Boeken

Nop Maas

Nop Maas richt zich in het tweede deel van zijn driedelige biografie van Gerard Reve op het tijdperk 1963-1975. In deze periode groeit Reve uit tot icoon.

In deel 2 van zijn kloeke, driedelige biografie over Gerard Reve focust Nop Maas zich op het tijdperk 1963 - 1975. Het zijn de jaren waarin Reve, met alle gevolgen van dien, uitgroeit tot icoon.

Om de meest geruchtmakende gebeurtenis in dit tweede deel maar meteen aan te stippen: ja, het is waar. Reve probeerde in 1973, middels het toedienen van peppillen, zijn vader te doden. De haat van de schrijver voor zijn schepper begon gigantische proporties aan te nemen, zeker omdat de periode in het sterfbed zich maar voort bleef slepen. Maar de poging mislukte. Reve, nooit te beroerd voor een publiek schandaal, maakte er geen geheim van. Toch wordt het feit nu als grootste nieuws uit Nop Maas' biografie geplukt. Jammer, vindt Maas, want: "Over Reve is wel meer te melden."

Dat laatste geldt zeker voor De Rampjaren. Het tweede deel focust zich op de woeligste jaren uit het leven van Reve, waarin de schandalen over elkaar heenbuitelen, de schrijver met Nader Tot U en Op Weg Naar Het Einde zijn beste werk aflevert, en zijn openlijke homoseksualiteit hem tot een icoon bombardeert voor gelijkgeaarden.

Maas: "Reve hielp met romans als Op weg naar het einde, maar ook met zijn homoseksualiteit, een hele generatie bevrijden van de ketenen van de jaren vijftig. Talloze mensen die in de kast zaten en die van de dokter te horen kregen dat hun gevoelens wel gewoon over zouden gaan, beschouwden hem plotseling als een soort zielzorger. Dat waren vaak getrouwde mannen, net als Reve een aantal jaar daarvoor zelf was. Dan reageerde hij steeds heel sympathiek met: "Hou je van je vrouw? Kun je dan niet gewoon af en toe een dagje vrij van haar krijgen om de beest uit te hangen?"

Sowieso waren het de jaren van bevrijding, ook voor Reve zelf. Bevrijding van zijn vader, bevrijding op het gebied van zijn homoseksualiteit, en bevrijding op politiek gebied. Maas: "Reve's moeder was een hardcore communiste, iets dat hij haatte. Reve hield er zelf over het algemeen verstandige politieke opvattingen op na. Maar toen eind jaren zestig iedereen ineens met het rode boekje van Mao ging zwaaien, werd hij zo recalcitrant dat hij van de weeromstuit vreselijk nare dingen ging zeggen over Surinamers."

Reve vluchtte in het katholicisme. Hij valt voor de dogmatiek van de katholieke kerk, en zag in de heilige Maagd Maria de continuïteit van alle religie. Onderwijl wordt Reve somberder, ontwikkelt een stevig alcoholprobleem, en blijft hij akkefietjes met de media opzoeken. Maas: "Het succes van De Avonden is daar een grote oorzaak van. Het was een succes, maar ook een schandaal. Daardoor zocht Reve die combinatie bij elk boek weer op. Hij was de klassieke pestkop: voortdurend in de contramine. Hij zei niet voor niets over zichzelf: "Het lijdt geen twijfel dat ik een slecht mens ben." Daar moeten wij om lachen. Maar hij meende het."