvers veranderd? Verslaggever Maarten Westerveen vroeg het aan schrijvers Anton Dautzenberg en Niña Weijers en onderzoeker Edwin Praat.

De wetenschappelijke carrière van Pek Van Andel is niet eenvoudig samen te vatten. De MRI-scan van de geslachtsdaad, het ontwikkelen van een kunstmatig hoornvlies en het forensisch onderzoek waarmee de verdachte van de zogenaamde Leidse balpenmoord werd vrijgepleit, het staat allemaal in zijn cv. In het boek 'Serendipiteit. De ongezochte vondst' beschrijft hij de 'toevallige' ontdekkingen, uitvindingen en creaties uit wetenschap, techniek en kunst.

Ian McEwan is als geen ander in staat om morele dilemma's zo glashelder en soms ook angstaanjagend te beschrijven. Dat doet hij ook in zijn laatste boek, De kinderwet. Wim Brands sprak de schrijver op het Crossing Border festival over zijn nieuwe roman, het schrijverschap en geloof.

'Als ze me vroegen, "Heb je Jezus al in je leven toegelaten?" antwoordde ik: "Heb je fictie al in je leven toegelaten?" Maar dan werden hun ogen wazig.'

Hans Achterhuis vertelt over het boek 'De kunst van het vreedzaam vechten', dat hij samen met Nico Koning schreef. Nooit eerder was een beschaving zo effectief in het bewaren van vrede. Hoe lukt dat in onze moderne samenleving?

Ook socioloog Willem Schinkel is te gast over zijn nieuwste essay 'Over nut en nadeel van de sociologie voor het leven'. Wat betekent het om modern te zijn?

Ze zijn er overal en altijd: microben, ofwel schimmels, gisten en bacteriën. De natuur bestaat grotendeels uit die ontelbare micro-organismen die het leven op aarde mogelijk maken - en wij ook. In het boek 'De macht van het minuscule' beschrijft de Vlaamse bioloog, journalist en schrijver Dirk Draulans de verborgen wereld van schimmels, gisten en bacteriën.

Arnold Karskens is oorlogsverslaggever en gespecialiseerd in onderzoek naar oorlogsmisdadigers. In zijn nieuwe boek 'De zaak-Zorreguieta' zoekt hij naar het antwoord op de vraag of Jorge Zorreguieta medeverantwoordelijk is voor een van de grootste georganiseerde misdrijven van de twintigste eeuw, toen hij als (onder-)staatssecretaris van Landbouw voor de Argentijnse junta (1976-1983) werkte.

Maarten van Rossem was bijzonder hoogleraar Amerikanistiek en geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Als veelgevraagd commentator in de media is hij zo’n beetje Nederlands bekendste historicus en Amerikadeskundige. In het boek Europa volgens Maarten van Rossem houdt hij een pleidooi voor een sterk en verenigd Europa. De economische problemen en de omvangrijke immigratie in West-Europa hebben tot een vertrouwenscrisis bij een deel van de Europese bevolking geleid. In dit essay laat hij zien dat die vertrouwenscrisis alleen kan worden opgelost door een onvermijdelijke intensivering van de Europese samenwerking.

Een van Marokko's meest beroemde verhalenvertellers, Mohammed Mrabet, publiceerde in 1967 het boek 'Liefde met een lok haar'. Tot zover weinig bijzonders, ware het niet dat hij analfabeet is. Schrijver Asis Aynan legt aan Emmie Kollau uit wat het werk van Mrabet zo bijzonder maakt.

De bundel 'Een mekka voor veinzers', die binnenkort uitkomt, bevat zestien niet eerder vertaalde verhalen en columns van de Amerikaanse auteur Ernest Hemingway. Hij schreef de teksten tussen 1920 en 1922, een periode die hij grotendeels als correspondent in Europa doorbracht. Maarten Westerveen praat met schrijver Jan van Mersbergen over het werk en leven van de Amerikaanse auteur Ernest Hemingway.

De uit Sierra Leone afkomstige Nederlandse schrijver Babah Tarawally heeft de afgelopen maanden in angst geleefd voor het ebola-virus. Voor Zam Magazine houdt hij een dagboek bij. En de Liberiaans-Nederlandse schrijver Vamba Sherif belt dagelijks met zijn familie in Liberia, waar de angst voor ebola de mensen verlamt. Verslaggever Nicole Terborg praat met beide schrijvers over de angst en machteloosheid.

Schrijfster en vertaalster Sana Valiulina werd geboren in Estland. Haar nieuwe boek 'Kinderen van Brezjnev' gaat over liefde en verraad tegen de achtergrond van het economische en geestelijke verval van de Sovjet-Unie, de onderhuidse etnische spanningen, de Afghaanse Oorlog, de langzame maar zekere criminalisering van het land, met als apotheose de gewelddadige overgang naar de markteconomie, culminerend in het nieuwe Rusland.

'Bestaat er zoiets als de perfecte brief?...kroniek van een verdwijnend fenomeen maar brieven, gelooft u me, verdwijnen nooit.'

Wim Brands tipt Simon Garfield, 'Ode aan de brief. Kroniek van een verdwijnend fenomeen' ('To the Letter', vertaald door Bert Meelker).