Boeken

Vendela Vida & Jennifer Egan

Tweede aflevering van Boeken vanaf Crossing Border. Een gesprek met de Amerikaanse schrijfster Vendela Vida n.a.v. haar boek ‘De minnaars’, over rouw. En de Amerikaanse schrijfster Jennifer Egan over haar mozaïekroman 'Bezoek van de knokploeg'. Een boek over vriendschap en de onverbiddelijke tijd.

De minnaars vormt het laatste deel van de trilogie waarin de Amerikaanse schrijfster Vendela Vida de mogelijke gevolgen van woede of verdriet onderzoekt. Net als in haar eerste twee romans wordt in De minnaars een vrouw opgevoerd die iets vervelends heeft meegemaakt en die elders, buiten haar vertrouwde omgeving, tot nieuwe inzichten komt.

De minnaars is een ietwat misleidende titel voor Vendela Vida’s derde roman. De 53-jarige Yvonne, een vrouw uit Vermont wier echtgenoot twee jaar eerder door een auto-ongeluk om het leven is gekomen, gaat terug naar de Turkse kust waar ze achtentwintig jaar geleden met haar man op huwelijksreis is geweest. Ze hoopt tijdens deze vakantie zichzelf terug te vinden. De vrouw die ze vroeger was, in gelukkige tijden, toen de liefde nog vurig was en een mooie toekomst in het verschiet lag. Het Turkse dorpje Datça contrasteert echter volledig met haar herinneringen, van de romantische badplaats is nog maar weinig over, wat haar eenzaamheid uiteindelijk vergroot.

Voor De minnaars deed Vida uitvoerig onderzoek naar rouwverwerking. Uit gesprekken met weduwen kwam naar voren dat de ingang van het tweede jaar als markeringspunt wordt gezien. In het eerste jaar wordt een weduwe omringd door haar dierbaren, mensen uit de directe omgeving. Na twee jaar verwacht diezelfde omgeving dat een weduwe weer vol in het leven staat. Maar geldt dat voor iedereen?

In Turkije brengt Yvonne veel tijd door met het wandelen langs de kust. Op een dag besluit ze met de auto naar Knidos te rijden, een kustplaats waar ze eveneens goede herinneringen aan heeft. Daar ontmoet ze de tienjarige jongen Ahmet, die op het strand schelpen aan toeristen verkoopt. Ze raakt met hem bevriend, wat de aandacht trekt bij de lokale bevolking. Het contact met Ahmet doet haar denken aan de jonge jaren van haar eigen twee kinderen. Haar dochter en zoon waarmee ze een zeer moeizame relatie heeft, maar door Ahmet leert ze hen beter begrijpen.

Jennifer Egans mozaïekroman Bezoek van de knokploeg speelt zich af tegen de achtergrond van de muziekindustrie en bestrijkt in totaal vijf decennia. Vanaf de opkomst van de punk in San Francisco, eind jaren zeventig, tot medio 2020 in New York. De dertien niet chronologische hoofdstukken laten zich lezen als afzonderlijke novellen, aangezien in elk hoofdstuk een andere hoofdpersonage wordt opgevoerd. Bezoek van de knokploeg gaat over vriendschap en hoe het verstrijken van de tijd radicale veranderingen met zich mee kan brengen.

In haar vierde roman wisselt de Amerikaanse schrijfster telkens van personages en vertelperspectieven, maar ook met locaties en tijd. De roman kent geen vaste hoofdpersonage. Ieder hoofdstuk opent vanuit een ander perspectief, waarbij een bijfiguur ineens als hoofdfiguur optreedt. Of andersom. De personages ontmoeten we op verschillende momenten in hun leven, kriskras door de tijd.

Het vertrekpunt van Bezoek van de knokploeg is de punkscène in San Francisco, eind jaren zeventig, toen de punk in Amerika zijn intrede deed. Bennie Salazar speelde in zijn tienerjaren in de punkband The Flaming Dildo’s, begon een platenlabel en werd uiteindelijk groot in de muziekindustrie. Zijn kleptomane assistent Sasha, de leden van The Flaming Dildo’s, hun fans, de geluidstechnicus, iedereen krijgt een eigen verhaallijn in het boek.

Door het verstrijken van de tijd zien we een groep jonge Amerikanen met vallen en opstaan volwassen worden, langzaam verliezen ze hun onschuld. De tijd slaat zichtbaar wonden. Alle personages zien hun dromen in duigen vallen, tegelijk tekent zich het verval van de muziekindustrie af. De tijd fungeert als knokploeg.