Het hele idee dat het klimaat momenteel flink aan het veranderen is, is onzin: het klimaat veranderde altijd al. Mensen die daarvoor waarschuwen zijn 'somberklonten', aldus Salomon Kroonenberg, auteur van De menselijke maat. Het Kyoto-verdrag is dan ook grote onzin, zegt de geoloog. Milieuactivisten hebben goed werk verricht door erop te wijzen dat er zuiniger omgegaan moet worden met grondstoffen, en dat je niet zomaar afval kan laten slingeren, dat weten we inmiddels wel, maar door campagne te blijven voeren en te waarschuwen tegen CO2 schieten ze hun doel voorbij. Deze activisten worden slechts gedreven door een heimwee naar vroeger en een christelijk denken van schuldgevoel en de mens als 'kroon op de schepping'. Maar wil je werkelijk begrijpen wat er aan de hand is dan moet je niet alleen kijken naar waar je naartoe wilt, maar ook naar waar je vandaan komt.

Misschien zijn de mensen over 10.000 jaar wel blij met de CO2-uitstoot: wanneer de mens dan in de herfst van de ijstijd zit, is het wellicht nog ietsje warmer. Maar uiteindelijk moet de mens vooral beseffen dat homo sapiens maar een passant is in het geheel en dat er over 5 miljoen jaar geen mens meer te bekennen zal zijn. Kroonenbergs advies aan mens en milieuactivist: zie alles in perspectief.

Hoe lang duurt duurzaamheid? Hoe eeuwig zingen de bossen? Wanneer komt de volgende ijstijd? Kunnen er nog grotere vloedgolven volgen dan die van tweede kerstdag 2004? Het zijn allemaal vragen die ons dwingen ver in de tijd vooruit te kijken. En niet alleen maar tot het jaar 2100, zoals de meeste klimaatmodellen doen: dat is de toekomst gemeten met de menselijke maat. We moeten minstens tot het jaar tienduizend kijken, omdat natuurlijke processen als klimaatverandering, zeespiegelstijgingen, aardbevingen en vulkanische erupties in veel grotere tijdschalen fluctueren. Omdat er over tienduizend jaar nog mensen zullen leven die de consequenties van onze huidige activiteiten ondervinden. Die misschien juist blij zijn met het beetje extra broeikasgas dat wij aan de atmosfeer hebben toegevoegd. Want daardoor is de ijstijd waarin zij leven niet zo koud.